کتاب آیین مقابله با بیشعوری قطع رقعی

بارها در جامعه با افرادی برخورد کرده‌اید که برخلاف ظاهر موجه و آراسته و موقعیت اجتماعی و فرهنگی عالی، رفتارهایی تعجب‌برانگیز داشته‌اند. کسانی که آگاهانه به حقوق دیگران تجاوز می‌کنند و این کار را حق خود می‌دانند، آن‌هایی که بدون توجه به احساسات دیگران هر چه می‌خواهند می‌کنند، کسانی که دچار نوعی بیماری به نام بیشعوری‌اند. پدیده‌ای که در دنیای کنونی به سرعت در حال رشد و مسری است. کتاب صوتی آیین مقابله با بیشعوری: راهنمای شناخت بیشعوران و قربانیان آن‌ها (Asshole no more)، راهنمای عملی ارزشمندی برای شناخت و درمان این خطرناک‌ترین بیماری تاریخ بشریت و شیوه رفتار با مبتلایان به این بیماری است.

جامعه برای خلاص شدن از شر و توطئه بی‌شعورها به یک خانه تکانی جدی نیاز دارد. بی‌شعورهای خود شیفته، تنبل، پول‌دوست و قدرت طلب خیال می‌کنند برای رسیدن به خواسته‌هایشان باید همیشه دوز و کلک بزنند؛ چاخان، شیادی و تقلب کنند و تمام معیارها، ارزش‌ها، اصول اخلاقی و معنوی را زیر پا بگذارند. آن‌ها می‌خواهند قدرت، شجاعت، شرافت، وجدان و تفکر درست را از مردم سلب کنند؛ شعارهای تو خالی بدهند و حرف مفت بزنند. هدف بی‌شعورها تضعیف ارزش‌ها و استانداردهای افراد با وجدان است.

راهکارهای این کتاب به شما یاد می‌دهد؛ از عملکرد بیشعورها سر در بیاورید، در دام آن‌ها نیفتید و بازیچه دستشان نشوید، تفرقه افکنی و پنهان‌کاری آن‌ها را شناسایی و دستشان را رو کنید، شما باید خط مشی اخلاقی و وجدانی خود را قاطعانه برایشان اعلام کنید و به آن‌ها بفهمانید برای شما معرفت، شرافت، وجدان و آبرومندی از همه چیز بالاتر و مهم‌تر است.

در این کتاب صوتی که با صدای گرم میثم نیکنام روایت می‌شود، خاویر کرمنت (Xavier Crement) با زبان طنز سعی کرده‌ است به پدیده «بیشعوری»، این واقعیت دردناک جهان کنونی بپردازد و راه نجاتی برای آن بیابد. او بیشعوری را یک بیماری‌ می‌داند که برای درمانش باید آن را به‌ خوبی شناخت. کرمنت عقیده دارد که بیشعوری حماقت نیست. بیشتر بیشعورها از هوش بالایی برخوردارند و همین هوش و معلومات و گاه موقعیت اجتماعی، آن‌ها را به انسان‌های بیشعور تبدیل می‌کند.

واقعیت دردناک آن است که در طول تاریخ، مسببان بیشترین آسیب‌هایی که بشریت متحمل شده‌ است آدم‌های بیشعور بوده‌اند و نه آدم‌های نادان. جنایتکاران بزرگ تاریخ اکثراً آدم‌هایی باهوش و سخت‌کوش بوده‌اند که حاصل‌ضرب استعدادهای شخصی متعدد مثبت آن‌ها با خودخواهی، تعرض به حقوق دیگران و رذالت‌های منفی‌شان، از آن‌ها بیشعورهای بزرگ و ترسناکی ساخته که دنیایی را به آتش کشیده‌اند.

چه بیشعور باشید و چه درگیر با بیشعورها، با انتخاب این کتاب دست‌کم راهنمای خوبی انتخاب کرده‌اید و راه را عوضی نرفته‌اید. هیچ‌کدام از وقایع و نام‌های یاد شده در متن کتاب واقعی نیست، اما وجود ما به‌ ازاهای فراوان در میان جامعه برای توصیفاتی که در هر بخش از بیشعورهای خاص شده ‌است می‌تواند تأمل‌برانگیز، اثرگذار و شاید ناامید کننده باشد.

سخت‌ترین مرحله در درمان و ترک بیشعوری همان مرحله نخست است؛ یعنی پذیرفتنِ بیشعور بودن. هیچ‌کس دوست ندارد قبول کند که بیشعور است و بنابراین لحظه برداشتن نخستین گام، دردآور است. لحظه‌ای که رسیدن به آن، شهامت و اراده بالایی نیاز دارد. در بیشتر مواقع، تا رسیدن به لحظه سرنوشت‌سازِ پذیرش، بیشعور بحران‌هایی چون ورشکستگی، طلاق، اخراج از کار، بیماری لاعلاج، مرگ نزدیکان، یا بدتر از همه ضایع شدن به‌ وسیله یک بیشعورتر از خود را از سر گذرانده است.

در این وضعیت بر اثر صدمات و جراحات وارد شده در زندگی، سیستم دفاعی بیشعور به‌ شدت تضعیف شده ‌است. دستاویزهای معمول مثل دلیل‌تراشی، عذرخواهی، تقصیر را به‌ گردن‌ دیگران‌ انداختن، جیغ‌ زدن، دروغ‌ گفتن و غر زدن، دیگر کفاف بیشعور را نمی‌دهد. به جای این کثافت‌کاری‌ها، حقیقت علاج کار است و چنین است که بیشعور سرانجام در نهایت ناامیدی و پریشانی با خودش رودررو می‌شود: او بیشعور است!

اگر رسیدن به این مرحله کشف حقیقت، واقعی و طبیعی باشد، حس آزادی مسرت‌بخشی پس از آن بیشعور را در بر می‌گیرد. به این مرحله با زور نمی‌توان رسید و متأسفانه این چیزی است که اعضای خانواده، همکاران و دوستان معمولاً درنظر نمی‌گیرند. آنها در رویارویی با اعمال و رفتار یک بیشعور، بدون ملاحظه می‌گویند «تو بیشعوری»، اما تا زمانی که بیشعور برای شنیدن این جمله آمادگی لازم را نداشته ‌باشد، یک گوشش در است و آن یکی دروازه و خواهد گفت: «درش را بگذار!».

این همان چیزی است که در روان‌پزشکی به آن انکار می‌گویند و نه‌ تنها برای درمان بیشعورها، بلکه برای درمان همه مبتلایان به اعتیاد، بزرگ‌ترین مانع محسوب می‌شود؛ ولو اینکه رفتار آن‌ها برای تمام اطرافیانشان اظهرمن‌الشمس باشد، باز هم بیشعورها از قبول واقعیت سر باز می‌زنند. آن‌ها با توجیهات و پاسخ‌هایی از این قبیل سعی در کتمان حقیقت و طفره‌رفتن می‌کنند:

«من فقط ظاهر کارهام مثل بیشعورهاست».
«از تو که بیشعورتر نیستم».
«کافر همه را به کیش خود پندارد».
«اصلا همینه که هست».
«نیازی به درمان ندارم، خودم از پسش برمی‌آیم».
«اگر دوستم داری تحمل کن».