کتاب اینستاگرام پنجره ای به دنیای زنان

در کتاب “اینستاگرام پنجره‌ای به دنیای زنان” نگاهی داریم به اقشار مختلف زنان ایرانی در اینستاگرام و اینکه آنها چطور خودشان را در فضای اینستاگرام ترسیم کرده‌اند. در این کتاب به دنبال ارزش‌گذاری نقش زنان نیستیم. به دنبال تفکیک زنان بر اساس میزان تحصیلات یا مهارت‌های‌شان نیستیم. برعکس، این کتاب تلاش کرده ارزش تنوع تصاویر و سبک‌ها را نمایان کند.

اینستاگرام بخشی از زندگی ما شده. هر روز چند دقیقه یا چند ساعتی را صرف گشتن در صفحه‌هایش می‌کنیم و گاهی چیزهایی هم توجه‌مان را جلب می‌کند. زندگی‌هایی را تماشا می‌کنیم که از نزدیک ندیده بودیم. زندگی آدم‌هایی که هر روز در سفرند، آدم‌هایی که در شهرهای دیگر زندگی می‌کنند و روزمره‌شان شبیه ما نیست، آدم‌هایی با شغل‌های مختلف که بخش‌هایی از آن را نشان می‌دهند و ما را در زندگی‌شان شریک می‌کنند. مایی که تا پیش از محبوب شدن اینستاگرام از سبک زندگی این آدم‌ها خبر نداشتیم یا اینکه تنها چیزهایی در موردشان شنیده بودیم. اما حالا می‌توانیم از دریچه گوشی موبایل‌مان لحظه‌هایی از دنیای آنها را تماشا کنیم.
برای ما مخاطبان ایرانی یکی از جذابیت‌های اینستاگرام بی‌شک رونمایی از بخش‌های پنهان زندگی کسانی‌ست که سبک زدندگی‌شان با ما متفاوت است. اگر یک مرد شاغل باشی سخت می‌توانی روزمره یک زن خانه‌دار را تصور کنی. اگر یک دانشجوی شاغل باشی سخت می‌توانی زندگی کسی را تصور کنی که هر روزش در سفر می‌گذرد و زندگی‌اش در جاده‌ها تعریف شده. اگر در یکی از خانه‌های تهران شلوغ زندگی می‌کنی، سخت می‌توانی تصور کنی زندگی در کنار رودخانه‌ای در یک روستای آلمانی چه شکلی است... اما اینستاگرام فضایی شده برای ما تا جزئیات روزمره یکدیگر را از نزدیک ببینیم. چه چیزی جالب‌تر از این، در دنیایی که تفاوت‌ها بی‌شمارند و ما فرصتی برای تجربه کردن انواع سبک زندگی را نداریم؟ اینستاگرام برای‌مان پنجره‌ای باز کرد تا هر لحظه دنیای یکی را تماشا کنیم. دنیایی که هرگز نمی‌توانیم تجربه‌اش کنیم اما می‌توانیم اینجا در روایتش شریک شویم. زنان ایرانی قشری هستند که به دلیل ساختارهای سنتی جامعه، کمتر از مردان دیده شده‌اند. تصویر آنها در سریال‌های تلویزیونی، در تبلیغات، سینما و حتی کتاب‌های درسی در اغلب موارد تصویری کلیشه‌ای بوده و ما تا قبل از اینکه روایت شخصی آنها را در اینستاگرام ببینیم، نمی‌توانستیم تصویری واقعی از سبک زندگی آنها در ذهن داشته باشیم. ما می‌دانستیم جهان در حال تغییر است، زنان تحصیلکرده‌تر و مدرن‌تر از گذشته شده‌اند و میزان اشتغال آنها بالا رفته. اما جز تصویر مادرها و زنان خانواده‌ و دوست و آشنا، دریچه‌ای برای تماشای این تغییرات نداشتیم. اینستاگرام اما این پنجره را به روی ما گشود. دنیای متنوع زنان را این روزها می‌شود در اینستاگرام تماشا کرد. زنانی که هیچ کدام شبیه دیگری نیستند که هر یک به نوعی دنیای‌شان را متفاوت و منحصر به فرد ساخته‌اند. یکی همزمان با تحصیل کار می‌کند و بچه‌داری هم می‌کند، یکی تازه کسب و کار خودش را راه انداخته و ما را در تمام مراحل پیشبرد کارش شریک می‌کند، یکی از روزهای دانشجویی‌اش در یک کشور دیگر روایت می‌کند، یکی از شریک کردن همسرش در خانه‌داری حرف می‌زند و دیگری از مستقل شدن و مهاجرت و زندگی در تنهایی. مخاطبان اینستاگرام هر روز بیشتر می‌شود و این شبکه اجتماعی در ایران محبوب‌تر از قبل شده. چرا نباید تماشای این تنوع و تحول جذاب باشد؟ اینستاگرام نه تنها انواع سبک زندگی و انتخاب‌های شخصی را برای ما به نمایش گذاشته، بلکه به ما کمک کرده در ساختن مسیر زندگی خود از نمونه‌هایی که دوست داریم الهام بگیریم. شاید این دنیای مجازی بهترین فضا برای الگوبرداری از اشخاص و قهرمان ساختن از آنها نباشد، اما بی‌شک یک منبع الهام‌بخش بزرگ برای انتخاب‌های فردی است. تجربه‌ها و خواندن روایت آنها، به ما کمک کرده تصویر روشن‌تری از نتیجه هر انتخاب و مسیر پیش رویمان داشته باشیم. اگر کسی برای دنبال کردن علاقه‌اش در هنر مسیر خاصی را رفته چرا ما برای علاقه مشابه‌مان این کار را نکنیم؟ اگر کسی هم سلیقه ما با خواندن یک کتاب از این رو به آن رو شده، چرا ما سراغ آن کتاب نرویم؟ اگر خانه‌ای شبیه به خانه ما با یک دیوار سبز قشنگ‌تر شده چرا ما امتحانش نکنیم؟ آدم‌ها همیشه به روایت‌های همدیگر احتیاج داشته‌اند تا برای تصمیم‌هایشان الهام بگیرند. همیشه وقتی خواستیم چیزی بخریم از دیگرانی که آن چیز را داشتند سوال کرده‌ایم، همیشه قبل از شروع کردن یک مسیر مشورت کرده‌ایم و این پرس و جوها منبعی برای اعتماد ما به تصمیم جدیدمان بوده‌اند. اینستاگرام دریای بزرگی  از اطلاعات و پاسخ سوال‌هایی بی‌شماری را در برابر ما قرار داده و البته بی‌نهایت تجربه برای استفاده کردن جلویمان گذاشته. در کتاب "اینستاگرام پنجره‌ای به دنیای زنان" نگاهی داریم به اقشار مختلف زنان ایرانی در اینستاگرام و اینکه آنها چطور خودشان را در فضای اینستاگرام ترسیم کرده‌اند. در این کتاب به دنبال ارزش‌گذاری نقش زنان نیستیم. به دنبال تفکیک زنان بر اساس میزان تحصیلات یا مهارت‌های‌شان نیستیم. برعکس، این کتاب تلاش کرده ارزش تنوع تصاویر و سبک‌ها را نمایان کند. زنان در اینستاگرام تریبونی را که هرگز نداشته‌اند، به دست آورده‌اند تا زندگی‌شان را روایت کنند و ما را از سطح تصاویری که تلویزیون و رسانه‌های رسمی برایمان آماده می‌کنند فراتر ببرند. این بار از زاویه دید خود زنان، به زنان نگاه می‌کنیم و با طرز فکر، علاقه‌ها و دغدغه‌های‌شان آشنا می‌شویم. 32 نفر از زنان فعال در اینستاگرام در این مطالعه علمی همکاری کرده‌اند و به سوالات ما جواب داده‌اند تا مشاهدات و تحلیل‌ها به واقعیت نزدیک‌تر شود. با خواندن این کتاب می‌توانیم دید جدیدی نسبت به اینستاگرام به دست بیاوریم و در جایی که هر روز ساعت‌ها یا دقایق زیادی را می‌گذرانیم، چیزهای ارزشمندی پیدا کنیم.