کتاب بی ریشه

میگل آنخل آستوریاس و دیگران

زاده‌ی ۱۹ اکتبر ۱۸۹۹ برنده‌ی جایزه نوبل، شاعر، دیپلمات، رمان‌نویس، نمایشنامه‌نویس و ژورنالیست گوآتمالایی است. آستوریاس نقش پررنگی در نگاه به ادبیات امریکای لاتین به‌مثابه یکی از عناصر جدید و مهم فرهنگ غربی داشت و در عین حال توجه را به اهمیت فرهنگ‌های بومی، به‌ویژه فرهنگ‌های زادگاهش گواتمالا جلب کرد.

آستوریاس در گواتمالا به دنیا آمد و بزرگ شد، اگرچه بخش مهمی از زندگی بزرگسالی خود را در خارج از کشور گذراند. او ابتدا در دهه ۱۹۲۰ در پاریس زندگی کرد و در آنجا قوم‌شناسی خواند. برخی از محققان او را اولین رمان‌نویس امریکای لاتین می‌دانند که نشان می‌دهد چگونه مطالعه انسان‌شناسی و زبان‌شناسی می‌تواند بر نوشتن تأثیر بگذارد. همچنین هنگامی که در پاریس بود با اعضای جنش سوررئالیستی ارتباط برقرار کرد.

یکی از معروف‌ترین رمان‌های آستوریاس «آقای رئیس‌جمهور»، زندگی تحت یک دیکتاتوری بی‌رحم را توصیف می‌کند. این رمان بر رمان‌نویسان بعدی امریکای لاتین در آمیختگی رئالیسم و فانتزی تأثیر گذاشت. مخالفت علنی این نویسنده با حکومت دیکتاتوری باعث شد که او بیشتر عمر خود را در تبعید، هم در امریکای جنوبی و هم در اروپا، بگذراند. کتابی که گاهی به عنوان شاهکار این نویسنده توصیف می‌شود، «مردان ذرت»، دفاع از فرهنگ و آداب و رسوم مایاهاست. آستوریاس دانش گسترده‌ی خود از اعتقادات مایاها را با اعتقادات سیاسی خود ترکیب کرد و آن‌ها را به یک زندگی متعهدانه و همبستگی هدایت کرد. کارهای او اغلب آینه‌ی آرزوهای اجتماعی و اخلاقی مردم گواتمالا شناخته می‌شود.

پس از چندین دهه تبعید و به حاشیه راندن، آستوریاس سرانجام در دهه ۱۹۶۰ به رسمیت شناخته شد. او در سال ۱۹۶۶ برنده جایزه صلح لنین اتحاد جماهیر شوروی شد. سال بعد، جایزه نوبل ادبیات به او اعطا شد و دومین نویسنده‌ی امریکای لاتین شد این افتخار را دریافت کرد (گابریلا میسترال در سال ۱۹۴۵ برنده آن شده شده بود) آستوریاس آخرین سال‌های زندگی خود را در مادرید گذراند. جایی که در ۷۴ سالگی درگذشت. او در گورستان پرلاشز در پاریس به خاک سپرده شده است.