کتاب نظریه های مشاوره و روان درمانی نشر مرکزنشردانشگاهی

کتابی که از نظر خوانندگان محترم خواهد گذشت کتابی است در زمینه اصول نظری مشاوره و روان درمانی در طی چند سالی که به تدریس دروسی در زمینه راهنمایی و مشاوره مشغول بودیم جای چنین کتابی که نظریه های مشاوره و روان درمانی را به طور نسبتا جامع و قابل استفاده ای برای دانشجویان و دست اندرکاران تعلیم و تربیت ارائه دهد، سخت خالی می نمود. از این رو با استفاده از فرصت تعطیلی دانشگاهها در خرداد ماه ۱۳۵۹، تصمیم گرفتیم در حد توان خود به چنین نیازی پاسخ دهیم؛ بدین امید که در زمینه حل مشکلات شخصیتی دانش آموزان و دانشجویان و بهبود کیفی تعلیم و تربیت گامی به جلو باشد. مشاوره و روان درمانی به طور عام و کتاب حاضر به طور خاص در عین آنکه ارزش و اهمیت ابعاد عقلانی و روانی حرکتی را به هیچ وجه انکار نمی کند، سعی می کند در حیطه عاطفی هدفهای تربیتی به دانش آموزان و مراجعان كمك كند و چگونگی زندگی پر بارتر و در نهایت خالی از مشکل را بدانها بیاموزد و از آنان افرادی بسازد که بتوانند با تمام ظرفیت خویش با محیط تعامل کنند و به استعدادهای بالقوه و در نتیجه به تمامیت شخصیت خود تحقق بخشند و زندگی هر چه پر بارتری داشته باشند. در واقع انگیزه ما در تدوین این کتاب و ادامه آن توجه و كمك رسانی به تأمین بخشی از هدفهای حیطه عاطفی و نیز تکمیل کار آموزش و پرورش بوده است. در تألیف کتاب حاضر در درجه اول تلاش ما بر این بود که نظریه های متداولتر و عملیتر که اطلاع از آنها برای مشاوران و درمانگران ضرورت دارد مطرح شود. در ثانی سعی شده است مطالب با زبان ساده تری نوشته شود تا خوانندگان بتوانند پس از مطالعه اصول کاربرد آنها را استنتاج کنند و در روابط متقابل و یاری دهنده عملا از آنها سود جویند. کتاب مشتمل بر نه فصل است و هر فصلی به جز فصل اول که به کلیات اختصاص دارد، 

شوخیها و انواع فراموشیها پس تکنیکهایی که فروید برای بر ملا کردن امیال سر کوفته به کار می برد عبارتند از تداعی آزاد تجزیه و تحلیل رؤیاها تلقین در خواب مصنوعی و تجزیه و تحلیل علایم روان نژندی و اعمال سهوی در روان درمانی یا مشاوره با استفاده از تکنیکهایی که بر شمردیم و با به آگاهی در آوردن امور ناخودآگاه جریان تغییر در مراجع آغاز می شود. امروزه در قالب مفاهیم فنی تر فرایند تغییر متضمن تقویت «خود»، کاهش و یا حذف نیروی فراخود و گسترش بینش و آگاهی نهاد است. در اولین جلسه مصاحبه، درمانگر یا مشاور باید درباره تمایل مراجع به انجام روانکاوی یا مشاوره اطلاعاتی به دست آورد و شمه ای از ماهیت انتقالها و مقاومتها را حدس بزند. مصاحبه با سؤالاتی در زمینه زندگی مراجع و تاریخچه بیماری یا ناراحتی شروع می شود و درمانگر همواره در صدد یافتن موارد انتقالها و مقاومتهای مراجع است. زبان مورد استفاده باید حتی المقدور ساده باشد و از واژه های تکنیکی استفاده نشود. بعضی آزمونها، گرچه به وسیله برخی از روانکاوان مورد استفاده قرار میگیرند ولی برای درک انتقالها و مقاومتها و نحوه تعبیر آنها سودی ندارند. در جریان مشاوره درمانگر باید فردی گرم صمیمی و پذیرا باشد و محیطی امن برای مراجعان به وجود آورد. بدون احساس پذیرش درمان در مراحل اولیه و به طور ناگهانی قطع خواهد شد. در نتیجه پذیرش درمانگر و تداعیهای آزاد یک سلسله بینشهایی برای مراجع حاصل می شود که هسته اصلی جریان رشد و تغییر است. با استفاده از پذیرش و ایجاد بصیرت مراجع با کشمکشهای بین احساسات عشق و احساسات تنفر موجود در درون خود مواجه می شود. درمانگر احساسات عشق را به نحوی آشکار و یا تلویحی تأیید می کند، در حالی که احساس تنفر را آشکارا یا ضمنی مورد تأیید قرار نمی دهد؛ در نتیجه چنین برخوردی مراجع تعادل کلی عاطفی خود را تدریجاً از تنفر به عشق معطوف می دارد و این دگرگونی به درجات مختلفی در بیماران حاصل میشود در جریان درمان به اصل محرمانه بودن مطالب مورد بحث و جلب اعتماد درمانجو به این اصل توجه دقیقی مبذول می شود. روانکاو بدون اجازه درمانجو با خویشان او مشورت نمی کند و هیچ نوع اطلاعاتی را در اختیار دیگران قرار نمی دهد. اگر احیاناً یادداشتی برداشته شود در جای امنی محفوظ می ماند. از ضبط صوت و دیگر وسایل خاص، به جز در موارد استثنایی استفاده ای نمی شود. در جریان درمان درمانگر همواره خود را مقید به رعایت اصول اخلاقی میداند. درمانگر در جریان روان درمانی فعالانه به مراجع گوش می دهد او را تشویق و تهییج میکند و رفتار و گفتارش را تعبیر و تفسیر میکند.