کتاب روان شناسی خجالت

معرفی

وقتی افراد کلمۀ «خجالت» را می شنوند، اغلب یکی از این دو پاسخ را دارند: «مطمئن نیستم منظور شما از کلمه خجالت چیست، اما می دانم که نمی خواهم درباره آن صحبت کنم.» و «اوه. خجالت! آن را به خوبی می شناسم، اما نمی خواهم درباره اش حرفی بزنم.» به عنوان کسی که درباره خجالت تحقیق می کند، اهمیت راحت حرف زدن در این خصوص را درک می کنم. خجالت چنان قدرتی دارد که برخی اوقات حرف زدن دربارۀ آن با احساس خجالت همراه می شود. حال بعد از گذشت شش سال و مصاحبه با صدها نفر از زنان درباره زندگی شان، چیزهای بسیاری آموخته ام، از جمله این که: همۀ ما خجالت را تجربه کرده ایم.

خجالت یک احساس کاملا جهانی است.

هر اندازه درک ما از خجالت و نحوه اثر گذاری آن بر احساسات، ادراک و رفتارهای ما کمتر، باشد تأثیر آن بر زندگی مان بیشتر می شود. به هر حال، اگر بتوانیم با شهامت بیشتری دربارۀ خجالت سخن بگوییم و آنقدر همدل باشیم تا حرفهای دیگران را هم بشنویم آن وقت خواهیم توانست روش زندگی، دوستی، بچه داری، کار کردن و روابط خود را تغییر دهیم.

مردم اغلب تصور می کنند محرومیت ها و حوادث دردناک زندگی باعث می شود بعضی آدمها بدبخت و خجالتی بار بیایند، در حالی که این طور نیست. خجالت چیزی است که همه آن را تجربه کرده ایم و با این که به نظر می رسد در تاریکترین نقاط وجود ما پنهان شده برعکس در گوشه و کنار آشنای وجود مامعرفی اندازه تغییر کرده است. سپس احساس ترس در من آغاز می شود. به گمانم همسرم مرا در مقایسه با ایده آل های ذهنی اش قضاوت می کند. احساس می کنم او را از دست خواهم داد. از این رو گاهی عمدی دعوا راه می اندازم و از نزدیک شدن به او دوری می کنم.»

«روزی در محله مان، همراه دخترم و دوستش که در صندلی عقب ماشین نشسته بودند رانندگی می کردم کنار اتومبیلی ایستادم که زیر نور متوقف بود و مردان جوانی سرنشینانش بودند. آنها به من نگاه کردند و لبخند زدند. من هم آنها لبخند زدم، کمی هم سرخ شدم. ناگهان دختر پانزده ساله ام با پرخاش گفت: «وای خدای من.... مامان به آنها نگاه نکن! چی فکر می کنی؟ آن ها دارند با تو لاس می زنند به خودت بیا.» به سختی جلوی اشکهایم را گرفتم. تا چه حد میتوانستم احمق باشم؟ »

«در آینه به خودم نگاه می کنم، گاه متناسب هستم، ولی بیشتر وقت ها خود را چاق و زشت می بینم و کاملاً بر آشفته می شوم، طوری که به سختی نفس می کشم. بدحال و متنفرم که شکم بزرگی دارم فقط می خواهم در خانه پنهان شوم تا کسی مرا نبیند.»

«چهل و یک سال دارم. به تازگی برای گرفتن مدرک تحصیلی به مدرسه بازگشته ام. نیمی از اوقات اصلاً نمیفهمم بقیه سر کلاس در مورد چه موضوعی حرف می زنند! فقط آنجا می نشینم و مثل یک احمق ظاهر فریب با تکان دادن مطالب را تأیید می کنم. گویی به اندازه کافی باهوش و حواس نیستم که آنجا باشم. وقتی این احساسات بر من غلبه می کند، واقعاً دلم می خواد از کلاس بیرون بروم.

فقط کیف دستی ام را بردارم و خارج شوم و هرگز به آنجا باز نگردم!»