کتاب کنترل کمی و کیفی و موازنه مواد در صنایع تولید قندوشکر

یکی از موارد مهم که در آینده نه چندان دور میتواند بسیاری از مسائل را حل نموده و بدین طریق وابستگی صنعتی را به خارج از کشور قطع نماید ایجاد ارتباط بین دانشگاه و صنعت است. شکوفایی صنعت در کشورهای پیشرفته صنعتی مرهون ارتباط نزدیک دانشگاه با صنعت بوده، به طوری که صاحبان صنایع با ایجاد ارتباط مستمر با دانشگاه و با طرح مسائل جدید، زمینه را برای تحقیقات جدید فراهم می آورند و صنعت با استفاده از پژوهشهای انجام یافته، کیفیت و بازده تولید را افزایش میدهد. امروزه شعار صنعت در کشورهای پیشرفته افزایش کیفیت بازده و کاهش ضایعات و قیمت تمام شده میباشد. کشورهایی که شعار مذکور را وجه همت خود قرار داده و صنایع خود را منطبق با علوم و تحقیقات جدید تجهیز میکنند میتوانند ادعای رقابت با محصولات مشابه خود را در دنیا داشته باشند. تجربه نشان داده است صنایعی که سالیان دراز متحول نشده و با همان علوم و فنون قدیم و بدون تحقیقات علمی و کاربردی به کار خود ادامه داده اند، دچار رکود اقتصادی شده اند که از آن جمله میتوان به صنایع کشورهای اروپای شرقی که در نهایت فروپاشی آنها را در پی داشت اشاره کرد. یکی از صنایعی که در ایران سالیان دراز بدون تغییر و تحول باقی مانده است، صنعت قند می باشد. با توجه به این که کنترل تولید و محاسبات در صنعت قند از اهمیت زیادی برخوردار است، لذا به کارگیری مطالب کتاب حاضر میتواند راهگشای تولیداتی در صنعت قند با بیشترین کیفیت و کمترین قیمت تمام شده باشد برای نیل به این هدف لازم است که مهندسان تولید نه تنها به فناوری مسلط باشند بلکه از اقتصاد صنعتی و محاسبه قیمت تمام شده نیز مطلع باشند. از آنجایی که در صنعت قند حدود ۷۰ درصد قیمت تمام شده محصول مربوط به ماده اولیه بوده و بقیه آن در رابطه با هزینه های سوخت دستمزد مواد کمکی و مصرفی برق، تعمیرات استهلاک و نظایر آن است بنابراین افزایش استحصال کاهش هزینه ها و افزایش کیفیت محصول...

مشخصات کیفیتی شربت خام به شریعی که از دیفوزیون خارج میشود شربت خام می گویند که دارای رنگ خاکستری مایل به سیاه بوده و این رنگ ناشی از رنگ ملانین موجود در آن است. ملانین در فرآیند تصفیه شریف توسط آهک جذب شده و از جریان خارج میشود. شربت خام را با مشخصه های کیفیتی مختلفی

فصل ۱ روشهای کنترل تولید ۸۱

بررسی و سنجش می کنند که در ادامه به برخی از آنها اشاره می گردد: ر ماده خشک عبارت است از مقدار گرم ماده محلول قندی + غیر قندی) در ۱۰۰ گرم محلول ماده خشک شربت خام در حدود درصد قند خلال (دیر سیون) و حتی در برخی از کارخانجات ۱۰۵ واحد کمتر از دیر سیون است به طور معمول ماده خشک شربت خام به دیزسیون بستگی داشته و در حدود (۱۸-۱۵) درصد می باشد. دیگر مشخصه ای که برای کیفیت شربت خام مدنظر قرار می گیرد درجه خلوص شربت است که عبارت است از درصد قند موجود در شربت نسبت به صد درصد ماده خشک در محلول درجه خلوص شربت خام استخراج شده از چغندر سالم در حدود ۸۸ درصد بوده و گاهی اوقات به ۹۱ درصد نیز میرسد. چنانچه چغندر مدت زیادی در سیلو نگهداری شده باشد و یا در حین نگهداری دچار پوسیدگی گردد درجه خلوص کاهش می یابد. به طور کلی عیار چغندر یا درجه خلوص شربت خام رابطه مستقیم دارد و هر چه عیار بالاتر باشد درجه خلوص شربت نیز افزایش می یابد.

---- اثر عوامل تکنولوژیکی بر کیفیت شربت و شکر تولیدی

شستشو برای شستشوی چغندر از آب استفاده میشود چغندر به وسیله آب و از طریق کانال های مخصوص به طرف حوض شستشو هدایت میگردد. هنگامی که چغندر به وسیله آب منتقل می شود بسته به درجه خشکی و پلاسیدگی چغندر مقداری آب جذب چغندر می شود که این مقدار در چغندرهای تازه حدود ۰/۰۵ درصد است و اگر چغندر خشک باشد این مقدار تا چندین برابر افزایش مییابد در شستشوی چغندر به عوامل زیر باید توجه شود دمای آب مورد استفاده در انتقال چغندر دمای آبی که برای انتقال چغندر و شستشوی آن استفاده میشود باید کمتر از ۲۰ درجه سانتی گراد باشد. هر چه دمای آب بیشتر باشد به همان نسبت قند بیشتری در آن حل شده و وارد آب میگردد و در نتیجه ضایعات قندی افزایش می یابد. البته چنانچه چغندر یخ زده باشد استفاده از آب ولرم اشکالی ندارد. جدا شدن خاک های چسبیده در هنگام شستشو باید دقت شود تا کلیه گل و خاک چسبیده به چغندر کاملاً از آن جدا شده و چغندری که از حوض شستشو خارج می گردد...

در این کتاب سعی بر آن است که علم و عمل در کنار یکدیگر قرار گیرد و

راهکارهایی عملی برای بهبود کمیت و کیفیت تولید قند و شکر ارائه شود.

با به کارگیری دستور العملهای این کتاب امید است بخش عمده ای از مسائل روزمره صنایع تولید قند و شکر حل شود و در نهایت شاهد افزایش استحصال و کیفیت محصولات صنایع تولیدی قند و شکر باشیم در بخش دوم این کتاب به محاسبات فنی و موازنه مواد در صنعت قند پرداخته شده و همراه با آن مثال هایی ملموس و عینی به کار رفته است که می تواند مورد استفاده مهندسان، دانشجویان و دست اندرکاران این صنعت قرار گیرد.