کتاب دولت دینی دین دولتی

این کتاب گزیده ای از گفتگوهای نگارنده با اهالی سیاست است که به تناوب در نشریات سالهای ۱۳۷۷ و ۱۳۷۸ به چاپ رسیده است. از میان پنج گفتگوی این کتاب دو گفتگو با حجت الاسلام والمسلمين حسن یوسفی اشکوری صورت گرفته است که صبغه ای تئوریک دارد و به حضور سیاسی و اجتماعی دین میپردازد گفتگو با عباس عبدی و امیر محبیان کمابیش از یک جنس است چه هر دو به محاجه ای منتقدانه در باب جناحهایی که آن را نمایندگی میکنند فراخوانده شده اند و سرانجام میزگرد واپسین صفحات کتاب از زبان سه چهره متفاوت؛ مجید محمدی عمادالدین باقی و فریبرز رئیس دانا به ارزیابی ماهیت واقعه دوم خرداد می پردازد. از آن جایی که هر بخش کتاب مقدمه ای درخور دارد چندان ضروری نمی بینم که پیش گفتار را مطوّل سازم اما گر قرار باشد این سنت رعایت شود ترجیح میدهم اشاره ای را که بر فصل یکم افزوده ام به عنوان پیش گفتار خوانده شود.

حوزه و حکومت 

اولین چیزی که باید روشن شود این است که مراجع تقلید دیگر مدعی فتوا در تمامی امور نباشند یعنی همان نظریه ای که آقای مومن پیشنهاد کرده است. چون به هر حال همان گونه که گفتم، ما یک حکومت بیشتر نداریم و این حکومت برای خود اختیاراتی دارد؛ بالاخره در تمام امور زندگی ما دخالت میکند برنامه ریزی میکند، قانون میگذارند. همه چیز ما امروز در اختیار حکومت است .

می توانند مدعی بیان احکام عمومی و اجتماعی باشند، ولی به اجرا در آمدن آنها را موکول به رضایت اکثریت کنند؟

این نظریه با مبانی فقهی و اعتقادی ما سازگار نیست؛ زیرا وقتی یک مرجع تقلید فتوا می دهد حکم الله را بیان میکند و مقلدان او معتقد هستند که او حکم خدا را ذکر کرده است.

یعنی از این تلقی که حکم الله را فقط او بیان میکند بیرون آید.

این دیگر اجتهاد شیعه نیست ما در سنت مرجعیت مواردی مثل میرزای شیرازی را داریم که وقتی گفت اليوم استعمال توتون و تنباکو بای نحوکان در حکم محاربه با امام زمان علیه السلام است....

اگر میرزای شیرازی مقلدی نداشته باشد چگونه میخواهد این حکم را اجرا کند؟ در حقیقت تقریر این نظر چنین است که هرکس به لحاظ تئوریک و نظری میتواند برای خود این حق را قائل باشد که عین حکم الله را بیان می کند؛ اما فعلیت یافتن حکم الله در این نوع موارد موکول به رای مردم خواهد شد. یعنی عملا در عرصه اجتماعی میتواند به عنوان یک دکترین پیشنهادی برای عموم باشد..

محمد قوچان بانی

این کتاب گزیده ای از گفتگوهای محمد قوچانی با اهالی سیاست است که به تناوب در نشریات سالهای ۱۳۷۷ و ۱۳۷۸ به چاپ رسیده است. از میان پنج گفتگوی این کتاب دو گفتگو با حجت الاسلام والمسلمين حسن یوسفی اشکوری صورت گرفته است که صبغه ای تئوریک دارد و به حضور سیاسی و اجتماعی دین می پردازد. گفتگو با عباس عبدی و امیر محبیان کمابیش از یک جنس است چه هر دو به محاجه ای منتقدانه در باب جناحهایی که آن را نمایندگی میکنند فراخوانده شده اند و سرانجام میزگرد واپسین صفحات از زبان سه چهره متفاوت مجید محمدی، عماد الدین باقی و فریبرز رئیس دانا به ارزیابی ماهیت واقعه دوم خرداد می پردازد.