چرا کتاب خوب مانند دوست خوب است
حتما شما هم این جمله معروف را بارها شنیده‌اید: که کتاب دوست خوب ما است؛ شاید به دلیل آن هم فکر کرده باشید که چگونه می‌شود کتاب جای یک دوست خوب را انسان بگیرد؟
پیش از پرداختن به این موضوع ابتدا لازم است بدانیم که معیارهای یک دوست خوب چه چیزهایی است؛ که ما می‌توانیم در کتاب و کتاب‌خوانی به دنبال آن باشیم؛به طور کلی دوست خوب را شخصی می‌دانیم که به راحتی با او تعامل داشته باشیم و در کنار حس آرامش و اطمینان خاطری که از رابطه سالم و سازنده با او دریافت می‌کنیم؛ برای ما نقش همراه،پشتیبان، مشوق، راهنمای آگاه و قابل اعتماد را ایفا کند.
احتمالاً همین خصوصیات روشن می‌کنند که چگونه می‌توان از یک کتاب توقع دوست و همراهی خوب را داشت؛ و در پاسخ به این سوال که چرا کتاب خوب مانند دوست خوب است؟ می‌توانیم گفت: کتاب‌ها در عین بی‌جان و بی‌زبان بودن،اشیایزنده و سخنگوای هستند که بیشترین قدرت برقراری ارتباط، سخن گفتن،راهنمایی، اطلاع رسانی،القاءاحساسات مختلف و پر کردن خلاءهایدرونی انسان را به بهترین شکل ممکن انجام می‌دهند.
مجموع این ویژگی‌های مثبت است که می‌تواند از کتاب برای ما بهترین همراه همیشگی را بسازد و البته که این‌ها بخش کوچکی از خوبی دوستی با کتاب هستند؛ چراکه یافتن دوستی هم دل و شبیه به خلقیات و روحیات خود، تا حدودی دشوار و گاهی کمیاب است؛ اما گستردگی خاص حوزه‌های کتاب به خوبی نیاز و علاقه هر مخاطبی را پوشش می‌دهد.
فهرست مطالب
چرا باید کتاب بخوانیم؟
متاسفانه بسیاری از افراد گمان می‌کنند که خواندن کتاب صرفاً به مقاطع تحصیلی مختلف محدود است و پس از گذراندن کتب درسی دیگر لزومی برای مطالعه و صرف وقت برای خواندن سایر کتاب‌ها وجود ندارد؛ بدون آنکه مطلع باشند خواندن و فرا گرفتن اطلاعات مختلف آن چیزی است که آدمی در تمام برهه‌های زندگی نیاز دارد.
مسئله این است که دروس تحصیلی تنها برخی از پایه‌های علمی و فرهنگی، مذهبی و… را به ما آموزش می‌دهند؛ در حالی که زندگی نیازمند آگاهی از سطوح مختلف جامعه بوده و شما برای داشتن یک زندگی سالم و قرار گرفتن در مسیر موفقیت نیازمند اطلاعات و دانش کافی در حوزه‌های مختلف هستید.
اطلاعاتی که مطالعه کتب مختلف در اختیار شما می‌گذارند؛ اعم از ارتباط اجتماعی، برخوردهای کاری، ارتقاء سطحفرهنگی، اطلاعات عمومی، آشنایی با سبک زندگی، آداب و رسوم اقوام و ملل مختلف، یادگیری تکنیک‌ها و مهارت‌هایی است که در معاشرت، تعامل و پیشبرد اهداف سالم و سازنده، زندگی شما را تقویت و هندل می‌کنند.
مسلماً رسیدن به سطح اطلاعات کافی در حوزه‌های فوق از طریق تحصیلات ابتدایی و یا تجارب فردی و اجتماعی در طول زندگی کسب نخواهد شد؛ به همین منظور می‌توان گفت کتاب همان آموزگاری محسوب می‌شود که در هر لحظه و در هر مکانی آماده است تا مهارت‌ها، اصول زندگی و جوانب مختلف آن را مانند یک دوست خوب و دلسوز به شما آموزش دهد.
مزایای کتاب به عنوان یک دوست خوب
اینکه چرا همیشه کتاب چراغ راهنما و آینه جهان نمای انسان در طول مسیر زندگی است؛ مسئله‌ای واضح و روشن بوده و می‌توان گفت: که همه افراد در سطح جزئی هم به فواید مطالعه و کتاب‌خوانی بر کیفیت سطح زندگی،ارتباط‌های فردی و اجتماعی، موفقیت‌های کاری و تحصیلی، کسب فنون مختلف، راه‌های موفقیت و… آشنایی دارند.
اما معمولا آنچه که به علاقه و آگاهی از فواید کتاب‌خوانی غلبه کرده و سبب کاهش میانگین مطالعه در سطح جامعه می‌شود؛ شرایط نامساعدی است که عمدتاشامل: عدم زمان کافی برای مطالعه، دغدغه و مشکلات مختلف زندگی، عدم دسترسی به منابع مناسب و حتی بودجه ناکافی جهت خرید کتاب است.
- اولین مزیت کتاب و مطالعه آن یکسان بودن دوستی و امکان ارتباط تمامی افراد با آن است؛ در حالی که ممکن است هر شخصی شانس و شرایط پیدا کردن یک دوست همدل و همراه در طول زندگی را نداشته باشد.
- حتی دوستان خوب نیز گاهی شرایط کافی برای گذراندن زمان، هم صحبتی، گوش دادن به مسائل و مشکلات، یا توانایی راهنمایی و یاری رساندن در برخی از زمینه‌ها را ندارند؛ در حالی که کتاب‌ها مرتبط با هر حوزه‌ای بی کم و کاست می‌توانند نیاز شما به یک راهنما و مشاور جامع و دقیق را تامین کنند.
- دوستان خوب سعی دارند که در بسیاری از مراحل زندگی چه روزهایی شاد چه مشکلات مختلفشما را همراهی کنند؛ اما با این حال باز هم کاستی‌هایی وجود دارد که کاملا طبیعی بوده و هیچ دوستی نمی‌تواند همیشه و در هر شرایطی کنار ما باشد؛ این در حالی است که دوستی با کتاب می‌تواند بدون محدودیت زمان و مکان آنچه نیاز است را به ما ببخشد.
اگر بخواهیم مزایای کتاب در جایگاه یک دوست خوب را بیان کنیم قطعاً تعداد بیشماری از ویژگی‌های مثبت را باید بیان کنیم؛ به همین منظور می‌توان ادعا داشت که کتاب چیزی فراتر از یک دوست خوب است؛ چرا که هر انسانی دارای کاستی و عدم آگاهی در برخی از مسائل خواهد بود؛ اما کتاب همان دوستی است که شمارا در هر زمینه‌ای به طور نامحدود آگاه کرده ونکات لازم را به شما گوشزد می‌کند.
دلیل اینکه کتاب خوبمانند دوست خوب است
آنچه که پیش از این اشاره شد همگی استدلال‌هایی بر اینکهچرا کتاب خوب مانند دوست خوب است را پاسخ می‌دهند؛ اما اگر بخواهیم به طور کلی‌تر به این موضوع بپردازیم؛ باید محدودیت‌ها،مشکلات،ضعف‌ها، ناتوانی در حل برخی مسائل و… را در ارتباط با دوست خوب در نظر گرفت.
در حالی که کتاب‌ها دنیای گسترده‌ای از تمامی دانش،فنون،اطلاعات، نکات و هر آنچه که ما در طی زندگی و در مواجهه با شرایط مختلف نیاز پیدا می‌کنیم را در بر می‌گیرند؛ لذا در حوزه کتاب و کتاب‌خوانی حد پایانی برای کسب اطلاعات، رمز و رازها و یافتن کلیدهای راهنما برای انسانو زندگی بهتر وجود نخواهد داشت.
اما در خصوص دوست خوب هم محدودیت‌هایی وجود دارد؛ حتی اگر شما شانس پیدا کردن چنین فردی در زندگی را داشته باشید؛ولیکن کتاب‌ها تمام جوانب زندگی فردی و اجتماعی انسان را در سطح علمی،فرهنگی،سیاسی،مذهبی، آداب و رسوم، قوانین، ارتباطات اجتماعی، خانوادگی، زناشویی، کاریو… را در بر می‌گیرند.
کتاب برتر است یا دوست خوب؟
اینکه هر انسانی در طی زندگی به طور طبیعی نیازمند وجود دوستانی همدل و همراه خواهد شد؛ امری اجتناب ناپذیر است و می‌توان گفت که زندگی بدون دوستان خوب خالی از لطف می‌شود.
کتاب و دوست خوب هر دو نقش‌های مفید و موثری در زندگی ما ایفا می‌کنند؛ اما مسئله مزایای بیشتر و بی چشم داشتی است که کتاب‌ها در اختیار انسان می‌گذارند و شما می‌توانید بدون محدودیت و معذوریت هر سوالی در زندگی برایتان پیش می‌آید را در کتاب‌ها جستجو کنید.
تنوع نامحدود و گستردگی حوزه‌های کتاب هر بخش از زندگی انسان را به خوبی پوشش می‌دهند و شما می‌توانید با مطالعه کتب مختلف اعمال رفتاری و ساختاری، عادات، روحیات، علایق و هر آنچه که بتواند سطح کیفیت زندگی فردی و اجتماعی، ارتباط با اعضای خانواده، دوستان، محیط کار، رابطه زناشویی، ارتباط با فرزندان و… را برای شما بهتر و هموارتر سازند را در کتاب‌های مرتبط فرا بگیرید.
انتخاب کتاب خوب به عنوان دوست خوب
همانطوری که لازم است در انتخاب دوست دقت زیادی داشته باشیم تا فردی مناسب با سبک زندگی، نوع روابط، میزان تعاملات، روحیات و خلقیات، افکار و عقاید خود پیدا کنیم تا ما را در مسیر بهتر زیستن و کسب موفقیت‌های بیشتر یاری دهند؛ لذا انتخاب کتاب خوب نیز به عنوان یک دوست خوب باید طبق شناخت و آگاهی کامل انجام شود.
با توجه به اینکه حوزه کتاب موضوعات بسیار گسترده و نسخه‌های بیشماری مرتبط با زمینه‌های متفاوت دارد؛ لذا می‌توان گفت: سعی در خواندن هر کتابی چندان هم کار صحیحی نیست و قطعا نویسندگان نوشتن هر کتاب را برای جامعه هدف خاصی انجام می‌دهند.
لذا شما پیش از اقدام به خواندن کتاب‌های مختلف بهتر است سبک و سلیقه خود را بشناسید و بر طبق نیاز و اهداف کاربردی خود، زمینه‌های مناسب را انتخاب کرده و در محدوده کوچکتری به دنبال بهترین کتاب‌های موجود جهت مطالعه باشید.
سوالات متداول
چرا میگویند کتاب دوست بی‌زیان است؟
کتاب تنها همراه ساکتی است که هرچه بپرسید را با دقیق‌ترین اطلاعات و بهترین راهنمایی‌ها در اختیار شما می‌گذارد.
آیا خواندن هر کتابی خوب است؟
نتنها زمان و شرایط این امکان را فراهم نمی‌کنند؛ بلکه دنیای گسترده کتاب نیازمند تفکیک برحسب نیاز و علاقه شما است.
چرا کتاب؟
محدودیت مانع همیشگی برای بسیاری از امور است و کتاب آن دوستی است که هر محدودیت زمان، مکان، اطاعت و… را برطرف می‌کند.
کلام آخر
معمولا همه افراد پاسخ سوال چرا کتاب خوب مانند دوست خوب است؟ را می‌دانند و حتی اگر علاقه، زمان و شرایط کافی برای مطالعه کتب مختلف را نداشته باشند؛ اما بر ارزش‌ها و تاثیرات بیشماری که خواندن کتاب در حوزه های مختلف در سطح کیفی زندگی می‌گذارد واقف هستند.
لذا شما این امکان را دارید تا تمام اطلاعات لازم و هر آنچه که نمی‌توانید با تحقیق و پرس و جو از دیگران بفهمید را از طریق مطالعه کتاب‌های مرتبط با نیاز و کاربرد مدنظر خود به دست آورید؛ به همین منظور بهتر است جهت پیشگیری از ایجاد سردرگمی و تردید در خصوص انتخاب از میان هزاران نسخه و صدها موضوع متفاوت، ابتدا نیاز، هدف و علاقه خود را بشناسید و سپس به سراغ کتاب‌های مرتبط و مناسب جهت مطالعه بروید.
