کتاب درس های استراتژی در شطرنج شباهنگ

کتاب حاضر حاصل زحمات چبوتارف شطرنجباز کهنه کار ارتش و کاندیدای استادی است که مسائل مختلف در زمینه استراتژی و تکنیک در مراحل وسط بازی و آخربازی را در بر دارد. اساس آن سه کتابچه است که توسط باشگاه مرکزی نیروهای مسلح در سالهای ۱۹۷۸ - ۱۹۷۶ چاپ شده و سپس به صورت یکپارچه عنوان درسهای استراتژی در شطرنج را گرفته است. این کتابچه ها از طرف حوزه شطرنج ارتش مثبت ارزیابی شده است.

مسلماً سخت کوشی و عشق واقعی مؤلف به شطرنج قابل احترام است. به رغم مشغله کاری زیاد سرلشکر مهندس چبوتارف به عنوان پرفسور دکترای علوم شیمی و رئیس بخش یکی از دانشکده های نظامی فعالیت میکند فرصتی برای سرگرمی قدیمی یعنی هنر شطرنج پیدا می کند. با اینکه امکان شرکت در تورنمنتها را به طور منظم نداشت ولی توجه خود را به مطالعه روشمند و آموزش شطرنج معطوف داشته است. بر اساس تجربه شخصی و در کمال صراحت باید بگویم خدمات وظیفه شناسانه او به بازیکنان علاقه مند به بهبود تفکر خود در شطرنج شناخته و ارزشیابی شده است.

ساختار این کتاب بر اساس نمونه درسنامه سنتی کلاسیک تنظیم شده است که در آن ارزیابی پوزیسیون و طرح ریزی مورد تأکید قرار گرفته است به دیگر سخن نخست مبانی و عناصر استانیک پدیدار و سپس دینامیک پوزیسیون ارزیابی و طرح بهینه انتخاب می گردد. بدین ترتیب نه تنها محاسبه و اریانتها بلکه لحظات کلیدی و بنیادی مبارزه را نیز درک می کنیم.

در دو موردی که سفید به پیروزی رسید مرکز پیاده ای ایستا (استاتیک بودند به عبارت دیگر پیاده های حریف آزادی جابجایی نداشتند. در نمودار ۳۲ پس از حرکت 15-16 سیاه) یا فاقد مرکز پیاده ای پوزیسیونهای مرکز بسته اغلب در برخی واریانت های هندی قدیم فرانسوی اسپانیایی و . به وجود می آید.

دفاع گرونفلد، دفاع آلخین واریانتهای مران گامبی اوانس و ... به مرکز سیال منجر می گردد. 

لیکن زمانی که مرکز پیاده ای دینامیک باشد نمودار (۳۳) حرکت 84 سفید به شکست می انجامد.

مرکز باز و مرکز استاتیک در گامبی وزیر دفاع اسلاو گامبی وزیر پذیرفته شده بازی اسپانیایی گامبی

( بنابراین همراه با طرح بازی شطرنجباز باید نه تنها هیجانات خود را کنترل کند بلکه ویژگی باطنی شاه به وجود می آید.

و در پایان پوزیسیون با مرکز دینامیک ویژه تعدادی شروع بازیهای نیمه باز از جمله دفاع پوزیسیون را هم بیاموزد. نمایش همزمان مثال های بالا بیانگر آن است.

سیسیلی می باشد. ضمن انتخاب طرح استراتژیک فعال یا دفاعی برای که بر پایه چه عواملی طرح درست انتخاب و با چه نشانه هایی پوزیسیونهای نمونه شطرنج طبقه بندی می شوند.

این یا آن پوزیسیون شطرنجباز باید دینامیک شطرنج امکان تبدیل پوزیسیون از گونه ای به گونه دیگر را در محاسبات خود گنجانده و طرح استراتژیک درست و مناسب روح پوزیسیون را پیدا کند. این مسئله نیازمند انعطاف پذیری هنگام انتخاب طرح استراتژیک است و دانش به اساسی ترین نشانه ای که برای طبقه بندی پوزیسیونهای نمونه در شطرنج وجود دارد وضعیت مرکز به ویژه ساختار پیاده ای در مرکز است. این نشان ویژه طرح دوجانبه حریفان سمت و سوی بازی و نهایت شطرنج محسوب میشود. جایی که خصوصیت آن را مشخص می کند.

پایان می رسد و هنر آغاز می گردد. مثالهای این درس نشانگر انتخاب طرح فعال یا دفاعی استراتژیک بر اساس پوزیسیون های نمونه می باشد. مانند بخش نخست کتاب در این درس نیز از ساختارهای پیاده های مرکزی را میتوان به پنج گروه اصلی تقسیم کرد. هر کدام از این گروه ها کم و بیش بنای طرح استراتژیک فعال یا دفاعی را نظر کیفی نه تنها بازیهایی از استادان و استاد بزرگان شطرنج بلکه از دوستداران شطرنج تحلیل گردید تا بر اشتراک قانونمندی شطرنج تاکید شود.

تعیین می کنند. گونه های اصلی پوزیسیونهای استراتژیک عبارتند طرح درست درست عمل میکند و طرح نادرست نادرست. صرف نظر از اینکه چه کسی آن را انتخاب می کند قهرمان جهان باشد یا علاقه مندان گمنام شطرنج

(۱) مرکز بسته زنجیر پیاده ای در مرکز

(۲) مرکز سیال انبوه پیاده ای در مرکز (۳) مرکز باز نبود پیاده در مرکز (۴) مرکز استاتیک یا ایستا پیاده های ثابت در مرکز (۵) مرکز دینامیک یا پویا تنش در مرکز یا مرکز بلا تكليف

این پوزیسیون ها از سیستم های گشایشی معینی به وجود می آیند. بنابراین شطرنجبازانی که این یا آن شروع بازی را بر می گزینند باید دقیقا در ذهن خود مجسم کنند که به چه پوزیسیونی خواهند رسید و کدام طرح استراتژیک ویژه این پوزیسیون میباشد.

نخستین لحظه بحرانی مربوط به انتقال از مرحله گشایش بازی به وسط بازی است بازیکنان که تا این مرحله با استفاده از تجربه و قدرت خود گشایش را پشت سر گذاشته اند، وارد مرحله خلاقیت میشوند که باید دانش خود را به نمایش بگذارند. تسلط بر طرحهای درست استراتژیک متناسب با پوزیسیون های ایجاد شده گشایشها به طرفین اجازه میدهد تا جهت گیری درستی در این مرحله از بازی داشته باشند.

اگر دانش و تجربه بازیکنان برابر باشد و نیروها در عرصه شطرنج به تدریج کم شوند، دومین لحظه بحرانی یعنی گذار به مرحله آخربازی فرا می رسد که د در آن طرح های استراتژیک دارای ویژگی های خاص میباشند. دستیابی به اسرار استراتژی به خودی خود حاصل نمی شود، بلکه نیازمند کار سیستماتیک است. در این کتاب سعی شده است. تا به توانمندی خواننده در ارزیابی عینی پوزیسیون و ایجاد طرح بازی مطابق با وضعیت پوزیسیون کمک شود و همچنین یک سری شیوه هایی جهت تحقق طرح منتخب آموزش داده شود.