کتاب بازشناسی هویت ایرانی اسلامی

علی شریعتی

۲ آذر ۱۳۱۲ تا ۲۹ خرداد ۱۳۵۶ - ایرانی
علی شریعتی یکی از مهم‌ترین شخصیت‌های سیاسی معاصر ایران است که در زمینه‌ی جامعه‌شناسی و تاریخ اسلام می‌نوشت. او به دلیل سخنرانی‌های خود در حسینیه‌ی ارشاد و کتاب‌هایش چندین بار در زندان رژیم پهلوی حبس شد. کتاب «هبوط» و «زن» از بهترین کتاب‌های علی شریعتی هستند.

زندگینامه علی شریعتی
علی شریعتی (Ali Shariati) در 2 آذر 1312 در روستای مزینان دیده به جهان گشود. پدر علی شریعتی، محمدتقی شریعتی، متفکر و فعال سیاسی بود. علی شریعتی تحصیلات خود را در دبیرستان فردوسی و دانشسرای مقدماتی مشهد به پایان برد و در سال 1334، در دانشگاه مشهد تحصیلات عالی خود را در رشته‌ی ادبیات آغاز کرد. در همین برهه بود که یکی از اتفاقات مهم زندگی علی شریعتی رخ داد. او در سال 1337 با پوران شریعت‌رضوی، یکی از هم‌کلاسی‌هایش، ازدواج کرد.

علی شریعتی پس از پایان تحصیلات خود در مقطع لیسانس، به دلیل ممتازی، به دانشگاه سوربن فرانسه رفت و رشته‌ی ادبیات را در این دانشگاه ادامه داد. او در طول تحصیلات خود در فرانسه، با اساتید مختلفی چون ژان پل سارتر و ژرژ گورویچ آشنا شد و در رشته‌های مختلفی چون جامعه‌شناسی و تاریخ اسلام به پژوهش پرداخت. علی شریعتی در سال 1343 به ایران برگشت و در همین زمان، چالش او با رژیم پهلوی آغاز شد.

علی شریعتی و مبارزه با رژیم پهلوی
علی شریعتی به‌محض ورود به ایران با دستور ساواک دستگیر و به زندان قزل‌قلعه‌ی تهران منتقل شد، اما پس از مدتی آزاد شد و به مشهد برگشت. او در سال 1344 در اداره‌ی فرهنگ مشهد استخدام شد و به‌عنوان معلم انشا در مدارس به تدریس پرداخت. چهار سال بعد و در سال 1348، علی شریعتی توانست به دانشگاه راه یابد و به‌عنوان استادیار رشته‌ی تاریخ کار کند.

علی شریعتی در سال 1348 مسئولیت امور فرهنگی حسینیه‌ی ارشاد را نیز بر عهده گرفت و سخنرانی‌های مختلفی در زمینه‌ی سیاست و دین ایراد کرد که بعدها متن این سخنرانی‌ها نوشته شد و در مجموعه‌های مختلفی به چاپ رسید. در سال 1352، رژیم شاه حسینیه‌ی ارشاد را تعطیل و از تدریس او در دانشگاه جلوگیری کرد. ساواک در نهایت علی شریعتی را دستگیر کرد و به مدت 18 ماه او را در شرایط سختی در زندان نگه داشت.

علی شریعتی پس از آزادی از زندان و در اردیبهشت سال 1356 ایران را ترک کرد و به اروپا رفت. هر چند به او گفته شده بود که خانواده‌اش نیز به او می‌پیوندند، چنین نشد و از خروج همسر و فرزند کوچک علی شریعتی خودداری کردند. در نهایت، علی شریعتی در 29 خرداد 1356 درگذشت. او وصیت کرده بود که در حسینیه‌ی ارشاد دفن شود، اما پیکر او به حرم زینب (س) منتقل و در آنجا به خاک سپرده شد.

بهترین کتاب‌های علی شریعتی
علی شریعتی پژوهشگر، اسلام‌شناس و یکی از مهم‌ترین شخصیت‌های سیاسی معاصر ایران است. در این بخش، به بهترین کتاب‌های علی شریعتی خواهیم پرداخت:

کتاب هبوط: کتاب هبوط یکی از مشهورترین کتاب‌های علی شریعتی است. او در این کتاب داستان هبوط انسان را از بهشت روایت می‌کند، داستانی که فلسفه‌ی تاریخ انسان را درون خود دارد.

کتاب زن: کتاب زن مجموعه سخنرانی‌ها و نوشته‌های علی شریعتی است که درباره‌ی زن در اسلام به نگارش درآمده. در این کتاب، یکی از نوشته‌های مطرح علی شریعتی با نام «فاطمه فاطمه است» نیز وجود دارد. از دیگر فصول این کتاب می‌توان به «انتظار عصر حاضر از زن مسلمان» اشاره کرد.

کتاب حسین وارث آدم (Hossein the Heir of Adam): این کتاب مجموعه‌ای از نوشته‌ها و سخنرانی‌های علی شریعتی را بین سال‌های 1349 تا 1350 در بر می‌گیرد. این کتاب هشت بخش دارد که از آن‌ها می‌توان به عناوینی چون «حسین وارث آدم»، «ثار» و «شهادت» اشاره کرد.

کتاب ابوذر (Abu-Dahr): این کتاب درباره‌ی یکی از یاران پیامبر به نام ابوذر غفاری است که در اصل «ابوذر غفاری، سوسیالیست خداپرست» نام داشته و عبدالحمید جودة‌السحار آن را به زبان عربی به نگارش درآورده. علی شریعتی این کتاب را به زبان فارسی ترجمه کرد و بر آن مقدمه‌ای افزود.

کتاب تشیع علوی و تشیع صفوی: علی شریعتی در این کتاب، نگاه و رویکرد امامان و پادشاهان صفوی به مفهوم تشیع را با هم مقایسه می‌کند و به مباحثی چون غیبت، شفاعت و اجتهاد می‌پردازد. این کتاب برای اولین بار در سال 1351 منتشر شد.

کتاب‌هایی که در اینجا معرفی کردیم از بهترین آثار علی شریعتی است. علی شریعتی کتاب‌های دیگری نیز دارد که از آن‌ها می‌توان به «کویر» و «نیایش» اشاره کرد.