کتاب تازه به دوران رسیده ها نشر تیسا

«تازه به دوران رسیده‌ها» عنوان کتابی است نوشته‌ی محمد اُمشی و چاپ انتشارات تیسا.

نویسنده‌ی این کتاب پیرامون اثرش می‌گوید که رویکرد من در این کتاب روانکاوی، رفتارشناسی، روان‌شناسی یا آسیب‌شناسی اجتماعی در عملکردهای گوناگون یک تازه به دوران رسیده، به‌گونه‌ای تخصصی در سطوح بسیار بالا نخواهد بود؛ مثلاً نمی‌گویم تازه به دوران رسیده‌ها در حوزه‌های علمی، در ورزش، در مدرسه یا دانشگاه چگونه‌اند؛ لذا وارد جزئیات و مصادیق بی‌شماری که وجود دارد نخواهم شد.

شخصاً نیازی هم نمی‌بینم که این رفتار فردی_اجتماعی را آن‌قدرها هم بزرگنمایی و تخصصی کنم. علم روان‌شناسی به اندازه کافی برای تک‌تک نشانه‌هایی که در این کتاب آمده، راه‌های درمان را شناسایی و ارائه کرده و فقط کافی است در زمان مواجهه و مشاهده‌ی نشانه‌ها، درصدد درمان آن برآیید. از این رو، صرفاً نشانه‌ها و مثال‌هایی را از این پدیده عجیب اجتماعی بیان می‌کنم تا این خود شما باشید که «تازه به دوران رسیدگی» را تشخیص دهید.

وقتی نشانه‌ها و مثال‌های آورده‌شده از تازه به دوران رسیده‌ها را بررسی می‌کنید، به‌مرورِ زمان ذهنتان دربرابر این پدیده اجتماعی روشن و تیز می‌شود؛ همین که توجه شما به این موضوع جلب شد و رویکرد اصلاحی در رفتارهای مشابه بگیرید، این کتاب به قدر مطلوب به هدف خود رسیده است.

بنابراین، این کتاب را یکی از کتاب‌های مربوط به حوزه اخلاق و خودسازی در نظر بگیرید و با این نگاه که خودتان را از مخمصه «تازه به دوران رسیدگی» یا معاشرت با آن‌ها برهانید، بخوانید.

همچنین در این کتاب هرگز قصد ندارم برای هر بخش و پیش از شروع هر نشانه‌ای، مقدمه‌های بسیار طولانی بیاورم و برای هر مطلبی چند صفحه تکرارگویی کنم یا برای هر موضوع انواع ضرب‌المثل‌ها یا اشعار مختلف را بنویسم و شما را با تاریخچه پیدایش اولین گونه از تازه به دوران رسیده‌ها آشنا کنم. محتوای کتاب هرچه پرتر باشد ظاهراً بر ارزش آن می‌افزاید، اما هر کتاب قطوری نشان از ارزش علمی بالای آن ندارد. از دیدگاه من نگارش کتاب به این شکل که توضیحی را که به یک خط بیشتر نیاز ندارد با آوردن انواع نگارش‌های متفاوت از همان موضوع به درازا بکشیم یا طول و عرضش را گسترش دهیم کار قشنگی نیست و فکر می‌کنم به نوعی خواننده را به زحمت می‌اندازد. مؤلف نباید از دلهره‌ی زیاد شدن صفحات کتاب به زیاده‌گویی بیفتد. قطعاً اگر کسی از میان شما خوانندگان محترم تمایل داشت مطلبی را افزون بر مطالب آورده‌شده مطالعه یا به‌صورت تخصصی‌تری بررسی کند، منابع و راه‌های بی‌شمار دیگری به روی خود دارد. همین‌طور می‌تواند به منبع بی‌پایان اینترنت نیز مراجعه فرماید.

ساختار کلی کتاب، شامل چهار بخش اصلی است: بخش ابتدایی به بیان خصوصیت‌ها و صفات تازه به دوران رسیده‌ها پرداخته است تا شما را با روحیه و تفکر و نوع رفتار تازه به دوران رسیده‌ها آشنا کند.

پس از آن در قسمت دیگری که با نام «تلنگر» می آید، نکاتی مطرح شده که به شما نشان خواهد داد آیا چنین رفتارهایی در خود شما وجود دارد یا خیر!

علاوه بر دو بخش مطرح‌شده، در بخش سوم، به بیان بهترین عکس‌العمل شما در هنگام مواجهه با یک تازه به دوران رسیده پرداخته می‌شود که در اصطلاح به آن «واکنش مناسب» گفته شده است.

اما بخش آخر، که با اهمیت‌ترین بخش این کتاب خواهد بود، به شما نشان می‌دهد چگونه فردی بااصالت و بانزاکت باشید. از آنجایی که تازه به دوران رسیدگی دقیقاً در مقابل بانزاکت بودن و اصالت داشتن قرار می‌گیرد، در آن بخش از کتاب، راه‌هایی عنوان شده که یادآور می‌شود یک فرد با اصالت و بانزاکت چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد تا با رعایت آن نکات، یک تازه به دوران رسیده بتواند به فردی اصیل و محترم تغییر یابد. البته این بخش را نمی‌توان صرفاً مختص تازه به دوران رسیده‌ها دانست، بلکه انسان‌های عادی هم می‌توانند از نکاتی که در آن آورده شده استفاده کرده و پس از رعایت آن نکته‌ها، به انسان‌هایی اصیل و بانزاکت تبدیل شوند.

از دغدغه‌های جدی انسان‌ها «خودنمایی»، «خودبرتربینی»، «احساس تمایز» و خلاصه کوشش فراوان برای اثبات بزرگی و بی‌نقص بودن است. همین علت باعث می‌شود تا همیشه نبردی را بین خود و دیگران حس کنند. نبردی که ممکن است، همه‌چیز آن، تنها ساخته ذهن خود فرد باشد و هیچ‌کس دیگر، هیچ‌گونه نقشی در ایجاد این نبرد، دست‌کم به طور مستقیم، نداشته باشد. مثلاً تا زمانی که شما به رفتارهای به ظاهر حساس‌کننده خواهرشوهر توجه نکنید، در این صورت نبردی هم بین شما شکل نمی‌گیرد. اگر او در یک میهمانی دقیقاً همان لباسی را پوشیده است که شما مدت‌ها پیش دلتان می‌خواست بخرید، شاید فکر کنید که او این کار را عمداً کرده است تا ثابت کند منحصر به فرد، توانمند و متمایز است.

چگونه ممکن است در میان میلیون‌ها لباس موجود در بازار، دیگر هیچ لباسی نباشد که خواهرشوهر محترم خوشش بیاید و آن را بخرد؟ او حتماً باید همان چیزی را بخرد که شما مدت‌ها منتظر موقعیتی بودید تا به دستش بیاورید؟!

در مثالی دیگر، زمانی که احساس کردید راننده خودرو جلویی از عمد کاری می‌کند تا شما را آزار دهد نتیجه می‌گیرید که او اصلاً مراعات حال‌تان را نمی‌کند و با اینکه می‌بیند عجله دارید اما کاملاً خونسرد و بدون ذره‌ای تغییر در سرعتش در همان لاین راهش را ادامه می‌دهد. در این حالت در ذهن‌تان با عصبانیت می‌گویید: «می‌تواند به راحتی کمی تندتر براند یا کنار برود تا از او سبقت بگیرم و به کارم برسم، اما مثل یک انسان ابله و بی‌عرضه فقط به جلو می‌رود و به خودش تکان هم نمی‌دهد.»

یا تصور کنید در یک کافه در جمع دوستان خود دور یک میز نشسته‌اید. جمعی از دوستان قدیمی که خاطرات فراوانی باهم دارید، طوری که با اشاره‌ای به یک موضوع مبهم همه شروع به خندیدن می‌کنید. یکی از دوستان قدیمی شما کسی را که هیچ وقت ندیده بودید بدون هماهنگی دعوت کرده و در جمع شما راه داده است. وقتی او با خنده‌ی بقیه می‌خندد متعجب می‌شوید که چطور به خاطره‌ای که هیچ چیز از آن نمی‌داند این‌طور می‌خندد، لابد آدم سبک‌حالی است و می‌خواهد خود را صمیمی نشان دهد!

کمی که دقیق‌تر می‌شوید متوجه می‌شوید که حرکات و رفتارهای خیلی عجیبی دارد. دائما حرف‌های نامربوط می‌زند و سعی می‌کند به هر شیوه‌ای گل سر سبد جمع باشد. دیگران هم لابد برای حفظ احترام به حرف‌هایش می‌خندند. این‌گونه کارهای ناشایست آن تازه‌وارد شما را می‌رنجاند. بنابراین، بهترین تصمیم نسبت به رفتارهای عجیب و غریبش این است که به او بفهمانید خیلی هم خودشیرینی نکند. سعی می‌کنید کمتر به لطیفه‌هایش بخندید و در زمانی که صحبت می‌کند خودتان را به یک کار بی‌ربط و بی‌مورد مشغول می‌کنید، شاید بهتر باشد اصلاً کاری به کار آن فرد تازه‌وارد نداشته باشید و طوری رفتار کنید که گویی او در میان شما وجود ندارد! حداقل این‌طور کمتر رنج می‌برید.

این واکنش‌ها را تقریباً تمام انسان‌هایی که تازه به دوران رسیده باشند نشان می‌دهند. شاید آن خواهرشوهر بیچاره، روحش هم خبر نداشته که شما تصمیم داشتید از آنجا همان لباس را بخرید. حتی یک بار هم در این باره با او حرف نزده بودید. یا آن راننده که در لاین خودش در حال حرکت با سرعت مجاز است، قطعاً نمی‌تواند خودش را به خاطر عجله شما به خطر بیندازد و سرعتش را افزایش دهد یا از مسیر مستقیم منحرف شود تا شما بتوانید به کارتان برسید.

در حقیقت این اولین اشتباه شما خواهد بود اگر فکر کنید که بهتر است هیچ نوع توجهی به تازه‌واردِ جمع‌تان نکنید و طوری رفتار کنید که انگار او وجود خارجی ندارد. اگر در چنین مواقعی تصمیم می‌گیرید برخوردهایی شبیه به مثال‌های بالا داشته باشید، بهتر است این کتاب را با حوصله بیشتری بخوانید، چون احتمالاً شما هم یکی از نشانه‌های تازه به دوران رسیده‌ها را دارید.