کتاب معماری زبان و ذهن در فلسفه ویتگنشتاین

در ایران ویتگنشتاین شناخته‌شده‌ترین چهره از بزرگان فلسفه تحلیلی است که به خاطر کتاب‌هایی که از او یا درباره او منتشر شده ، تصویر بسامان‌تری از فلسفه‌اش در ذهن خواننده فارسی زبان نقش بسته است . او یکی از بزرگ‌ترین فلاسفه قرن بیستم است و بصیرت‌های فلسفی‌اش در بسیاری از حوزه‌های مختلف حائز اهمیت است . چرا بسامان‌تر ؟ به خاطر اینکه در قیاس با تصویری که از استاد او برتراند راسل عرضه شده ، راسلی که نه از منطق و مبانی ریاضیات و نه از فلسفه زبان و معرفت‌شناسی‌اش به جِد خبری هست و با ولتری مقایسه می‌شود که دویست سال دیر به دنیا آمده است . از زندگی و شخصیت و سلوک فردی چشم‌نواز و پر دست‌انداز ویتگنشتاین در پی این گفته معروف هایدگر « ارسطو زاده شد ، کار کرد و مُرد » که بگذریم و به متن فلسفه وی روی آوریم و از ارتفاعی مناسب به تأثیرات فلسفه وی بنگریم ، بی تعلل می‌توانیم در صرفِ چارچوبه سنت فلسفه تحلیلی او را از پرفروغ‌ترین و نافذترین چهره‌ها برشماریم .  

منبع: ناشر کتاب

خط فكري مشترك بلو منبرگ ،نیچه فروید و دیویدسن نشان از آن دارد که ما در تلاش برای رسیدن به نقطه ای هستیم که در آنجا دیگر هیچ چیزی را نپرستیم جایی که هیچ چیزی را شبه خدا قلمداد نکنیم، جایی که همه چیز - زبانمان وجدانمان جامعه مان - را محصول زمان و تصادف بدانیم..... فروید، نیچه و بلوم همان مواجهه ای را با وجدان ما دارند که ویتگنشتاین و دیویدسن با زبان ما دارند یعنی امکانی بودن محض آن را نشان میدهند.

ریچارد رورتی

کتاب خوشخوان آنتونی کنی و پیشگفتار روان وی فضا را برای مقدمه مترجم تنگ می سازد؛ در اینجا تنها از چند نکته ای سخن می رود که ویتگنشتاین کنی و ترجمه این اثر پیوندگاه آنهاست. در ایران ویتگنشتاین شناخته شده ترین چهره از بزرگان فلسفه تحلیلی است که به یمن کتب قابل اعتمادی که از او یا درباره او انتشار یافته تصویر بسامان تری از فلسفه اش در ذهن خواننده فارسی زبان نقش بسته است؛ بسامان تر، مثلاً در قیاس با تصویری که از استاد سلفش برتراند

عناصر و مؤلفه های نظریه تصویری، واژه «تصویر» را به کار نبرده ام، چون به گمانم خصوصیات قابل توجه این نظریه از حیث منطقی مستقل از این پرسش است که آیا خلاصه کردن آن در عبارت شعارگونه گزاره تصویر است مفید است یا گمراه کننده ویتگنشتاین بر این باور بود که آنچه نظریه تصویری گزاره را چیزی بیش از نوعی تشبیه و قیاس می سازد، این حقیقت است که اگر واژه «تصویر» را جایگزین «گزاره» کنیم، همه قضایای مذکور صادق میمانند. ولیکن همان طور که مثال هایش نشان میدهند او کمابیش آگاهانه وقتی آن را بر پارتیتور موسیقی اطلاق میکرد در واقع کاربرد واژه تصویر را بسط می داد؛ و در پروتوتراکتاتوس نیز هنگامی که نوشت هر تم موسیقی نوعی گزاره است (3.16021 PTLP)، کاربرد «گزاره» را بسط می داد، گرچه اشاره ای نمی کند که تم چه چیزی را تصویر میکند یا چطور باید با واقعیت مقایسه شود. ویتگنشتاین در رساله گزاره را نه تنها با تصویر بلکه با خط کش هم مقایسه میکند؛ میگوید که تصویر همچون خط کش بر واقعیت قرار میگیرد 2.1512 TLP این مطلب به این مشکل منجر می شود که خط کش بر خلاف تصویر درجه بندی کاملی را بر واقعیت اعمال میکند و نه صرفاً سؤالی با پاسخ آری یا نه؛ همچنان که مدل دادگاه به گونه ای با واقعیت مقایسه میشود (2.223 TLP که فقط دو امکان وجود دارد یا واقعیت با مدل مطابقت دارد تصادف به فلان طریق اتفاق افتاده خودروهای تصادف کرده در فلان وضعیت بودند یا ندارد. وقتی خط کشی جهت اندازه گیری روی شیئی قرار میگیرد، امکانات بی شماری وجود دارد انتهای شیء ممکن است به یکی از نشانه های ۹۹ یا ۱۰۰ یا ۱۰۱ سانتیمتر و جز آن برسد. 

این کتاب که به قلم یکی از فلاسفه تحلیلی بنام است ، با تمرکز بر دو حوزه فلسفه زبان و فلسفه ذهن به شرح سیر تحول اندیشه ویتگنشتاین می بردارد. انتونی کنی در دو فصل نخست زندگی پرحاشیه وینگنشتاین و زمینه فکری و فلسفی وی را ترسیم میکند و سپس در فصول سوم تا یازدهم به ترتیب به واکاوی این آثار می پردازد، دفتر یادداشت ها، رساله، ملاحظات فلسفی گرامر فلسفی، پژوهشهای فلسفی و در باب یقین فصل دوازدهم و پایانی کتاب نیز نسبت فلسفه متقدم و متاخر ویتگنشتاین را تحلیل می کنند. از نکات قوت این کتاب میتوان به دو مورد اشاره کرد : اول این که نویسنده خود برآمده از سنت فلاسفه ای - نظیر الیزابت انکوم است که شاگردان ویتگنشتاین در زمان حیاتش و ویراستاران آثار وی پس از مرگش بوده اند ، آثاری که اهمیت ویژه ای برای فهم عناصر ارزشمند فلسفه ویتگنشتاین دارند ؛ دوم این که کنی با تمرکز بر آثار منتشر شده بین دو اثر کلاسیک ویتگنشتاین بر پیوستگی تفکر متقدم و

متأخر وی تأکید می کند.