کتاب گزیده متون دوره قاجار

دوره قاجار ضمن این که دوره ای مستقل از دوره معاصر ایران به شمار می رود؛ از لحاظ تألیف متون رسمی درباری و غیر رسمی یکی از مهمترین دوره های ادبی ایران میباشد. با رویکر به این نکته که تنوع موضوع و نوع نیز در متون این دوره اعم از نظم و نثر از بسامد بالایی برخوردار است. این تنوع و تازگی موضوعات مطرح ناشی از اوضاع اجتماعی و سیاسی خاص این دوره است که متون فارسی را دچار دگرگونی نی کرد؛ که پیشتر در فضای ادبی ایران سابقه نداشت. نوشته هایی که در این دوره به رشته تحریر درآمدند نشان از مرد میشدن ادبیات دارد که قبلاً در اختیار طبقه حاکم و یا گروه های دینی فلسفی عرفانی و غیره بود اما در این دوره و از اواسط دوره ناصری ادبیات به طور کامل به میان مردم عامی نیز راه یافت انتقاد و فریاد آزادی خواهی تحولی عمیق در طرز فکر و افکار سطوح مردم ایران ایجاد کرد دلایل این مسأله را در کتاب ادبیات ایران در دوره قاجار » به طور کامل بررسی و ذکر کرده ام برای نمونه، تغییر و تحولات اجتماعی و سیاسی در غرب انقلابهای صورت گرفته در کشورهای همسایه ارتباط با کشورهای غرب سفرهای متعدد دولتمردان ایران به کشورهای دیگر و چندین مورد دیگر که البته آمدن صنعت چاپ به ایران و تلاشهای آزاد مردی چون میرزا تقی خان امیر کبیر و تأسیس دارالفنون و نیز وجود دلاور مردانی چون فتحعلی خان آخوندزاده طالبوف و دیگر کوشندگان راه آزادی در رأس این هرم دگرگونی قرار میگیرد که منجر به انقلاب مشروطه شد و ساختار حکومت ایران را در هم ریخت.

روزنامه رز پورم بلژیکی میگوید اگرچه تسلیم جنرال کرونجی از حوادث عظیمه شمرده شود، ولی از همم عالیه بوتر چیزی نگاهد و جنرال جوبر هنوز موجود است و جریده اوست دونشیه رندوشا نمساوی کلیوم امپراتور آلمان را مسئول از مصائب بوتر داند و گوید روابط عائلیه و مصالح اهلیه این امپراتور بر آمال ملت آلمان تقدم جست، زیرا آلمانی ها تمام به طرف بوئر مایل اند و از دول معظمه حمایت ترانسوال را خواستار باری اینها همه اقوال جراید و خیالات سیاسیون است که از روی فکر و اوهام خویش و مصالح دولت خود سخن رانند ولی از تلگرافات این هفته معلوم شود که بوتر را در کارزار به واسطه گرفتاری کرونجی پای ثبات سست نگردیده و با کمال مردانگی دفاع از وطن نمایند و تاکنون نیز که زیاده از ده روز از واقعه جیش کرونجی گذشته، انگلیسان نتوانسته اند کاری از پیش برند نه از طرف کاب پیش قدمی و فتحی از ایشان دیده شده و نه از جهت ناتال شجاعتی از ایشان ظاهر گردیده است و به عقیده ما جنگ خون ریز از این به بعد در افریقای جنوبی رخ خواهد نمود زیرا بوئرها تا امروز مهاجم بودند و اکنون مدافع اند و تا انگلیس بر استحکامات و سنگرهای متین آنها دست یابد هزارها بایـد جــان شیرین در معرض تلف و دمار افتد.

روزنامه پرورش

روزنامه پرورش که در اوایل سال ۱۳۱۸ هـ ق انتشار یافت از بهترین و مهم ترین روزنامه های فارسی شمرده میشد و دارای اسلوب نگارش زیبا و مقالات خوب در تحریک افکار بسیار سودمند و یکی از موجبات انقلاب فکری ایران بود. این روزنامه به جای روزنامه ثریا انتشار یافت و نویسنده آن میرزا علی محمد خان، مرد دانشوری بود و گفتارهای تند و آتشینی می نوشت.