کتاب کاندید یا خوش باوری

چگونه کاندید در قلعه ای زیبا پرورش یافت و چطور از آن رانده شد
در وستفالن و در قلعه ی آقای بارون توندر - تن - ترونک پسری جوان بود که طبیعت با صفاترین خصلتها را به او داده بود. رخسار این پسر از کنه روحش خبر میداد عقلی داشت سلیم و ضمیری بس ساده گمان میکنم به همین دلیل بود که او را کاندیدا می نامیدند. خدمتکاران قدیمی خانه حدس میزدند که او فرزند مشترک خواهر بارون و یکی از نجیب زادگان نیک سرشت و شریف آن نواحی باشد که دخترک نخواست با او پیوند زناشویی ببندد چه مرد نتوانسته بود اشرافیت بیش از هفتاد و یک تن از اجداد خود را به اثبات برساند و تطاول زمانه مابقی شجره نامه اش را معدوم ساخته بود. آقای بارون از بانفوذترین اربابان وستفالن بود چون قلعه اش دری داشت و پنجره هایی حتی سرسرای بزرگ آن به پرده ای نگارین آراسته بود. سگهای حیاط خلوت هنگام نیاز گلهای تازی شکاری میشدند؛ و مهترانش عوامل شکار کشیش روستا کشیش بارگاهش بود. همه او را عالی جناب خطاب میکردند و وقتی قصه میگفت لبها به خنده می شکفت.
خانم بارون که حدود صد و هفتاد کیلو وزن داشت با آن هیبت توجهی بی قیاس به خود جلب میکرد و طمأنینه و وقاری که در پذیرایی به کار می برد بر احترامش می افزود دختر هفده ساله اش کونه گند، سرخ و ا یعنی صاف و صادق و بی شیله پیله پانویس ها متعلق به مترجم است.

آنچه بر سر کونه گند، کاندید، مفتش اعظم و یک یهودی آمد
این ایسا خار تند خوترین عبری ای بود که از زمان اسارت یهودیان بابل، در قوم بنی اسرائیل دیده شده بود. گفت «چه شد!؟ ای ماده سگ الجلیلی آقای مفتش برایت کافی نیست؟ لازم است که این نابکار هم با من شریک شود؟ حین ادای این عبارات خنجری دراز که همیشه همراهش بود بیرون می کشد و با این تصور که حریفش سلاحی ندارد، خود را به روی کاندید می اندازد؛ اما وستفالن تبار ما همراه آن دست لباس کامل، شمشیری خوش منظر دریافت کرده بود با تمام نرم خویی و ملاحت رفتار، شمشیرش را بیرون میکشد و مرد جهود را جلوی پاهای کونه گند زیبا نقش بر زمین می کند. گونه گند فریاد زد: یا مریم مقدس حالا چه بلایی سرمان می آید؟ مردی در خانه ام کشته شده اگر مأموران قانون بیایند کارمان تمام است. کاندید گفت: اگر پانگلس اعدام نشده بود در این وضعیت دشوار راهنمایی مان میکرد چون او فیلسوفی بزرگ بود. حالا که نیست ببینیم نظر پیرزن چیست. او پیرزنی سخت محتاط و دوراندیش بود و می خواست نظرش را بگوید که دری دیگر باز شد. یک ساعت از نیمه شب گذشته بود و روز یکشنبه شروع میشد آن روز به حضرت مفتش تعلق داشت. مفتش وارد میشود و میبیند که کاندید شلاق خورده شمشیر به دست آنجاست نعشی روی زمین افتاده کونه گند سراسیمه است و شهری در فلسطین و محل سکونت حضرت عیسی (ع)

کاندید پرسید: «حقیقت دارد که مردم همیشه در پاریس خندان اند؟» کشیش پاسخ گفت: «بله، اما از روی دلخوری و عصبانیت چون مردم با قهقهه های بلند از همه چیز می نالند. اینجا حتی نفرت انگیزترین کارها را با خنده انجام می دهند.»
فرانسوا ماری آروئه ملقب به ولتر، نویسنده و اندیشمند قرن هجدهم فرانسه از سردمداران عصر روشنگری و پایه گذاران فکری انقلاب کبیر این کشور است. او آثاری ارجمند . نی تاریخ و ادبیات خلق کرده است که کتاب کاندید با خوش باوری از مشهورترین آنها به شمار می آید. داستان های ولتر در قالب طنز گزنده ترین انتقادها را به دستگاه دین و دولت زمانه اش وارد می سازند.
این کتاب از زبان اصلی (فرانسوی) به ترجمه درآمده است.