کتاب ذهن روسی در نظام شوروی

آیزایا برلین

آیزایا برلین فیلسوف، اندیشه‌نگار، نظریه‌پرداز سیاسی، استاد دانشگاه و جستارنویس بریتانیایی بود. آوازه‌ی بلندش در بیشتر عمر مرهون گفت‌وگوهای درخشان، دفاع از لیبرالیسم، حمله به تندروی سیاسی، تعصب و تحجر روشنفکری و نوشته‌های قابل فهم و پر تلألؤ وی در زمینه‌ی تاریخ سیر اندیشه‌ها بود. نوشته او «دو مفهوم آزادی» (۱۹۵۸) در تجدید علاقه به سیاست نظری در جهان انگلیسی‌زبان، سهم بسزایی داشت و هنوز یکی از پر تأثیرترین متنها در این حوزه و موضوع بحث‌های بس گسترده است.

آیزایا برلین در ۱۹۰۹ در ریگا، پایتخت لتونی، که در آن هنگام بخشی از امپراتوری روسیه بود چشم به جهان گشود. پدرش، مندل برلین، تاجر ثروتمند چوب بود. خانواده برلین در ۱۹۱۵ به شهر آندره آپل در روسیه و در ۱۹۱۷ به پتروگراد نقل مکان کردند و در جریان هر دو انقلاب روسیه در ۱۹۱۷ در آنجا حضور داشتند و آیزایا آن انقلاب‌ها را به چشم دید. با وجود آزارهای بلشویک‌ها در اوایل کار، برلین و خانواده در ۱۹۲۰ اجازه یافتند به ریگا بازگردند و در ۱۹۲۱ به بریتانیا مهاجرت کردند و در حومه‌ی لندن سکونت گزیدند.

آیزایا به دبیرستان سنت پل و سپس به کالج کورپوس کریستی در دانشگاه آکسفورد رفت و در آنجا تاریخ و زبان‌های باستانی و سیاست و فلسفه و اقتصاد خواند. در ۱۹۳۲ در نیو کالج به سمت مدرس و به فاصله‌ای کوتاه به عضویت هیأت علمی کالج ال سولز در آکسفورد منصوب شد که در محیط دانشگاهی بریتانیا افتخاری استثنایی بود.

در ۱۹۵۷، برلین در آکسفورد به استادی کرسی چیچلی در نظریات اجتماعی و سیاسی انتخاب شد و ملکه او را به لقب «سر» مفتخر ساخت. ده سال بعد به ریاست کالج وولف سن در آکسفورد رسید که خود عمدتاً در تأسیس آن کوشیده بود و همزمان بالاترین نشان کشوری بریتانیا Order of Merit نصیب او شد.

مجموعه آثار «برلین رفته‌رفته» از ۱۹۷۸ به کوشش هنری هاردی انتشار یافت.