کتاب روشهای سواد آموزی بزرگسالان

آموزش بزرگسالان موضوعی است که ذهن بسیاری از افراد را به خود مشغول داشته و مورد بحث و گفتگوی فراوان قرار گرفته است در اغلب کشورهای جهان سوم از جمله ایران به علت کمبود امکانات بودجه و نیروی انسانی همیشه این سؤال مطرح بوده است که اولویت آموزش کودکان نسبت به آموزش بزرگسالان باید به چه میزان باشد و چند درصد از بودجه آموزشی کشور باید به بزرگسالان اختصاص یابد؟ به طور کلی در اکثر موارد بیشتر بودجه و امکانات به آموزش و پرورش کودکان و نوجوانان تخصیص یافته و آموزش بزرگسالان از اهمیت کمتری برخوردار بوده است.

علت دیگر بی توجهی عمدی دولتها به امر خطیر آموزش بزرگسالان است که احتمالاً مبتنی بر ملاحظات سیاسی است. در بسیاری از کشورهای جهان سوم مسئولان امور برای رسیدن به اهداف خود و اجرای سیاستهای خاص اقدام جدی به منظور سواد آموزی و ریشه کن کردن بی سوادی نکرده اند نمونه بارز این نوع سیاستها را می توان در ایران قبل از انقلاب مشاهده کرد؛ رژیم گذشته با وجود صرف بودجه زیاد و تأسیس در برخی از کشورهای جهان سوم به دلایل سیاسی اجتماعی یا بر اثر ایدئولوژی حاکم بر جامعه شرایط فرهنگی بهبود یافته است و در نتیجه در زمینه آموزش بزرگسالان مخصوصاً سواد آموزی اقدامات جدی به عمل آمده است از این رو وقتی در این کتاب از کشورهای جهان سوم صحبت می شود مراد آن دسته از کشورهای جهان سوم است که درصد زیادی از افراد آن از توانایی خواندن و نوشتن محروم هستند و کشورهایی از قبیل ویتنام تانزانیا کوبا و مانند آنها را که در اجرای برنامه های آموزش بزرگسالان موفقیت چشمگیری داشته اند در بر نمی گیرد.

توانایی فرد در گوش دادن دقیق و منظم به سخنان گوینده مهارت دیگری است که می توان از آن برای انتقال افکار و عقاید استفاده کرد. دقت و تمرکز حواس در عمل ضروری در گوش دادن است و باید در این زمینه به بزرگسالان آموزشهای لازم داده شود.

مهارت هجی کردن هجی کردن نیز یکی از تواناییهای مربوط به زبان آموزی است که در سواد آموزی از آن استفاده می شود. هر کلمه نظم و ترتیب خاصی دارد و باید با استفاده از حروف معینی نوشته شود. مثلاً، کلمه کتاب باید با استفاده از چهار حرف و تنها با به کار بردن یک نظم خاص هجی شود. یعنی «ک» سپس «ت»، بعد «1» و سرانجام «ب»، مسئله هجی کردن معمولاً برای خواننده تازه کار و غیر ماهر مطرح است و خواننده ورزیده بدون هجی کردن کلمات به خواندن یا نوشتن مطلب مورد نظر می پردازد.

۴ مهارت خواندن

چنان که قبلاً اشاره شد خواندن از سه فعالیت دیدن کلمات تشخیص و تلفظ آنها و درک معنی هر یک تشکیل میشود فرد باید ابتدا حرف کلمه جمله یا علامت خاصی را ببیند سپس آن را با اشکال ذهنی خویش انطباق دهد و تلفظ کند و سرانجام از شکل خوانده شده معنا و مفهوم معینی را درک کند نوآموز باید فراگیرد که برای خواندن هر کلمه حروف معینی را با صدای خاص آنها تلفظ کند خواندن کلمات مقدمه و اساس خواندن عبارات جملات یا یک موضوع کامل است فرد نمیتواند معنای یک قطعه را بفهمد، مگر اینکه در فهم معنای تک تک کلمات مهارت لازم را به دست آورد. علاوه بر این، او باید بیاموزد که در آنچه پیش چشم دارد دقت کند و با حرکات منظم چشم هنگام خواندن خو بگیرد. پژوهش تایمانس و همکاران از سوی مؤسسه ملی سواد آموزی ایالات متحده شاخصهای زیر را برای ناتوانی مهارت خواندن ذکر کرده است: ۱ شاخصهای طبقه بندی که شامل شاخصهای فرعی خواندن کلمه واقعی درک خواندن هوش عمومی و هوش کلامی است.