کتاب زن در قصه های عامیانه بازنمایی زن در قصه ها سنگلج

کتاب «زن» در قصه های عامیانه با هدف آشنایی بیشتر با نوع نگرش راویان قصه های قدیمی و تأثیر متقابل آن قصه ها بر واقعیت اجتماعی نوشته شده است.

ادبیات مکتب خانه ای گزینشی از ادبیات عامیانه است و همچنان که نخستین کسی که به بررسی عالمانه ادبیات و هنر توده پرداخت متذکر میشود هنر و ادبیات توده به منزله مصالح اولیه بهترین شاهکارهای بشر به شمار می آید به خصوص ادبیات هنرهای زیبا و فلسفه مستقیماً از این سرچشمه سیراب شده و هنوز هم میشوند. این کتاب سه ویژگی ممتاز دارد

نخست آن که با توجه به پیچیدگی واقعیت اجتماعی پژوهشگران تمامی رشته های علمی به خصوص علوم انسانی برای فهم و درک این واقعیت پیچیده می بایستی مجهز به بینش بین رشته ای باشند و اگر بخواهند از همان بینش قدیمی ای استفاده کنند که میگوید هر علمی موضوع خاص خود را دارد و باید از روش خاص خود تبعیت کند دچار فقر علمی خواهند شد. وجود پژوهشگران جوان در علوم انسانی به خصوص تاریخ و ادبیات بشارت دهنده این است که آنان به ضرورت مجهز شدن به بینش بین رشته ای آگاهند و خانم فهیمه حسین زاوه با اتخاذ بینش بین رشته ای نشان میدهد که چگونه ادبیات مکتب خانه ای منعکس کننده واقعیت اجتماعی نابرابری جنسیتی است.

دوم آن که با انتخاب ادبیات مکتب خانه ای به این مسئله توجه دارد که بنا بر گفته ماکس وبر (Max Weber پدیده های اجتماعی ماهیت منحصر به فرد ندارند؛ آگاهی افزون بر...

درد خودت را به من بگو.... اندیشه مکن و دردت را بگو تا من چاره کنم.... دایه قسم یاد کرد که راز تو را فاش نکنم و تا قوه دارم کوشش خواهم کرد تا چاره درد تو را بکنم .... خاطرت جمع من کنیزان را با خود هم قسم کرده ام که اگر کشته شوند

بروز نخواهند داد ملک جمشید (۲۰۶۲)

دایه مقامی والاتر از کنیز دارد و کنیزان به دنبال او میروند و او را با احترام همراهی می کنند (ملک جمشید (۲۱۳۵) از طرفی دایه ها قدرت دارند و میتوانند در تغییر نظر شاه و شاهزادگان و پیش برد وقایع به نحوی که میخواهند مؤثر باشند آنها گاهی مثل یک مادر شاهزادگان را سرزنش و توبیخ میکنند بارک الله رویم سفید و لایق گیسم که خوب دختری تربیت کرده ام ای بی حیا تو کجا و این حرفها کجا؟ ملک جمشید ۲۰۵۳) یا در جایی دیگر آمده است ای نازنین مگر حیا نداری و از جانت نمیترسی؟ میخواهی مرا به کشتن دهی؟ چگونه میشود این جوان را اینجا بیاوری؟ این خیال را از سر به در کن

در وصف دایگان اشاره به ویژگیهای شده که بر سن بالای آنان تأکید میکند و آنان را در ردیف پیرزنان قرار میدهد پیرزال قد خمیده ای را دید با قد چون کمان و گیسوان چون کافور سفید چشمهای فرورفته و دماغ چون کنگره بارو و چانه از دماغ گذشته و صورت پر از چین و چروک و لبان چون لب شتر آویخته و پستانهای چون مشک سقایان افتاده ملک جمشید ۲۰۶۴ از این رو معمولاً دایه با تجربه و خردمند است؛ حتی بعضی جادو هم می دانند و در بازگشایی طلسم شاهزادگان را یاری میدهند؛ مثلاً دایه «جهان آرا» در می یابد که آهو بچه آدمیزاد اس

قصه محفلی برای روایت واقعیت اجتماعی است که در انتقال و درونی کردن فرهنگ و روند تربیت اجتماعی بسیار موثر است.

کیفیت و کمیت حضور زنان در نقش قهرمان قصه مسئله ای است که این کتاب به آن پرداخته است تا نشان بدهد که نوع نگرش و نگارش راویان قصه چه تاثیری در تحکیم و تداوم نابرابری های جنسیتی در جامعه دارد. نقشهای اجتماعی زنان شامل نقش اقتصادی نقش سیاسی نقش حقوقی و نقش فرهنگی آموزشی است که حضور فعال یا منفعل آنان را در قصه های مکتب خانه ای قاجاری نشان میدهد.