کتاب حکمت و معیشت دفتر نخست

از بخت شکر دارم و از روزگار هم ورود به مسجد جامع امام صادق برای من ورود در یک ضیافت الهی بود و اینک که به کارنامه شش ساله خود در آن خانه خدا مینگرم و آن را مشحون از لطف و برکت و توفیق الهی می یابم، عظیم فرحناک میشوم و خدای منان را سپاس میگزارم که چنان خدمت مبارکی را نصیب این مسکین کرد و نگاه شور دیوان را به نظر شیرین خسروانه دفع فرمود و در طوفان نامردیها و نامرادیهای روزگار طواف کعبه معنا را بر او آسان ساخت و دست نوازش خود را از سر او بر نگرفت و او را از مائده حقیقت فائده های کریمانه کرامت کرد.

از این شش سال هر سال ۹ ماه و هر ماه ۴ هفته و هر هفته یک شب به گفتارهای دینی و فرادینی گذشت و نهج البلاغه نقل مجلس و مسأله آموز مدرس بود. او صاف پارسایان نخستین نوباوه آن بوستان دماغ پرور بود که هدیت ارباب معرفت گردید و حکمت و معیشت اینک از پس آن در می رسد.

ترجمه نامه امام علی به امام حسن عليهما السلام

کار ناپسند زشت شمار و از آن که کار ناپسند کند با کوشش خود را دور بدار در راه خدا بکوش چنانکه شاید و از سرزنش ملامتگرانت بیمی نیاید. برای حق به هر دشواری هر جا بود در شو و در پی آموختن دین رو خود را به شکیبائی عادت ده در آنچه ناخوشایند است که شکیبایی ورزیدن عادتی پسندیده و ارجمند است. در همه کارها نفس خود را به پناه پروردگارت در آر که به پناهگاهیش در آورده ای استوار و نگاهبانی پایدار؛ و آنچه از پروردگارت خواهی تنها از او خواه که به دست اوست بخشیدن و محروم نمودن و فراوان طلب خیر کن و نیک در کارها ببین و آن را که بهتر است بگزین و وصیت مرا دریاب و روی از آن متاب که بهترین گفته سخنی است که سود دهد و بدان که سودی نیست در دانشی که فایدتی نبخشد و نه در فراگرفتن علمی که دانستن آن سزاوار نبود. پسر کم چون دیدم سالیانی را پشت سر نهاده ام و به سستی در افتاده بدین وصیت برای تو پیشدستی کردم و خصلتهایی را در آن برشمردم از آن پیش که مرگ بشتابد و مرا دریابد و آنچه در اندیشه دارم به تو ناگفته ماند، یا اندیشه ام نیز همچون تنم نقصانی به هم رساند، یا پیش از - نصیحت - من پاره ای خواهشهای نفسانی بر تو غالب گردد یا فریبندگیهای دنیا تو را بفریبد پس همچون شتری باشی گریزان و سرسخت و نابه فرمان .. و دل جوان همچون زمین ناکشته است؛ هر چه در آن افکنند بپذیرد، پس به ادب آموختنت پرداختم پیش از آنکه دلت سخت شود و خردت هوایی دیگر گیرد تا با رأی قاطع روی به کار آری و از آنچه خداوندان تجربت در پی آن بودند و آزمودند بهره برداری و رنج طلب از تو برداشته شود و نیازت به آزمودن نیفتد. پس به تو آن رسد که ما بدان رسیدیم و برای تو روشن شود آنچه گاهی تاریکش میدیدیم پسر کم هر چند من به اندازه همه آنان که پیش از من بوده اند نزیسته ام اما در کارهاشان نگریسته ام و در گذشتهاشان اندیشیده و در آنچه از آنان مانده رفته و دیده ام تا چون یکی از ایشان گردیده ام...

حکمت و معیشت که به عون الهی در چهار دفتر نشر خواهد یافت ، شرح نامه حکیمانه و حاکمانه امام علی (ع) به فرزند خویش است که مشتمل بر لباب حکمت عملی و اصول تدبیر منزل و تهذیب خلق و تنظیم معیشت دنیوی است. این گنج شایگان شامل دهها درس و ادب رایگان از این دست است و حکمت و معیشت به قدر مقدور و با تکیه بر توفیق و عنایت حق به کاوش در آن کوشیده است. تا اندکی از دین عظیمی را که بدان کتاب الهامی دارد ادا کند و دوستان آن ولی اعظم حق را دامتی پرگل از این بوستان ارمغان آورد. امام علی در این نامه با فرزندان صلبی و همه فرزندان روحانیش که بی مزاج آب و گل نسل ویاند " سخن میگوید و گزیده تجربه های ناب عمر پر حادثه و پر تامل خود را با آنان در میان میگذارد و به آنان درس عبودیت و حریت و حکمت و عزت و عفت و دنیا شناسی و مرگ اندیشی و خدا پرستی و تاریخ پژوهی میدهد و خرد و کلان رموز آداب معیشت کامیاب و سعادتمند را بازنماید .

موسسه فرهنگی صراط