«کنترل خشم» با زیرعنوانِ آنچه باید دربارهی خشم و شیوهی کنترل آن بدانید کتابی است به قلم مهسا عمادی که نشر درنا قلم آن را به چاپ رسانده است. مثل ذهنِ هر موجود دیگری روی کرهی خاکی، مهمترین هدف و کارکرد ذهن ما انسانها حفاظت از ما در برابر خطرات، تهدیدات و تأمین خواستهها و نیازهایی است که برآورده کردن آنها نیز بهطور مستقیم و غیرمستقیم، بر سلامت، امنیت و لذتمان اثرگذار است. بنابراین هرگاه ذهنمان با عامل یا محرکی روبهرو شود که آن را تهدیدی برای امنیت و سلامتیمان قلمداد کند، با بروز احساسات و هیجاناتی خاص، تلاش میکند با اثرگذاری بر تفکر و اندیشه و البته ایجاد بازخوردهای جسمی و رفتاری، آمادگیمان را برای واکنش نشاندادن به آن محرک و ازبینبردن یا دور شدن از عامل تهدیدزا افزایش دهد. این فرایند و این نوع واکنش ذهنی نسبت به عوامل و محرکهای بیرونی آزاردهنده، امری مشترک بین ما و حیوانات است.
درواقع، همانگونه که قورباغه با نزیکشدن شکارچی، بهشدت احساس خطر و ترس میکند، ذهن انسان نیز واکنش مشابهی به محرکهای تهدیدآمیز نشان میدهد. در این میان، خشم نیز یکی از مهمترین هیجاناتی است که انسان مثل دیگر حیوانات در رویارویی با خطرات و تهدیدات تجربه میکند؛ اما خشمگینشدن انسان تفاوت بسیار مهمی با خشمگین شدن حیوانات دارد که این تفاوت زاییدهی زندگی هوشمند اجتماعی اوست.
تمامی حیوانات فقط در برابر محرکهای خاصی هیجان خشم را تجربه میکنند. این محرکها شامل مواردی مثل گرسنگی و احساس خطر برای سلامت خود میشود؛ اما ما انسانها به دلیل داشتن تواناییای که از آن با عنوان هوش هیجانی یا عاطفی یاد میشود، در برابر محرکهای دیگری نیز خشم را تجربه میکنیم که از جملهی آنها «احساس خطر برای از دست دادن اعتبار خود» است. اصولا هیچ حیوانی معنای اعتبار اجتماعی را درک نمیکند که با تهدید شدن این اعتبار خشمگین شود، هیچ حیوانی از اینکه همجنسانش به او توجه و محبت نکنند، ناراحت و خشمگین نمیشود.
اما خشم چیست و چه ماهیتی دارد؟ چه عوامل و محرکهایی و با چه مکانیزمی بر ذهن ما اثر میگذارند و باعث شکلگیری هیجانات توأم با خشم میشوند؟ چگونه باید بین بروز خشم به شکل طبیعی و کارآمد و بروز خشم به شکل غیرطبیعی و ناکارآمد تفاوت و تمایز قائل شویم؟ آیا راهی وجود دارد که احساس خشم خود را کنترل کنیم و اجازه ندهیم به شکل هیجانات توأم با خشم و خشونتورزی بروز کنند؟ خشونتورزی چه تفاوتی با هیجان خشم دارد و کدامیک خطرناکتر است؟
این کتاب درصدد ارائهی پاسخهایی روشن، شفاف و کارآمد به سؤالات فوق است.
تلگرام
واتساپ
کپی لینک