کتاب گذار از عهد باستان به فئودالیسم

مدت های طولانی تعیین حدود شرق و غرب اروپا امری قراردادی برای مورخان بوده است. در واقع قدمت این امر به لئوپولد رانکه بنیانگذار تاریخ نگاری اثباتی دوران مدرن می رسد سنگ بنای نخستین اثر عمده ی رانکه که در سال ۱۸۲۴ نوشته شد طرحی کلی از وحدت اقوام لاتین و ژرمنیک بود. وی در این اثر خطی در سراسر قاره ی اروپا ترسیم کرد که اسلاوهای شرق را از سرنوشت مشترک ملل بزرگ غربی که موضوع کتاب او بوده اند جدا کرد نمیتوان اعتقاد داشت که این مردمان نیز به اتحاد ملت های ما تعلق دارند؛ رسوم و قانون شان آنها را از این اتحاد جدا کرده است. در آن عصر آنان هیچ تأثیر مستقلی اعمال نمی کردند بلکه صرفاً تابع یا ضد آن بودند به تعبیری گه گاه با امواج فروکش کرده ی حرکات عمومی تاریخ جلو می افتادند. غرب خود به تنهایی در مهاجرت های بربروار جنگهای صلیبی سده های میانه و فتوحات استعماری جدید شرکت داشت یا به گفته ی رانکه سه نفس عمیقی که آن وحدت بی قیاس کشیده بود. چند سال بعد، هگل خاطرنشان کرد که اسلاوها تا حدی به درون سپهر خرد غربی کشیده شده اند چون گاهی به عنوان نگهبانی پیش تاخته ملیتی بینابین در مبارزه بین اروپای مسیحی و آسیای غیر مسیحی شرکت

همان اوایل به ایجاد مقام تریبونی پلپ ها یا نمایندگی ملت یعنی نماینده ی جمعی توده های شهروند انجامید. نمایندگان ملت هر سال توسط مجلس «قبیله» انتخاب می شدند که بر خلاف مجلس صد نفره» اساساً مساوات طلب بود: تقسیمات «قبیله ها» عملاً مانند یونان باستان منطقه ای بود و نه تقسیمات خویشاوندی مردم چهار نماینده در خود شهر و هفده نماینده در خارج از آن شاخصی از درجه ی شهری شدن در آن زمان مقام «نمایندگی ملت» یک نوع کارگزاری اجرایی حاشیه ای و موازی به وجود آورد که برای حراست از تهیدستان در مقابل تعدیات ثروتمندان طرح ریزی شده بود. سرانجام در اوایل سده ی سوم پیش از میلاد مجالس قبیله ای که نمایندگان ملت را انتخاب می کردند قدرت قانونگذاری یافتند و خود نمایندگان ملت از حق اسمی و تو در برابر اقدامات کنسولها و فرامین سنا برخوردار شدند. سمت و سوی این تحول با فرایندی منطبق بود که به پولیس دمکراتیک در یونان انجامید. اما در اینجا نیز این فرایند پیش از این که بتواند قانون سیاسی جدیدی را برای شهر پی افکند متوقف شد. مقام «نمایندگی ملت» و مجلس قبیله ای صرفاً به نهادهای موجود اصلی مانند سنا، مقام کنسولی و مجلس صد نفره افزوده شدند این مجالس دلالت بر لغو درونی مجموعه ی الیگارشی قدرت که راهنمای جمهوری بود نمی کرد بلکه روکش های خارجی آن شمرده میشدند که اغلب اهمیت عملی آن کمتر از توانمندی صوری اش بود زیرا مبارزه ی طبقات تهیدست تر عموماً توسط پلبین های ثروتمندی هدایت میشد که با هدف پیشبرد منافع نوکیسه ی خود از آرمان مردمی دفاع میکردند و این امر حتی پس از آنکه اقشار تازه ثروتمند به صفوف مقام سناتوری دست یافتند ادامه داشت به این ترتیب «نمایندگان ملت که معمولاً افراد بسیار ثروتمندی بودند برای دورانی طولانی به ابزار سنا تبدیل شدند. : تفوق اشرافیت درون جمهوری به سر به راه خود طور جدی...

کتاب حاضر تمرینی است منسجم در جامعه شناسی تاریخی که قدمت جوامع متکی بر کار برده های یونان باستان و روم تا فئودالیسم شکوفا طی شده بود. آندرسون در جریان این بررسی قدرت تبیینی برداشت مارکسیستی از تاریخ را به اثبات میرساند و پالوده می سازد و در همان حال نوری روشنگر بر تاریخ یونان ،روم تهاجم اقوام ژرمنی، جامعه کوچ نشین و الگوهای متفاوت فئودالیسم در شمال شرق و غرب و منطقه مدیترانه ای اروپا می افکند. مطالعه این اثر برجسته میتواند الگویی برای پژوهش عینی تاریخ یک کشور یا یک منطقه یا یک قاره باشد که بنیان هایش را بر سیر مادی تکوین رشد و فروپاشی نهادهای اقتصادی دوران ریشه های استبداد اروپایی را در مسیرهای متنوعی کندو کار می کند که از اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آن استوار میسازد، نه بر الگویی ذهنی و از پیش ساخته مانند تاریخ اندیشه بی ارتباط با سیر تکامل مادی آن...