کتاب داستان مادی فدن

واقعیت ها چندان گسترده و گوناگون و رنگارنگ است که یکجا نظر کردن به همه آنها از توانایی مدرکات ظاهری انسان بیرون است. گویی واقعیات عالم منشوری با پهلوهای بیشمار است و ما ناگزیر همیشه برخی از آن پهلوها را میبینیم بسته به اینکه در کجا ایستاده باشیم وجوهی از آن منشور را میبینیم و وجوهی دیگر را نمی بینیم. گویی همیشه از پنجره ای به بیرون می نگریم پنجره دیدگاهمان اینکه بر وجود این پنجره و حدود آن واقف باشیم یا نه در این حقیقت که از پنجره می نگریم اثر نمی گذارد. حتی اگر منکر نگاه از پنجره ای باشیم همچنان از پنجره می نگریم و چیزهایی بیرون از پنجره ما قرار می گیرد. می توانیم در این بحث کنیم که پنجره هایی که ما اختیار میکنیم خود از کجا آمده است؛ چه کسانی آنها را ساخته اند؛ حدود آنها چیست؛ .... ... اینها همه پرسشهایی بجاست؛ اما همه اینها مسبوق به پذیرفتن وجود پنجره هاست پنجره های دیدگاه هر دیدگاهی که به معماری یا شهر اختیار کنیم حقایقی را پیش چشم می آورد و حقایقی را از قاب پنجره مان بیرون می گذارد. پس آنچه در نقد دیدگاهی میشود گفت این نیست که چرا حقایقی را نادیده می گذارد؛ زیرا از این گزیری نیست مهم این است که آن حقایق نادیده...

شکل گیری شهر در کنار مادی

شواهدی وجود دارد که نشان میدهد هسته های اولیه شهر اصفهان در قرون اولیه اسلامی در کنار مادی فدن شکل گرفت و بعدها با پیوستن به روستاهای اطراف همچنان در کنار این مادی رشد کرد.

پس از ورود عباسیان به منطقه اصفهان ایوب بن زیاد در دیه خشینان ساکن شد روستای خشینان در نزدیکی یهودیه قرار داشت به گونه ای که بعدها خانه های دیه خشینان به خانه های یهودیه پیوست ایوب بن زیاد در دیه خشینان منزل کرد و کاخی در کنار رود فرسان بنا کرد و رو به روی آن مسجدی با محراب ساخت رود فرسان همان مادی فدن است؛ زیرا با توجه به طومار منسوب به همان جا

شیخ بهایی می دانیم مادی فدن قریه فرسان را آب میداد. همچنین میدانیم که شاخه ای از مادی فدن در گذشته از کنار مسجد شعیا عبور می کرد؛ مسجد شعیا مسجدی است که حافظ ابونعیم به آن اشاره کرده و مسجد جامع اولیه شهر است. پس میتوان گفت در زمانی که حافظ ابو نعیم از آن سخن می گوید، یعنی زمان ورود عباسیان به منطقه اصفهان، مادی فدن یا شاخه ای از طومار شیخ بهایی در سید سرچشمه تا مرداب، ابری زاینده رود از آن در مسیری جریان داشت که تا سالها پیش نیز وجود داشت. این موضوع تقدم وجود مادی فدن بر شکل گیری شهر اصفهان را نشان می دهد.

در اصفهان، جویهای منشعب از زاینده رود را مادی" نامیده اند.

یکی از گسترده ترین و در عین حال کهن ترین این مادی ها، مادی قدن است. در متون ردپای مادی فدن را می توان تا زمان ورود عباسیان به اصفهان پی گرفت. آورده اند در این زمان مسجد جامع و کاخ ایوب بن زیاد را مقابل یکدیگر در کنار مادی فدن بنا کردند. در دوره ی صفویه با پایتختی شهر اصفهان، مادی ها به منزله عنصری شهری بیش از پیش اهمیت یافت؛ چنان که در بسیاری از فضاهای شهری آب جاری شد و بناهای گوناگونی در کنار مادی ها ساختند. مادی فدن ده دن نیز در از آن دوره به علت گستردگی اش درون اصفهان شهر رابطه ای تنگاتنگ با زندگی شهری از جمله و تأمین آب و با معماری و فضاهای شهری اصفهان صفوی داشت.

در داستان مادی فدن به بررسی جایگاه این مادی در اصفهان دوره صفویه پرداختیم اثر این مادی را در نظام مادی و غیر مادی شهر چگونگی شکل گیری فضاهای گوناگون شامل فضاهای باز شهری و و معماری درد کنار آن بررسی کردیم. از آنجا که معماری و زندگی جدا نشدنی اند در این بررسی بخشی از زندگی جاری در کنار مادی فدن نیز آشکار شده است.