کتاب زندگی رازآمیز درختان

هنگامی که حرفه ام را به عنوان جنگلبان آغاز نمودم از زندگی را از آمیز درختان به همان اندازه آگاه بودم که یک قصاب از احساس حیوان ذبح شده.

جنگلداری مدرن برای تولید چوب تنه درختان را قطع کرده و به جای آنها نهالهای تازه را می نشاند.

با بررسی مجلات تخصصی در این باره چنین تصور میشود که پاسداری از جنگلها تنها برای سود کارفرمایان است. اما چنین اندیشه ای برای جنگلبان به گونه دیگری است. من باید روزانه چوب صدها درخت صنوبر، راش، بلوط و کاج را برای مناسب بودن آنها برای ارزش بازارشان ارزیابی کرده و دریابم که قطع درختان یاد شده و کاربردشان با هدف ما تطابق دارد یا نه؟

و آیا درک و نظر من در این داوری درست است؟

درست از بیست سال پیش به این سو بر آن بودم با یاری دست اندرکاران محیط زیست روشهایی را برای پایدار ماندن جنگل ها به کار گیرم از جمله به روز کردن شیوه های کهن زیستی دفن اموات نگاهداری گونه های کمیاب گیاهی و ..... در گفت و گو و تبادل نظر با بسیاری از کارشناسان این زمینه مدام، نگرشم نسبت به درختان دگرگون و تصحیح میشد....

شایان توجه است که حشرات به صدای درختان گوش فرا می دهند و هشدارهای شیمیایی آنها را زیر نظر دارند. اگر درختی خاموش و بی صداست حشرات با گزش برگ یا پوست درخت آن را می آزمایند. گمان می رود سبب سکوت درختان به بیماری آنها بازگردد یا به کاستی و نبود شبکه قارچ ها در آن صورت ارتباط درخت با تمام رویدادهای تازه گسسته میشود و درخت نزدیک شدن خطر را حس نمیکند.

پس خوان غذا برای کرمها و سوسکها گسترده شده است. درختان غیر عادی جنگل که پیشتر از آنها سخن راندیم گرچه سرحال و سرسبزند اما به سبب ناآگاهی و بی خبر ماندن و نرسیدن هشدارها به آنها طعمه خوبی برای حشرات هستند. جامعه جنگل تنها شامل درختان نیست بلکه بوته زارها چمن ها و همه گونه های گیاهان که با هم در ارتباط اند. به مزرعه ای که گام میگذاریم سبزه ها سراسر خاموش اند، حتی گیاهان خوراکی که کاشته میشوند توانایی برقراری ارتباط را از دست داده اند، آنها چون ناشنوا و بی زبان اند صید خوبی برای حشرات خواهند بود. به همین سبب کشاورزی نوین تزریقات فراوانی را برای گیاهان به بازار روانه کرده است. افرادی که پرورش دهندگان گیاهان هستند لازم است که به جنگلها توجه بیشتری داشته باشند و محصولات کشاورزی نظیر غلات را جانشین هم کرده و به هم پیوند بزنند.

سالها پیش در ناحیه یی پوشیده از جنگل و باتلاق که پر بود از می کردم که ناگاه با سنگ عجیب و کمیابی درختان راش گذر پوشیده از خزه روبه رو شدم. دریافتم که پیش از این بارها از این مسیر بی اعتنا گذشته بودم اما این بار با کنجکاوی تمام سنگ را با دقت نگریستم. در آغاز به شکل شگفت انگیزش توجه کردم کمانی خمیده با فضایی میان تهی و پوشیده از خزه به محض این که خزه ها را کنار زدم، پی بردم که پوست درخت است و آنچه را که سنگ تصور کرده بودم تنه درخت کهنی بود. از آنجا که چوب راش در زمین نمناک پس از سالها می پوسد. حیران بودم که این قطعه چوب تا چه اندازه محکم بوده که حتی تکان دادنش ممکن نبود. گویی به طور کامل به خاک چسبیده بود. داشتم تلاش میکردم با چاقوی کوچک جیبی ام کمی از پوست درخت را جدا کنم......