کتاب یک قرن موسیقی مدرن

پل گریفیتس در سال ۱۹۴۷ در انگلیس به دنیا آمد. او فارغ التحصیل کالج لینکلن دانشگاه

آکسفورد و منتقد موسیقی مجله نیویورکر است. گریفیتس یکی از پیشتازان تألیفات موسیقی قرن بیستم است و آثار منتشر شده ای درباره جان کیج، پییر بولز، اولیویه مسیان گئورگی لیگتی و ایگور استراوینسکی دارد. کتاب حاضر به نام یک قرن موسیقی مدرن در برگیرنده نکات مهم تاریخ موسیقی مدرن غرب است و تکامل و شکل کنونی آن را با زبانی حرفه ای بیان میکند.

خواننده این کتاب ضمن دریافت تاریخ تحولات موسیقی مدرن با خود پدیده مدرن و چالشهای آن و چگونگی بیان زیبایی شناسی مدرن موسیقایی آشنا می شود و درک و بازخوانی مطالب و جست و جو برای یافتن منابع صوتی یا تصویری این آثار کمک شایانی به پیشبرد نقد موسیقی در ایران خواهد کرد.

مترجم فرصت را مغتنم می شمارد تا از آقایان مهران اسلامی، هاشم گواهی نیما تحصیلی امید رهنمایی و عباس رکنی به خاطر کمکها و راهنمایی های ارزنده شان در تهیه و ویراستاری این کتاب کمال تشکر را داشته باشد

یک سیراب از این منبع لایزال مینویسد: علاوه بر این حجم «آلتراسیون» ای که انه های فولکلور صورت میپذیرد نتیجه انتقال و تغییر دائمی ذائقه گوش و سلیقه داری است و این آلتراسیون از جهت دیدگاه فرم واریاسیون نمایانگر مهارت بی بدیل و العاده انسانهایی است که این موسیقی را به وجود آورده اند.»

زمانی که بارتوک سفر خود را برای جمع آوری فولکلور شروع کرد، از ریشارد اشتراوس سی تأثیر پذیرفته بود اما آنچه از ترانه ها و فولکلور روستاهای مجارستان آموخت شد تا به درک حقیقت کمپوزیسیون نائل آید و سبک شخصی خویش را بیابد. اپرای دوک ریش آبی در یک پرده غنای ارکستراسیون خود را از سویی مدیون اشتراوس و ساختار گفتاری اوست و از سوی دیگر هم ردیف پلناس و ملیزاند دبوسی قرار می گیرد. ی ها و ریتم و شیوه «بالاد ی ریش آبی نیز سراسر مجاری است. بارتوک از ریتم نش بهار نیز تأثیر پذیرفت و این تأثیر را در باله خویش به نام ماندارین شگفت انگیز داشت دینامیکی بسیار قوی و پخته به نمایش میگذارد. او بعد از این تجربه ریتمیک لا آماده بنانهادن هنر خود بر پایه موسیقی فولکلور شد و ایده ها، اصول و روشهای سازی خود را از مجرای فولکلور محقق گرداند.

اما بهترین آثار بارتوک یعنی کنسرتوهای پیانو شماره ۱ و ۲ کوارتت های زهی اره ۳، ۱۴ و (۵) موسیقی برای سازهای زهی ضربی و چلستا ؛ و نیز سونات

دو پیانو و سازهای ضربی در خلال دوازده سال بعد نوشته می شود. تمام این آثار میرساند که بارتوک با استفاده از گامهای متنوع فولکلوریک و با توسعه یدن قابلیتهای هارمونیک حتی با زدن نقبی به آتونالیسم و نیز کشف ریتم های نوین کارگیری هوشمندانه آن تا چه حد در موسیقی عامه و بومی باورنکردنی شده است.

موسیقی جهان ۵۰

از لحاظ تاریخی ملودی فلوت قطعه پرلود بعد از ظهر رب النوع اثر آشیل کلود دیوسی شروع موسیقی مدرن به شمار می رود.

شاید مفهوم کلمه مدرن در سالهای نگارش این پرلود یعنی سالهای ۱۸۹۲ تا ۱۸۹۴ میلادی با آنچه امروز از مدرن» و «موسیقی مدرن برداشت می شود.

بسیار متفاوت باشد. چه دو سمفونی دنیای تو اثر دوورژاک و سمفونی پانتیک اثر چایکوفسکی نیز در همین زمان نوشته شدهاند. پس مفهوم کلمه «مدرن» در موسیقی بیشتر در برگیرنده زیبایی شناسی و تکنیک است تا زمان بندی تاریخی با اینکه تاریخ موسیقی مدرن قدمتی صد و اندی سال دارد، ولی حاوی مفاهیم متناقصی است. اما موسیقی مدرن در نقطهای از تاریخ خود به نظر نوظهور و تازه می آید و در مقاطع دیگری از جنبه روش و احساس درجا زده و عقبگرد میکند. یکی از خصوصیات بارز موسیقی مدرن نداشتن زمانبندی تاریخی است و دیگر اینکه موسیقی مدرن ابداً خود را به سیستم ماژور مینوری» که انگیزه موسیقی نویسی موسیقی دانان سده هفدهم به بعد را فراهم میکرد متکی نکرد. پس میتوان قاطعانه اظهار نمود که پرلود دیوسی شروع عصر نوین موسیقی است و آهنگسازی برای اولین بار میکوشد تا از قید و بندهای ماژور مینوری موسیقی رها شود.