کتاب زندگی بدون خشم

«زندگی بدون خشم» عنوان کتابی است نوشته‌ی مشترک جورج ایفرت، متیو مک‌کی و جان پی فورمیت.

آنچه آدمی خشم می‌نامد، واکنشی بسیار پیچیده است مشتمل بر افکار، احساسات و واکنش‌های فوری و فوران‌کننده که ما در یک کلمه خلاصه‌اش کرده‌ایم و می‌گوییم این «خشم» است. اغلب ما هم بی‌تعارف آن را تجربه کرده‌ایم و به انواع گوناگونی آن را برون‌ریزی نموده‌ایم. دامنه نظام‌گذاری این هیجان هم گسترده است. از رفتار خودزنی تا آسیب جهانی به دیگران، پرخاش کلامی و دشنام‌ها، همه و همه ، خشم نام دارند. زمان می‌برد که با یک هیجان دیگر هم آشنا شویم به نام ترس و گاهی از واکنش‌های خشمناکمان بترسیم؛ یعنی به بیان دیگر از اینکه روابطمان به فنا برود، مشکل قانونی پیدا کنیم، فرصت‌هایمان در زندگی فردی، اجتماعی و شغلی‌مان را از دست بدهیم، بترسیم.

خشم موضوعی تک‌بُعدی نیست، بلکه پدیده‌ای چندوجهی است. یک آتشفشان و یک ظرف قیر مذاب در حال جوشش است. در درون این آتشفشان در حال فوران، با این ظرف قیر مذاب چه می‌کنید؟ درواقع شما کاری آنجا ندارید و انتخاب از این افتضاح‌تر نمی‌تواند وجود داشته باشد که فکر کنید باید آن ظرف مذاب را از آنجا بردارید!

این کتاب، کتاب ارزشمند و کاربردی است که به بنیان‌های وجودی و ریشه‌های هیجانی به نام خشم می‌پردازد و روش‌های درمانی آن را با کمک رویکرد روان‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد (اَکت) مو‌به‌مو شرح می‌دهد. نویسندگان با اشراف و تسلط عالی، به الگوسازی این هیجان و ارائه راهکار پرداخته‌اند. آن‌ها به زبانی ساده و شیوا احساسات و هیجانات، افکار و رفتارهای تکاملی مرتبط با خشم و نحوه برخورد با آن از نگاه یک متخصص رویکرد (اکت) بیان کرده‌اند.

علاوه بر این، روش ارائه راهکارها کاربردی و پخته هستند. این دید را‌ نداشته باشید که یک کتاب خودیاری دیگر را در کنار هزاران کتاب خودیاری مدیریت خشم می‌خوانید. این کتاب را سه تن از متخصصان حرفه‌ای و با اعتمادبه‌نفس در حوزۀ آناتومی خشم به نگارش درآورده‌اند.

اصولاً خشم یک اختلال بالینی مجزا نیست؛ اما در خیلی جاها در جهانِ اختلال‌های روانی، با خشم مواجهیم. برای مدیریت آن برنامه‌ها و پروتکل‌های گوناگونی مبتنی بر رویکردهای روان‌درمانی مختلف ابداع شده است. در این میان، ارزش اینکه با کمک رویکرد اکت، آن را درمان و مهار کنید در این است که شواهد پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد رویکرد روان‌درمانی مبتنی بر پانی پذیرش و تعهد (ACT) در درمان اختلال‌های افسردگی، اضطراب، اعتیاد به مواد، فرسودگی‌های شغلی، استرس، مدیریت اختلال‌های جسمانی مثل دیابت و بیمار‌ی‌های قلبی توانسته به‌خوبی پاسخگو باشد. از طرفی در تمامی این اختلال‌های جسمانی و روان‌شناختی، ردپایِ خشم از ابتدا مشاهده می‌شود.

پس می‌توان چنین نتیجه گرفت که اکت، گزینه‌ای محکم و روی میز خواهد بود که نمی‌توان به‌سادگی از کنار آن گذر کرد و درمان‌های مبتنی بر آن را نیازمود. در حقیقت می‌توان به محکمی به خواننده این کتاب اطمینان داد که کتاب مدیریت خشم با کمک رویکرد اکت، کتابی مبتنی بر شواهد پژوهشی بوده و تلفیقی از فلسفه علم و کاربرد روان‌شناسی موج نو در درمان نشانگانی است که بیشترین هزینه جسمانی و روانی را به انسان معاصر تحمیل کرده است.