کتاب یک جهان چندیدن صدا

کتابی که ترجمه فارسی آن در اختیار خوانندگان گرامی قرار دارد، خلاصه ای است از متن يك گزارش که به توصیه سازمان تربیتی علمی و فرهنگی ملل متحد، یونسکو و با همکاری صاحب نظران و دست اندرکاران مسائل ارتباطی در دنیا تهیه شده است و در آن کوشش شده تا تمامی مسائل مربوط به ارتباطات بررسی شود و در پی تجزیه و تحلیل و طبقه بندی لازم اصول اساسی طرح و تنظیم سیاستهای ارتباطی ملی و نیز همکاری بین المللی در عرصه ارتباطات ارائه گردد. ضرورت جهانی تهیه چنین گزارشی را آقای مختار احمد امبو مدیر کل وقت یونسکو در مقدمه کتاب بیان داشته است و چگونگی تهیه و تنظیم آن و نیز مشکلات فرا راه کمیسیون تدوین کننده گزارش موسوم به «کمیسیون مک براید در مقدمه ای که رئیس کمیسیون آقای شن مک براید نگاشته منعکس است ول يعن عامة . همچنین مترجم لازم دانست خواننده متن فارسی را از دیدگاهها و نظرات محافل دانشگاهی کشورمان در خصوص مسائل ارتباطات و نیز سهم ایران و کشورهای جهان سوم در تلاشهای مربوط به تنظیم و تدوین نظم نو اطلاعاتی و ارتباطی جهانی آگاه سازد. از این رو به دنبال درخواست از آقای دکتر کاظم معتمد نژاد استاد رشته ارتباطات اجتماعی در دانشگاه علامه طباطبایی که از جمله صاحب نظران طراز اول مسائل ارتباطات و حقوق ارتباطی در کشور ما به شمار میآیند مبنی بر نگارش مقدمه ای جامع در این خصوص ایشان علی رغم اشتغالات علمی متعدد و به سابقه علاقه ای که به این دانشجوی قدیمی خود در دانشکده حقوق دارند مقدمه ای درباره سابقه تاریخی و چگونگی تلاشهای به عمل آمده در راه ترسیم خطوط اساسی و چارچوب يك نظم نو اطلاعاتی و...

نیروی محرک و تهدید فرهنگ رسانه های جمعی خواه ناخواه در برابر فرهنگ مسئولیتی عظیم بر عهده دارند، زیرا تنها آن را انتقال نمی دهند بلکه محتوای آن را انتخاب می کنند و سرچشمه آن هستند. با وجودی که بسیاری از شکلهای سنتی و شکلهای میان فردی فرهنگ هنوز وجود دارد. حقیقت این است که رسانه های جمعی خوراک فرهنگی میلیونها نفر را تامین و در واقع فرهنگی نو برای نسلهای آینده ایجاد میکنند فرهنگی که هنوز بسیار زود است که ماهیت آن را تعریف کنیم تا چه رسد به داوری درباره ارزش آن

رسانه ها مخاطبان بیشتری را با شاهکارهای گذشته و حال آشنا کرده اند، و برنامه های سرگرم کننده به سهولت بسیار بیشتری در دسترس مردم قرار گرفته است. بدون شک این امر پاسخ به یک نیاز واقعی است لیکن بسیاری از برنامه های سرگرم کننده که ارائه می شود آن قدر مبتذل و قالبی است که به جای برانگیختن قوه ابتکار، آدمی را کودن می سازد. نفوذ منافع تجاری و آگهیهای تبلیغاتی و نیز شکلهای انطباق گرای فرهنگ که دیوانسالاران با آن موافقت دارند زندگی فرهنگی را به نابودی و ضعف تهدید می کند. ارتباط جمعی و فرهنگ جمعی ۳۰ پدیده هایی نسبتاً جدید هستند. از دیدگاه اقتصادی این دو را میتوان به عنوان کاربردهایی برای فرهنگ نوآوریها تعریف کرد که انقلاب صنعتی فراهم آورده است در نتیجه تولید و توزیع در مقیاس زیاد عامه مردم جریانی دائم از پیامها و محرکها را دریافت میدارند فرهنگ جمعی را نباید با فرهنگ مردم ۳۱ برابر پنداشت. فرهنگ مردم در مقابله با محصولات فرهنگی که اقلیت مسلط در مقیاس انبوه عرضه میدارد غالباً ایام دشواری را میگذراند حتی با این حال فرهنگ جمعی را میتوان مفهومی مبهم دانست زیرا هم جنبه های مثبت و هم جنبه های منفی دارد و گفتن اینکه آیا يك محصول فرهنگی مشخص مظهری از فرهنگ جمعی است یا خیر نیز آسان نیست. مسلماً يك قصيده كهن تنها به علت اینکه از یک رادیوی ترانزیستوری شنیده میشود شکلی از فرهنگ جمعی نیست

عیب دیگر ارتباط جمعی که ابعاد خطرناکی به خود گرفته است، تهدید تسلط فرهنگی است. زمانی که الگوهای فرهنگی شیوه های زندگی و ارزشهای بیگانه مسلط را منعکس میکنند هویت فرهنگی به خطر می افتد و فرهنگ جهانی احتمالاً لطمه می بیند. زیرا تنوع یکی از ارزنده ترین خصیصه های آن است کاستن از تاثیراتی که احتمالاً موجب تسلط فرهنگی میشود وظیفه ای است فوری اما نه چندان ساده از سویی تاریخ...