- کتاب صداهایی از چرنوبیل تاریخ شفاهی یک فاجعه ی هسته ای اثر سوتلانا آلکسی ویچ ترجمه نازلی اصغرزاده نشر مروارید منتشر شده است سوتلانا نویسنده ی مشهور بلاروسی در ۳۱ مه ۱۹۴۸ در شهر ایوانو-فرانکیفسک به دنیا آمد. مادرش اوکراینی و پدرش اهل بلاروس بود. پس از پایان مدرسه به عنوان خبرنگار مشغول به کار شد. او که برنده ی جایزه ی نوبل سال 2015 است از جنگ و فاجعه چرنوبیل می نویسد. این نویسنده ژانر ادبی منحصربه فردی را ابداع کرده که به صورت رمان ـ سند رمان ـ چندصدایی است و تلفیقی از خاطرات افراد از زبان خودشان با روایت های مستقیم است. وی کتاب های صداهایی از چرنوبیل صداهای شوروی از جنگ افغانستان و جنگ چهرهی زنانه ندارد را منتشر کرده است. کتاب «صداهایی از چرنوبیل» ـ تاریخ شفاهی یک فاجعه ـ دنیای پس از فاجعه ی چرنوبیل را روایت می کند نه خود چرنوبیل را. این کتاب می گوید انسان چگونه با واقعیت های نوینی که روی داده و جاری است اما هنوز برایش مفهوم نیست و ناشناخته مانده است کنار می آید و بعد از فاجعه ی چرنوبیل دانش نوینی پیش رویش گشوده می شود که برای همه ی بشریت مفید است. این انسان ها در حقیقت جنگ جهانی سوم را تجربه کرده اند... جنگ هسته ای... مجموعه کتاب های این نویسنده یکی در پی دیگری تاریخ مستندند و روح انسان دوران شوروی و بعد از شوروی را روایت می کنند. او در هر یک از کتاب هایش در قالب نوینی ظاهر می شود و این جاست که سخنان پیامبرگونه ی «لئو تولستوی» نویسنده ی شهیر روس واقعیت پیدا می کند ـ «خود حیات بیش از آن شگفتی و جذابیت دارد که در پی خیال پردازی از آن باشیم» سوتلانا می گوید: «بیشتر زوایای روح انسان در قالب هنر و ادبیات نمی گنجند.» کتاب «صداهایی از چرنوبیل» نوشته سوتلانا الکسویچ برنده جایزه نوبل 2015 با ترجمه حدیث حسینی در قالب رمان جمعی، به انفجار هسته ای راکتور چرنوبیل می پردازد. وقتی نام سوتنا الکسویچ به عنوان برنده جایزه نوبل ادبیات 2015 اعلام شد، تعجب خیلی ها برانگیخته شد چراکه برای اولین بار بود که جایزه به یک مستندنویس می رسید. سوتلانا آلکسیویچ، نویسنده و روزنامه نگار بلاروسی بیشتر به نوشتن کتاب های مستند بر پایه مصاحبه شهرت دارد. وی پیش از این کتاب «چهره غیرزنانه جنگ» که بر اساس مصاحبه های او با صدها زن حاضر در جنگ جهانی دوم است و کتاب «پسران زینکی» که در آن زندگی در افغانستان در زمان جنگ اتحاد جماهیر شوروی روایت می شود را منتشر کرده است.کتاب با رعایت حقوق مؤلف ترجمه و منتشر شده است. اباذر رضانیا معلم، مدیر مسئول انتشارات کتاب کوله پشتی در توضیح چاپ این کتاب به ایبنا گفت: با توجه به اینکه کتاب «صداهایی از چرنوبیل» نوشته سوتلانا الکسیویچ برنده جایزه نوبل ۲۰۱۵ شده بود، تصمیم به ترجمه و انتشار این کتاب گرفتیم.وی ادامه داد: تصمیم بر این شد تا این کتاب بر خلاف روند بازار نشر کشور و با رعایت حقوق مؤلف در ایران انتشار پیدا کند. به همین دلیل با مدیر برنامه سوتلانا الکسیویچ مذاکراتی انجام شد. در ابتدا موفق به توافق نشدیم، اما دست از تلاش نکشیدیم و رایزنی را با خود نویسنده ادامه و فضای نشر ایران را برای وی شرح دادیم.مدیرمسئول انتشارات کتاب کوله پشتی با اشاره به اختصاص بخشی از حق چاپ این کتاب به مناطق محروم ایران اظهار کرد: وقتی سوتلانا الکسیویچ با فضای نشر ایران آشنا شد تصمیم گرفت تا حق نشر این کتاب در ایران را به انتشارات کتاب کوله پشتی واگذار کند. همچنین بر اساس پیشنهاد الکسیویچ 10 درصد از حق چاپ نسخه فارسی این کتاب به مناطق محروم ایران اختصاص پیدا کرد.در بخشی از این کتاب می خوانیم: « جهان به دو بخش تقسیم شده است: یک طرف ماییم؛ چرنوبیلی ها، و طرف دیگر شما ایستاده اید؛دیگران. دقت کرده اید؟ اینجا هیچ کس نمی گوید روسی، بلاروسی یا اوکراینی ست. ما خودمان را چرنوبیلی می نامیم. "ما چرنوبیلی هستیم" "من چرنوبیلی ام." انگار مردمی دیگریم؛ ملتی نو.»خواننده با سبک جدید و جذابی روبه رو است. حدیث حسینی، مترجم کتاب «صداهایی از چرنوبیل» نیز در توضیح این کتاب به ایبنا گفت: الکسیویچ در نوشته هایش از سبک خاصی استفاده می کند. او در این سبک، با مردمی که در یک حادثه یا اتفاق مهم حضور داشتند مصاحبه می کند و صحبت های افراد حاضر در حادثه را بر اساس یک داستان به تحریر درمی آورد.وی ادامه داد: الکسیویچ در نوشتن این کتاب از قالب «رمان جمعی» استفاده کرده است. بر اساس این قالب، خواننده کتاب، تمام صداهای موجود در این حادثه را به صورت کامل و در قابی از تجربه دریافت می کند. وی در تمامی آثارش به این شیوه عمل کرده، به همین جهت با سبک جدید و جذابی روبه رو هستیم.مترجم کتاب «صداهایی از چرنوبیل» در توضیح صحبت های مطرح شده در کتاب اظهار کرد: الکسیویچ در نوشتن این کتاب از صحبت های صدها شاهد عینی استفاده کرده و تحقیق و نگارش آن بیش از 10 سال زمان برده است. پزشکان، فیزیکدانان، آتش نشان ها، پاکسازی کننده ها و مردم معمولی در این داستان به بررسی ابعاد فاجعه صبح 26 آوریل 1986 می پردازند.وی ادامه داد: مخاطب در مطالعه این کتاب با یک روایت یا گزارش روبه رو نیست، بلکه شاهد داستان های کوتاهی است که همگی به یک حادثه تاریخی می پردازند. کتاب با صحبت های یک آتش نشان با همسرش شروع می شود. وی مجبور است برای خاموش کردن یک آتش سوزی ساده به محل اعزام شود اما وقتی به محل حادثه می رسد متوجه می شود که این یک آتش سوزی ساده نیست و با فاجعه ای بزرگ روبه رو هستند.حسینی در توضیح دلایل ترجمه این کتاب گفت: الکسیویچ برنده جایزه نوبل 2015 شده بود و در تیررس خبرهای ادبیات جهان قرار داشت؛ به همین دلیل صحبتی را با انتشارات کتاب کوله پشتی انجام دادم و تصمیم به ترجمه این کتاب گرفتم. قبل از ترجمه، مدت ها درباره این موضوع تحقیق کردم، تمام مقالات، چکیده روزنامه ها، عکس ها، مستندها و هر چه که به نوعی مربوط به حادثه چرنوبیل بود را خواندم و تماشا کردم و به این نتیجه رسیدم که ثبت و بازگویی این حادثه نه کار یک ادیب و رمان نویس، بلکه فقط کار یک وقایع نگار بوده است.وی افزود: بسیاری از اصطلاحات استفاده شده در نسخه روسی و انگلیسی اثر تخصصی و مربوط به مسائل هسته ای بود، بنابراین باید در این حوزه هم تحقیق می کردم تا بتوانم از پس ترجمه این کتاب برایم. در کل ترجمه این کتاب از زبان انگلیسی به فارسی دو ماه طول کشید، البته از نسخه اصلی کتاب که به زبان روسی است هم کمک گرفتم.مترجم کتاب «صداهایی از چرنوبیل» در پایان اظهار کرد: واقعاً خوشحالم که الکسیویچ برنده جایزه نوبل شد؛ چراکه این موضوع بهانه ای شد تا کتاب هایش در سراسر دنیا خوانده شوند. به نظرم این کتاب برای علاقه مندان رمان، داستان های کوتاه و کسانی که داستان های مستند و تاریخی مطالعه می کنند بسیار مناسب است.حدیث حسینی در سال 1365 در تهران متولد شد. وی فارغ التحصیل رشته مهندسی کامپیوتر است و کتاب «صداهایی از چرنوبیل» نخستین کتابی است که با ترجمه او روانه بازار نشر شده است.
