کتاب شوروی ضدشوروی

ولادیمیر و اینوویچ داستان نویس و طنز پردازی است که بخش عمده ای از زندگی خود را صرف مبارزه با رژیم شوروی کرد و هزینه های زیادی را نیز به دلیل رک گویی و نگاه انتقادی اش پرداخت. رژیم شوروی سرانجام در ۱۹۸۰ و اینوویچ را از کشور اخراج کرد. کتاب حاضر نخستین کتابی است که واینوویچ در تبعید نوشت. تفاوت اصلی کتاب شوروی ضد شوروی نسبت به آثار قبلی نویسنده اش ژانر متفاوت آن است خوانندگان ایرانی قبلاً از طریق ترجمه های آقای آبتین گلکار با داستانهای طنز و اینوویچ آشنا شده اند. خود من نیز در سال ۱۳۹۸ رمان کوتاه کلاه پوستی را از واینوویچ به فارسی ترجمه کردم که از سوی انتشارات ثالث چاپ و منتشر شد و اینوویچ طنزنویسی است که در سنت طنزنویسان کلاسیک بزرگ همچون گوگول و سالتیکوف شچدرین مینویسد این طنز قوی انتقادی در کتاب شوروی ضد شوروی نیز نمود بارزی دارد این کتاب مجموعه ای است از داستانهای کوتاه، مقالات و مطالبی که بعضاً آمیزه ای از تخیل داستان نویسانه و واقعیت به شمار می رود. با این حال تقریباً اكثر مطالب کتاب برگرفته از زندگی خود نویسنده یا در مواردی زندگی دوستان و آشنایانش است. به هر حال در اینجا میتوان این نویسنده بزرگ روس را در لباس تازه و متفاوتی دید. نیش قلم و اینوویچ در شوروی ضد شوروی همان طور که میتوان انتظار داشت، علیه کلیت نظام شوروی است. بوروکراتهای بی سواد حزبی امنیه چیهای خشن و نادان، نویسندگان مرعوب و مزدور و مردم عادی از جمله شخصیتهای اصلی در کتاب و اینوویچ هستند. او با قلم روان و سبک ساده و دلنشین خود نقطه ضعفهای رژیمی را رو میکند که داعیه نجات بشر و خلق جامعه بی طبقه را دارد عنوان کتاب اشاره به این واقعیت است که نظام شوروی عملاً به آرمانهای خودش - که نویسنده از آن به عنوان شوروی بودن یا سوویت بودن نام می برد -

مشهور شود، زیرا رژیم موفق شده بود او را به آرامی خفه کند؛ بی آن که نیازی به جنجال های پروپاگاندایی داشته باشد.
روزنامه های شوروی و نیز رادیو و تلویزیون هر روز هفته مشغول فحاشی به آمریکا و ارائه سیاه ترین تصویرها از آن هستند. فقط کافی است چند روزی خودتان را در معرض این بمباران تبلیغی قرار بدهید تا باورتان شود که در ایالات متحده آمریکا بیکاری، تبعیض نژادی جنایت تورم و فقر بیداد میکند اما عملاً هیچ کس این حرفهای تبلیغاتی را باور نمیکند اتفاقاً ،برعکس چنین پروپاگاندایی بسیاری از مردم شوروی را به این نتیجه رسانده است که آمریکا هیچ مشکل جدی ای ندارد، روی درخت هایش پول سبز میشود همه ساکنانش در ناز و نعمت زندگی می کنند مردمانش هر روز و هر شب مشغول خوشگذرانی اند همه آنها کادیلاک سوار میشوند و بدون این که زحمتی به خودشان بدهند کلی پول در می آورند به همین دلیل موقعی که مردم شوروی با زندگی واقعی آمریکایی روبرو میشوند یکه می خورند. آنها به جای مشاهده آن نوع زندگی رویایی که قبلاً به واسطه پروپاگاندای شوروی تصورش را کرده بودند زندگی متفاوتی را میبینند بعضی از مهاجران شوروی به قدری از مشاهده زندگی واقعی آمریکایی نومید میشوند که به پروپاگاندای شوروی فحش میدهند. پروپاگاندا به آنها گفته بود بیکاری و فقر در آمریکا غوغا می کند و آنها با توجه به سابقه دروغگویی پروپاگاندا و از راه برهان خلف به این نتیجه رسیده بودند که در آمریکا همه شاغلند و پولدار و آنجا بهشت برین است. این قضیه مرا به یاد یک جوک قدیمی انداخت می گویند یک مسافر قطار از بغل دستی اش میپرسد: «کجا می روی؟» و جواب میشنود به ژمرینکا اولی میگوید ای کلک تو میگویی به ژمرینکا می روی تا من فکر کنم داری به ژیتو میر میروی در حالی که واقعاً داری به ژمرینکا می روی پروپاگاندای ضد شوروی شوروی

پروپاگاندای کمونیستی شوروی حالا که سمت و سوی خودش را گم کرده دارد به تدریج با پروپاگاندای ضد کمونیستی و ضد شوروی در آمیخته می شود. برای نمونه هر دوی این شهرها اغلب ساکنانشان یهودی هستند و لذا هر دو شخصیت این جوک یهودی اندم.

آثار واینوویچ فوق العاده هوشمندانه، تلخ، توأم با طنز انتقادی و مایه های انسانی است.

آتلانتیک مانتلی

اگر ما به یک یادآوری از سقوط جامعه و حکومت شوروی نیاز داشته باشیم، باید مشاهدات شخصی ولادیمیر و اینوویچ را از این حکومت و جامعه ای که دهه ها پایید بخوانیم.

اشپیگل

رمان نویس برجسته روس ولاديمير واينوویچ کتاب نیش دار و گزنده ای در باره زندگی در شوروی رهبران حزب کارگزاران حزب نویسندگان، سانسورچی ها و از همه مهم تر مردم معمولی شوروی نوشه است. کتاب آکنده از حکایتها تجربیات و مشاهدات شخصی نویسنده است که با طنز تند همیشگی او آمیخته شده. جان سی کمپیل رمان نویس مشهور روسیه در کتاب تازه اش که مجموعه ای از مقالات  و داستانهای کوتاه است زندگی و زمانه اش در دوران کمونیسم را به زیر ذره بین برده تا ما را با همه نضادها و محدودیت های این دوران آشنا کند.

لوس آنجلس تایمز