کتاب اسلام و تفاوت های جنسیتی در نهادهای اجتماعی به زبان ترکی استانبولی

معرفی مختصر کتاب این کتاب با بهره‌گیری از رهیافت فقهی و فلسفی به بررسی دیدگاه اسلام درباره تفاوت‌های جنسیتی در نهادهای اجتماعی (خانواده،‌ دین، آموزش و پرورش،‌ اقتصاد،‌ سیاست،‌ حقوق و ...) پرداخته است. نویسنده کوشیده است با تکیه بر تحلیل‌های علمی، به ویژه روان‌شناختی و جامعه‌شناختی، مواردی را که اسلام قائل به تفاوت در مورد زن و مرد شده است تشخیص داده و سپس آنها را تحلیل و توجیه نماید. کتاب، شامل دو بخش کلی تفاوت‌های جنسیتی در خانواده و اجتماع به ارائه نظر می‌پردازد. بخش تفاوت‌های جنسی در خانواده شامل 3 فصل است که در فصل اول بخش خانواده که با عنوان همسرگزینی و ازدواج در کتاب درج شده، نویسنده به برررسی شبهات رایج در خصوص نظر اسلام درباره سن ازدواج، پیشنهاد ازدواج،‌ حق همسر،‌ مهریه و تفاوت‌های میان زن و مرد در این مسائل می‌پردازد. مسئله دیگری که نویسنده به بررسی آن می‌پردازد، کارکردهای مراقبتی و حمایتی خانواده است یکی از کارکردهای خانواده، ارضای نیاز جنسی زن و مرد است. تبیین علت تفاوت حقوق جنسی،‌ تأیید حق چندهمسری مردان توسط اسلام و یا حق کتک زدن زن توسط مرد در صورت ترک طاعت زن و پرداختن به ابعاد گوناگون این مسائل به لحاظ جامعه‌شناسی و روان‌شناسی از جمله مباحث مطروحه در فصل سوم کتاب است. بخش دوم کتاب یعنی تفاوت‌های جنسیتی در اجتماع، دین را به عنوان یکی از عوامل اصلی ایجاد تفاوت و تبعیض بین زن و مرد در عرصه‌های فردی و اجتماعی معرفی می‌کند. باورهای دینی مانند جنسیت خداوند،‌ منشأ آفرینش زن،‌ هدف آفرینش زن،‌ گناه نخستین،‌ انسان‌ آرمانی دینی و سلوک معنوی از مسائلی است که به آنها پرداخته شده است. مؤلف کوشیده است دین به معنای دورکهیمی آن یعنی دین به مثابه تجربه عرفانی یا سلوک شخصی را با دین در معنای اسلامی آن مقایسه و منشأ تفاوت‌ها و تبعیض‌های ایجاد شده توسط نهاد دین را تبیین و توجیه نماید. از نظر مؤلف، نکته اساسی آن است که تمایزگذاری جنسیتی اسلام در مناسک عبادی جمعی بر مصالح اجتماعی خاص استوار است که با مسئله نابرابری جنسیتی، کاملاً بی‌ارتباطند. فصل پنجم کتاب با توجه به دیدگاه فمینیست‌ها که نابرابری جنسی در حوزه آموزش و پرورش را از بنیادی‌ترین و تأثیرگذارترین انواع نابرابری جنسی دانسته‌اند، به بررسی این موضوع از منظر اسلام پرداخته است. نکته جالب توجه این بخش پرداختن به آموزش و پرورش اخلاقی از منظر فمینیست‌ها و اسلام است. موضع اسلام نسبت به اشتغال زنان و انگیزه‌های آنان از ورود به بازار کار،‌ موانع اشتغال زنان و انگیزه‌های آنان از ورود به بازار کار،‌ موانع اشتغال زنان، تبعیض جنسی در محیط کار، کار خانگی و دارایی زن محورهای اصلی مباحث فصل ششم کتاب است. مسئله تفاوت زن و مرد در سهم‌الارث و دیه نیز از مسائلی است که در این بخش مورد مداقه قرار گرفته است. نظر اسلام در مورد ولایت زنان و مشارکت سیاسی آنان در فصل هفتم کتاب بررسی شده است. مسئله رهبری زنان در متون فقهی ذیل عنوان "ولایت عامه" یا "امارت" مطرح شده است. پرسش فقهی که نویسنده سعی می‌کند به پاسخ آن بپردازد این است که کدام یک از مناصب سیاسی در دوران معاصر مصداق ولایت و امارت قرار می‌گیرند تا ممنوعیت شرعی آن را برای زنان نتیجه بگیریم؟ فصل هشتم این مجموعه به بررسی نگرش اسلام به حضور زنان در نهادهای حقوقی می‌پردازد. اولین مسئله مورد بررسی، سن بلوغ به عنوان نحوه آغاز مسئولیت‌های دینی قانونی و تفاوت آن بین دختر و پسر است. فصل پایانی کتاب در خصوص نظر اسلام نسبت به جنگ و بهداشت و درمان و جایگاه زنان در این دو نهاد اجتماعی است. در پایان، نویسنده با نتیجه‌گیری از مباحث به دسته‌بندی دلایل خود پرداخته است.