کتاب نقد و بازخوانی ادبیات داستانی 1

دکتر سیمین دانشور بیگمان در برخی سویه ها یگانه است با آنکه در اشرافیت قاجاری ریشه دارد با توجه به ماهیت و نقش خودکامانه ی تاریخی اشرافیت و نه به اعتبار نفس اشرافیت طبقاتی سخت فرهیخته افتاده است. پدرش دکتر محمد علی ،دانشور پزشک و مادرش قمرالسلطنه حکمت مدیر هنرستان دخترانه ی هنرهای زیبای شیراز بوده در بیست و هفت سالگی نخستین مجموعه ی داستانهای کوتاهش آتش خاموش را منتشر ساخته و خود را به عنوان نخستین نویسنده ی داستانهای کوتاه قرن به ادبیات داستانی ایران معرفی کرده است. در بیست و نه سالگی در رشته ی ادبیات فارسی از دانشگاه تهران دکترا گرفته او این بخت را یافته که از محضر بزرگترین و فرهیخته ترین استادان نسل پیش استاد فروزان فر دکتر فاطمه ی سیاح دکتر (معین بهره مند شود و به تعبیر فروتنانه ی خودش در گفت و شنودی زمانه او را در سوس غلیظی پخته است. دو - سه سال پس از گرفتن دکترا با استفاده از بورس تحصیلی فولبرایت به دانشگاه استنفورد آمریکا راه یافته تا به مدت دو سال به مطالعه ی زیبایی شناسی...

می گیرد:

بینش و کنش طبقات اجتماعی در «شووشون» 

خوب که فکرش را میکنم میبینم همه ی ما در عمرمان، بچه هایی هستیم که به اسباب بازی هایمان دل خوش کرده ایم و وای به روزی که دل خوشی هایمان را از ما بگیرند یا نگذارند به دل خوشی هایمان برسیم

بچه هایمان، فلسفه هایمان و مذهبمان»  او حتی در جشن فرمایشی انگلیسیها در خانه ی حاکم شیراز، شعر درخت استقلال خود را می خواند

درختی عجیب که قوت خود را از خاک و خون میگیرد؛ این درخت باغبانی دارد که قیافه اش به پیامبران میماند هنگام آبیاری وقتی صلا در می دهد که خون» همه ی مردم دور درخت فراهم می آیند و رگهای دستشان را باز میکنند.» 

در میان چهره های وابسته به اشغالگران بیگانه، او تنها سیمای محبوب و آرمانگرا مینماید. اوست که در جهان پندار، خواهان پی افکندن جامعه ای است که هواپیماها به جای ریختن بمب بر سر مردم اسباب بازی و کتاب قصه و میوه و خوراکی و شیرینی برای بچه ها بریزند.»   در میان نامه هایی که به عنوان تسلیت برای زری رسیده آنچه مک ماهون نوشته

بر زری سخت خوش می افتد

گریه نکن خواهرم در خانه ات درختی خواهد رویید و درختهایی دیگر در شهرت

و بسیار درختان در سرزمینت و باد پیغام هر درختی را به درخت دیگر خواهد رسانید

و درخت از باد خواهد پرسید

در راه که می آمدی سحر را ندیدی؟»

آنچه مرا به نوشتن این کتاب بر می انگیزد. نقد تهنیت خانم دانشور در پهنه هایی است که تاکنون یا درباره آن نوشته نشده و یا آنچه را نوشته شده یک سویه یافته ام

من خواسته ام به خیال خود آن بخش از سایه های ذهن و زبان ایشان را روشن کنم که دیگران پروای آن نداشته اند و با الهام از حافظه تاریخی نسل پیش از انقلاب و با توجه به رهیافتهای نقد ادبی پس از انقلاب سیمایی جامع تر در محدوده رمانهای اخیرشان ترسیم کنم