کتاب نجوم به زبان ساده

كشفها و پدیده های نویافته نجومی در دو دهه اخیر به قدری گسترده و حیرت انگیز بوده اند که حتی مطبوعات روزانه هم از آنها بی نصیب نمانده اند. از اسباب این پیشرفت کم سابقه یکی کاربرد فناوری های اپتوالکترونیکی در ساخت تلسکوپ ها و ابزارهای رصد نجومی بوده است. سومین ویراست نجوم به زبان ساده، پاسخی است به این تحولات تند آهنگ در علم کهنسال نجوم در این ویراست تغییرات قابل ملاحظه ای در کتاب داده شده ولی ساختار اصلی آن همچنان حفظ شده است. با افزودن دو فصل کامل فصلهای ۱۶ و (۲۰) و بازنویسی بخش هایی از فصول ۸، ۱۰، ۱۳، ۱۹ و تغییرات کم دامنه تری در فصول دیگر امیدوارم کتاب کم و بیش روزآمد شده باشد. شش نقشه تفصیلی صورتهای فلکی و جدولهای مشخصات سیارات ستاره ها و کهکشانهای نزدیک همراه با کاتالوگ مه سیه همه جدید اند و راهنماهایی مفید برای رصدگران پیگیر به حساب می آیند مختصات اجرام نجومی در سراسر کتاب بر اساس دوره ۲۰۰۰ درج شده و قدرهای ستاره ای مطابق با نتایج ماهواره اختر سنجی هیپارکوس اصلاح شده اند. شکل ها و تصویرهای جدیدی هم افزوده ام که مطالب کتاب را روشن تر و گویاتر می سازند. تصویرهای رنگی کتاب که در برگردان فارسی اضافه شده به ترتیب شماره گذاری شده تا مراجعه به آنها در حین خواندن کتاب آسان تر باشد. آقای نادر حاتمی بار نظارت بر حروفچینی آرایش و طراحی کتاب ترسیم شکلها و استخراج نمایه و بسیاری کارهای دیگر را بر دوش کشید. تلاش بی وقفه او و همکارانش در بخش فنی مؤسسه گیتاشناسی سرانجام کتاب را به صورت پیراسته کنونی در آورد. از او و همکارانش به خاطر همه تلاشهایشان تشکر میکنم. از مدیر محترم مؤسسه گیتاشناسی آقای سعید بختیاری که انتشار ویراست سوم نجوم به زبان ساده را تقبل کردند، سپاسگزارم.

به صورت فلکی زیبا آسمان زیرپا را می آرایند حمال کشتی (کارینا) یکی از این سه صورت است؛ صلیب جنوبی، صورتی که سخت مورد توجه اهالی استرالیا و زلاند نو است یکی دیگر است؛ صورت سوم قنطورس است. که در فهرست روشن ترین بیست ستاره آسمان، دوبار از آن یاد می شود.

۲-۸۱ ستاره های صورت فلکی حمال

سفینه می شمرند. شکل ۲۰۸۱ جمال، برخی از منجمان جمال را بخشی از صورت دیگری به نام ستارة » (آلفا) - حمال، سهیل، دومین ستاره درخشان آسمان است. قدر ظاهری آن ۶ ر ه است که با ۴ ر ۱- قدر شعرای یمانی پرنورترین ستاره آسمان قابل قیاس است. سهیل را در شبهای زمستان در شرایط دید مساعد، در جنوبی ترین نواحی ایران می توان دید. این ستاره تقریباً همزمان با شعرای یمانی از نصف النهار سماوی مکان می گذرد. به شکل ۸۱-۲ نگاه کنید.

ستاره های صلیب جنوبی
صلیب جنوبی را عموماً زیباترین صورت آسمان می دانند. جمع وجور بودن این صورت فلکی روشنی چهار ستاره آن را بسی بیشتر میکند. ستاره آلفا) صلیب تقریباً به روشنی ابط الجوزا است. آن را یا با نام علمی آن (آلفا) صلیب می شناسند و یا فقط با نام صلیب به شکل ۸۲-۲ نگاه کنید. ستاره های آلفا و بتا را در ایران نمی توان دید؛ ممکن است گاما صلیب در شرایط دید مساعد و در وضعیتی که بیشترین ارتفاع را از افق دارد، در جنوبی ترین نواحی خاوری ایران قابل رؤیت باشد.