کتاب برای سخنرانی نیامده ام

چکیده

معرفی مختصر کتاب

گوشه ای از کتاب

شاید اجداد ما نیز در سال ۱۴۹۲ چنین تجربه‌ای داشته‌اند؛ هنگامی که گروهی دریانورد اروپایی به دنبال هندوستان بودند و به اشتباه پا به این سرزمین گذاشتند.

اجداد ما نه قطب‌نما را می‌شناختند و نه می‌دانستند باروت چیست؛ ولی بلد بودند با پرندگان صحبت کنند و آینده را با فال گرفتن پیشگویی کنند. شاید با تماشای ستارگان در شب‌های وسیع عهد خود، حدس زده بودند کره‌ی زمین مثل یک پرتقال مدور است. آن‌ها رمزهای دانش امروزی را نمی‌دانستند ولی در تصور کردن استاد بودند.

آن‌چنان بود که با افسانه‌ی سرزمین طلایی در مقابل غارتگران از خود دفاع کردند. سرزمینی افسانه‌ای که سلطان آن در دریاچه‌ی مقدس فرو می‌رفت و تمام بدنش از طلا پوشیده می‌شد. حمله‌کنندگان از آن‌ها مسیر سرزمین طلایی را جویا می‌شدند و آن‌ها نیز انگشتان یک دست خود را باز می‌کردند و می‌گفتند: «از این طرف، از آن طرف، کمی آن طرف‌تر.» جاده‌ها افزایش می‌یافتند. به هم می‌آمیختند. تغییر جهت می‌دادند، هربار دورتر می‌شدند. مدام آن طرف‌تر بودند. پشت سر هم غیرممکن‌تر می‌شدند. می‌خواستند دشمنان حریص را دور کنند تا بروند و دیگر برنگردند. هیچ‌کس سرزمین طلایی را پیدا نکرد. هیچ‌کس آن را به چشم ندید. هرگز وجود نداشت ولی افسانه‌ی آن به قرون وسطا خاتمه داد و جاده‌ای را باز کرد که به یکی از مهم‌ترین دوران جهان منتهی می‌شد:رنسانس.

پنج قرن پس از آن، بشریت بار دیگر بدنش به لرزه درآمد. وقتی آرمسترانگ پا به کره‌ی ماه گذاشته بود. ما نفس در سینه حبس کرده و در جزیره‌ی پانته‌لریا بودیم؛ جزیره‌ای در جنوب جزیره‌ی سیسیل. در تلویزیون چکمه‌های آن فضانورد را می‌دیدیم که می‌خواست بر سطح کره‌ی ماه فرود آید. ما در آنجا دو زوج اروپایی بودیم با فرزندان خود و دو زوج امریکای لاتین با فرزندانمان. در پایان انتظار بی‌صبرانه، فضانورد پایش را روی گرد و خاک منجمد گذاشت و گوینده جمله‌ای بر زبان آورد که از قرن‌ها پیش آماده شده بود: «برای اولین‌بار در تاریخ بشر یک آدمیزاد بر کره‌ی ماه پا گذاشته است.» همگی ما از آن همه پیشرفت بشر در حیرت بودیم البته به‌جز بچه‌های امریکای لاتین که یک‌صدا گفتند: آیا واقعاً اولین مرتبه است؟ بعد مأیوسانه از اتاق خارج شدند: چه احمقانه! برای آن‌ها آنچه گاه از خاطرشان گذشته بود (مثل سرزمین طلایی) امری بود که پایان یافته بود. برای آن‌ها پیروزی بر فضا امری بود که از زمان گهواره تصور کرده بودند و مدت‌ها بود اتفاق افتاده بود، طبعاً فقط در اندیشه‌ی خود آن‌ها.

این‌چنین برای جهان آینده که به‌زودی فراخواهد رسید، از قبل چیزی نوشته نشده است. فضایی برای امیدهای پوچ وجود نخواهد داشت. خیلی مسائل که تا دیروز واقعی بوده‌اند فردا واقعیت نخواهند داشت. شاید تکنولوژی فعلی جای خود را صرفاً به اندیشه‌خوانی بدهد.