رونمایی از بزرگ‌ترین تفسیر قرآن جهان اسلام
رونمایی از بزرگ‌ترین تفسیر قرآن جهان اسلام: تفسیر تسنیم اثر آیت‌الله جوادی آملی
هفته گذشته در قم، مجموعه کامل تفسیر تسنیم، بزرگ‌ترین تفسیر قرآن در تاریخ اسلام، در ۸۰ جلد رونمایی شد. این اثر عظیم حاصل ۴۰ سال تلاش علمی و پژوهشی آیت‌الله عبدالله جوادی آملی و همکاری جمعی از طلاب و شاگردان ایشان است. تفسیر تسنیم که از سال ۱۳۷۵ به مرور در مجلدات مختلف منتشر می‌شد، اکنون به صورت کامل در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.
ویژگی‌های منحصربه‌فرد تفسیر تسنیم
تفسیر تسنیم با رویکردی نوین و همه‌فهم به نگارش درآمده است. برخلاف برخی تفاسیر سنتی که تنها به ترجمه و شرح آیات می‌پردازند، آیت‌الله جوادی آملی در این اثر، علاوه بر شرح آیات و بیان شأن نزول، کاربردهای عملی آیات را در زندگی فردی و اجتماعی نیز بررسی کرده است. این رویکرد تطبیقی، خواننده را قادر می‌سازد تا مفاهیم قرآنی را در زندگی روزمره خود به کار گیرد.
ساختار چهارمرحله‌ای تفسیر تسنیم
تفسیر تسنیم هر آیه یا موضوع قرآنی را در چهار مرحله شرح می‌دهد:
۱. گزیده تفسیر: در این بخش، مفاهیم آیات به زبانی ساده و روان بیان شده‌است تا عموم علاقه‌مندان بدون نیاز به دانش تخصصی، بتوانند از آن بهره‌مند شوند.
۲. تفسیر آیه: در این بخش، تفسیر کامل آیه با استفاده از ادبیات عرب، منابع مرتبط و اجتهاد مؤلف ارائه شده است.
۳. لطایف و اشارات: این بخش با بهره‌گیری از عرفان نظری و عملی و فلسفه، به بررسی عمیق‌تر آیات می‌پردازد.
۴. بحث روایی: در این مرحله، روایات مرتبط با آیه طبقه‌بندی و به‌صورت اجتهادی جمع‌بندی می‌شود. جالب توجه است که در این بخش از روایات اهل سنت نیز استفاده شده است.
آغاز و پایان یک پروژه عظیم
ایده نگارش تفسیر تسنیم از جلسات تفسیر قرآن آیت‌الله جوادی آملی در حوزه علمیه قم شکل گرفت. این جلسات از سال ۱۳۵۹ آغاز و در سال ۱۳۹۹ با تفسیر سوره ناس به پایان رسید. آیت‌الله جوادی آملی درباره آغاز این پروژه می‌گوید: «روزی پس از پایان درس اسفار، بدون برنامه‌ریزی قبلی، تصمیم گرفتیم تفسیر قرآن را شروع کنیم. این تصمیم با استقبال گرم اساتید و فضلا مواجه شد و چهار دهه به طول انجامید.»
نقد و بررسی دیدگاه‌های دیگر مفسران
یکی از ویژگی‌های بارز تفسیر تسنیم، نقد و بررسی دیدگاه‌های سایر مفسران است. آیت‌الله جوادی آملی در این اثر، موضوعات علوم قرآنی را به‌صورت مبسوط بررسی کرده و گاه اصطلاحات جدیدی مانند «جو نزول» و «فضای نزول» را ابداع نموده است. همچنین، در این تفسیر از منابع تفسیری و روایی غیر شیعی نیز استفاده شده است.
تفسیر تسنیم نه تنها یک اثر علمی و پژوهشی ارزشمند در حوزه تفسیر قرآن است، بلکه با رویکردی کاربردی و همه‌فهم، تلاش کرده است تا مفاهیم قرآنی را به زندگی روزمره مردم پیوند دهد. این اثر، میراث ماندگار آیت‌الله جوادی آملی و ثمره چهار دهه تلاش ایشان و شاگردانشان است که بدون شک جایگاهی ویژه در تاریخ تفسیر قرآن خواهد داشت.
