درباره خط ثلث شاگردان و پیروان با قوت در ایران خط ثلث را در نوشتن قرآن و ادعیه و کتیبه های مساجد و مدارس به کار برده اند. این خط در عصر صفوی در کتیبه نگاری کاربرد فراوان داشته و هم اکنون نیز مورد استفاده قرار میگیرد. خط ثلث با داشتن اشکال و رسوم مختلف و متنوع میدانش وسیع و بیشتر تودرتو و درهم نوشته میشود. نمونه کامل خط ثلث خطوطی است که در مسجد امام اصفهان و مسجد شیخ لطف ا... اصفهان و بناهای دیگری به دست استادان مشهوری چون «علیرضا عباسی» «علیرضا امامی» و «محمّد صالح» و «عبدالرحیم جزایری» نوشته شده و هنوز باقی است. درباره خط رقاع این خط فرعی از ثلث و شکسته ثلث است. در این خط کلمات جمع تر و فشرده تر شده و بیشتر در عناوین و شرح بر قرآن ها ادعیه و در قطعات به کار می رود و هنوز هم کم و بیش این نوع خط نوشته می شود و خطی واضح و روشن است. درباره خط محقق و ریحان این خطوط تا دوره صفویه در نوشتن مصاحف و ادعیه کاربرد فراوان داشته است و قرآن های زیبایی به خطوط مذکور در دست است. خط محقق که از خطوط اصلی و قدیم اسلامی است دارای حروفی درشت اندام و واضح است و خط ریحان نوع روان تر لطیف تر و ظریف تر آن است. درباره خطوط رقعه و دیوانی رقعه تقریبا شکسته ای از خط نسخ محسوب می شود. در این خط شکل حرف ها را ساده و قوس ها و تمایل ها را کم کرده اند تا سرعت زیاد شود. ویژگی ممتاز خط رُقعی این است که گودی حروف (دور کم) و استقامت (سطح) زیاد شده است و مقصود اصلی از وضع آن ازدیاد سرعت در نوشتن است زیرا این خط بیشتر برای پیش نویس ها و نامه های تجاری کاربرد داشته است. خط دیوانی بر دو نوع است 1- دیوانی خفی- که معمولاً بدون حرکات و تزئینات نوشته میشود و نقطه های آن نیز به صورتی خاص قرار میگیرد. 2- دیوانی جلّی- که باتمام حرکات و نقطه های مربع و تزئینات با نقطه های کوچک معمول است.
تلگرام
واتساپ
کپی لینک