کتاب چون و چرا

نمی توانست نظر شخصی بدهد. سالهایی باید میگذشت جنبش چریکی در ایران تجربه می شد، آثار و نتایج منفی و مثبت خود را نشان می داد، تا بعد روشنفکران به تئوریزه کردن و تحلیل آن می پرداختند. این جریان ها، تنها خاص ایران نبود، در سطح جهان به ویژه در کشورهای آمریکای لاتین، هم زمان چنین جریانی شکل گرفت و تقریباً هم زمان هم افت کرد. در نقطه ی مقابل کسانی بودند که فکر می کردند رفرم ارضی شاه، نشانی از لیبرالیسم اقتصادی دارد و پس از آن به ناچار لیبرالیسم سیاسی خواهد آمد. کرامت به جریان دوم تعلق نداشت اور فورمیست نبود گرایش مبارزه و مشی مسلحانه داشت. هر چند که همه ی ما - از جمله کرامت - هنوز همه ی ابعاد مسأله را کاملاً درک نمی کردیم. آن سال ها، بیشتر دوره ی عشق به سوسیالیزم و قانونمندی هایش بود و این در مورد همه ی ما صادق بود حتی در مورد آنان که همچون کرامت و خسرو شهید شدند. روزی رئیس زندان از کرامت پرسید: «شما چه کار می توانید بکنید؟» کرامت پاسخ داد: «ما کاری نمیکنیم جز بیدار کردن خشم خلق ضربه ی نهایی را آنها می زنند. ما نمی گوییم پیروزی نزدیک است. ما برای خودمان هیچ نمی خواهیم. ما می گوییم چند سال پنجاه سال، هفتاد سال و شاید صد سال دیگر اما دنیا را چه دیدی شاید خیلی زودتر. دیکتاتورها هیچ وقت مرگ خود را باور نمیکنند.

هنرمند به خاطر حساسیت خاص خود نمی تواند نسبت به وقایع جهان پیرامونش بی تفاوت و ساکت باشد اگر در جایی می خواند که فردی از مقامش سوء استفاده کرده و اموال عمومی را به یغما برده است. اگر میشنود که هزاران کودک در زیر دست و پای صاحبان زر و زوریا غیر انسانی ترین شرایط استثمار می شوند اگر شاهد پرپر شدن دختران و پسران کم سن و سال در زیر شکنجه های پدران و مادران به تنگ آمده و عصبی از شرایط زندگی است او ناچار است این فجایع را به صورت های هنری تصویر کند تا شاید بتواند با آگاهی دادن به مردم تا حد امکان از بروز حوادثی مشابه آنها جلوگیری کند.