کتاب بهای یک رویا

از سال گذشته پس از انتشار دومین کتاب ام چگونه میتوان دنیا را تغییر داد: کار آفرینان جامعه نگر و قدرت ایده های نو برای صدها نفر در آمریکا و کانادا درباره ی خرد اعتبار و کار آفرینان جامعه نگر صحبت کرده ام. وقتی در مقابل گروهی صحبت می کنم، اغلب از آنها می خواهم که به این پرسش فکر کنند آیا دنیا رو به بهتر شدن می رود یا رو به بدی است؟

البته این پرسش پاسخ سرراستی ندارد اما مثل سنجش افکارهایی که قبل از انتخابات انجام می شود: «آیا کشور در جهت درست گام بر می دارد؟ طرح این پرسش در اذهان جرقه ای در نگرش به آینده میزند و آن طور که من دیده ام امروزه پاسخ مردم اغلب این است که دنیا رو به بدی است.

در این جلسه ها وقتی از مردم میپرسم که آیا درباره ی بانک گرامین یا خرد اعتبار چیزی شنیده اند فقط حدود یک سوم حضار که از افراد عادی هستند دستشان را بلند می کنند. به نظر من این یک عیب جدی در رسانه های ماست گسترش جهانی خُرد اعتبار در ده سال گذشته یکی از مثبت ترین پیشرفتهای تاریخ بشری است اما بسیار ناشناخته باقی مانده است. بی آن که بخواهیم مشکلات دیگری را که در جهان با آن روبه رو هستیم کوچک کنیم
 . . 
 . . 

به استاد یونس بگویم تا جنبه ی واقعیت بگیرند. برای همین است که این قدر کار می کنم. شاید بتوان گفت که به کار معتادم نمی توانم بگویم که چه قدر گرامین را دوست دارم. علتش هم راضی کردن کسی مثلاً استاد یونس نیست دی یان کمی فکر می کند، حرف هایش را می سنجد و ادامه می دهد کار کردن با مردی مثل او تجربه ی بی نظیری است. ما نمی دانستیم که او در سطح بین المللی هم معروف میشود ولی میدانستیم که مرد خلاقی است. بله، اول که با او کار می کردم برای جلب رضایت او بود اما حالا دیگر این طور نیست.»

اما برای دی پال ارتباطی که با استادش دارد کاملاً واضح است. یونس بود که پدر دی پال را تشویق کرد تا اسم او را در دانشگاه بنویسد؛ دی پال بود که در اوایل کار با یونس همکاری کرد تا مزرعه ی سه سهمی راه بیفتد؛ و بعدها او و استاد با هم بیدهیمالا یا اساسنامه را نوشتند. اما برای رفتن به تانگیل مسائل مالی روی او سنگینی میکرد. پدر دیپال در جبرا زمین داشت، و دی پال میدانست که با پیر شدن پدر و مادرش آنها بیشتر از نظر مالی به او متکی می شوند. او خود را به پروژه ی گرامین متعهد میدانست اما می دانست که از پروژه های عمرانی در بنگلادش پولی در نمی آید به علاوه برنامه ی جدید یونس دو ساله بود. بعد چه؟ آیا می توانست به آینده ی خانواده اش نیاندیشد؟

وقتی دی پال به پدرش گفت یونس از او خواسته که به تانگیل برود پدر گفت: «استاد یونس باعث شد که تو به این جا برسی پس باید بروی اما خانواده ی دییان طور دیگری فکر میکرد نباید دنبال چنین کار احمقانه ای بروی آینده ای نامطمئن حقوقی به این کمی اتفاق بدتر این بود که مدت کوتاهی بعد به یونس خبر دادند که بودجه اش را قطع کرده اند. یونس مجبور شد به دانشجویانش بگوید که نمیتواند تمام دستمزدی را که قول داده بود به آنها بپردازد. با یادآوری آن زمان دی پال میگوید انگار هنوز جوانه نزده خشک شده بود. امروز که جوانه ها به جنگل تبدیل شده اند همه ی سعی دیپال بر این است که جوانه های تازه آسیب نبینند. او رئیس بخش مدیریت بانک و مسئول هماهنگی کار ۱۲ هزار کارمند است. به قول خودش دغدغه ی امروز او این است که کیفیت کار حفظ شود. طی یک دهه و نیم کارکنان گرامین که روزی بسیار جوان بودند به بلوغ رسیده اند،