کتاب جامعه شناسی سبک زندگی

سبک زندگی به عنوان مجموعه در هم تنیده ای از الگوهای رفتاری فردی و اجتماعی برآمده از نظام معنایی متمایزی است که فرهنگی را در جامعه ای انسانی ایجاد میکند. از آنجا که هیچ یک از جوامع بشری را نمیتوان عاری از فرهنگ تصور کرد بنابراین تمام اجتماعات انسانی از ابتدای تاریخ تاکنون سبک زندگی خاص خود را داشته و از الگوهای رفتاری متناسب با شاخصهای فرهنگی خود برخوردار بوده اند. سبک زندگی یکی از کلیدی ترین مفاهیم علوم اجتماعی نوین است. سبک زندگی در طی چند دهه اخیر توجه صاحب نظران عرصههای گوناگون از جمله جامعهشناسی روان شناسی و علوم تربیتی را به خود جلب کرده است. افراد از نظر حرفه حیثیت و نفوذ قدرت عادت علاقه و خصیصههای فرهنگی با یکدیگر تفاوت دارند؛ از این رو به ضرورت سازمان و فعالیتهای گروهی و الگوهای زندگی روزانه به شیوهها و سبکهای مختلف زندگی تقسیم میشود. تحولات دهههای اخیر چه در زمینههای فرهنگی و چه در عرصههای ساختاری به تعدد تنوع و گاه تعارض سبکهای زندگی منجر شده است. سبکهای زندگی الگوهایی برای روش زیستن هستند که خطوط و نقوش کلی تمایز ساخت یافته طبقاتی را آشکار می کنند. غالباً این مفهوم مرتبط با مفاهیم دیگر جامعه شناختی از قبیل طبقه قشربندی تولید مصرف و هویت بررسی و مطالعه می شود. سبک زندگی به عنوان بخشی از زندگی در بردارنده طیف کامل فعالیتهایی است که افراد در زندگی روزمره انجام میدهند و ویژگیهایی نظیر داشتن سبک تمایز بخش، شکل خاص کیفیت برجسته مکان یا شخص خاص درباره آنها صدق میکند مجموعه فعالیتهای افراد

در نظریه آنتونی گیدنز درباره دگرگونی ،اجتماعی سبکهای زندگی از نشانه های مهم روابط در حال تغییر فردیت و اجتماعی به شمار میرود. بر این اساس خطوط کلی تأثیر پذیری هویت و سبک زندگی از یکدیگر را می توان در عبارت زیر بیان کرد:

۱ ایجاد اشکال به خصوصی از هویت در فرایند مدرن شدن و استقرار آنها در حوزه های معینی از کنش اجتماعی مانند ذوق، سلیقه، سبک زندگی و مد. افزایش اهمیت روز افزون حوزه های کنش اجتماعی در جهت ترسیم و توصیف زندگی اجتماعی، در حالی که دیگر شکلهای متمایز ساختاری بی اهمیت تر شده اند. اهمیت فزاینده سبک زندگی و هویت با اتکا به حوزه مصرف هویت شخصی چیزی نیست که در نتیجه عضویتهای گروهی یا تداوم کنشهای اجتماعی فرد به او تفویض شده باشد بلکه فرد باید آن را به طور مداوم و روزمره ایجاد کند و در فعالیت خویش به طرز بازتابی حفاظت و پشتیبانی کند. هویت افراد در هر جامعه از طریق سبک زندگی انتخابی آنها تولید و باز تولید میشود. این سازوکار بیش و پیش از هر چیز از رهگذر درونی کردن رفتارها و باورها، در ظرف روزمرگی عمل می کند. بدین ترتیب افراد و گروهها بیشتر به صورت نا آگاهانه و بدون آنکه نیازی به فشار بیرونی باشد، همان گونه که باید رفتار میکنند و از این طریق نظام موجود را دائما و در هر لحظه باز تولید میکنند. هر اندازه این سازوکارها درونی تر شود نظام تضمین بیشتری برای تداوم خود دارد و برعکس هر اندازه به جای درونی شدن از سازوکارهای قدرت مدارانه و بیرونی برای نمونه از نوعی کنترل و الزام اجتماعی برای تحمیل شیوه خاصی از زندگی خاص، سیستم شکننده تر تداوم آن ضعیف تر و واقعیت آن سطحی تر میشود. نظریه های اجتماعی در رویکردهای اخیر بیشتر به روشهایی توجه کرده اند که از رهگذر آنها زبان مخصوص صور و سبکهای منزلت به تصویب میرسد به تبعیت از ماکس وبر تمایزی سنتی بین طبقه و منزلت وجود دارد که نشانگر توجه به تفاوتهای اجتماعی ناشی از روشهای مصرف به جای روشهای تولید است کرایب ۱۳۸۲ ۲۲۶ جهت گیری جامعه شناسی معاصر به سمت پذیرش اهمیت رو به افزایش حوزه مصرف و فعالیتهای سبک زندگی در شکل دادن به هویت شخصی و جمعی است گیدنز، ۱۳۸۲: ۱۱۹)

صور نوین هویت اجتماعی مبتنی بر مصرف با توجه به خصوصیاتی صورت بندی شده است

که اینک جزو عناصر بنیادین پدیده های مرتبط به سبک زندگی است. این خصوصیات اشکال جدید هویت اجتماعی هستند که باعث ایجاد نوعی نظم در سبکهای زندگی میشوند. امروزه نظام های اجتماعی بیشتر از طریق سبکهای زندگی تولید و باز تولید می شوند. سیستم جهانی به سبب به دست آوردن سود سرشار تمایل به کالایی کردن شدید سبکهای زندگی دارد. کالاهای هویتی در بازار مصرف ارائه میشوند و متعاقب آن هویتهای وابسته به این بازار و...