کتاب دستنامه جامعه شناسی سالمندی روندها و نظریه ها

ایده این کتاب در آگوست ۲۰۰۹ در سی امین سالروز گشایش بخش سالمندی و مسیر زندگی انجمن جامعه شناسی آمریکا مطرح شد ما از طرف ها وارد کاپلان برای نوشتن کتاب راهنمای جامعه شناسی سالمندی به عنوان بخشی از سری کتابهای راهنمای جامعه شناسی و تحقیقات اجتماعی انتشارات اسپرینگر دعوتنامه ای دریافت کردیم هر دوی ما سابقه زیادی در بخش سالمندی و مسیر زندگی انجمن جامعه شناسی آمریکا داریم هر دو امیدوار بودیم که روزی بتوانیم با هم همکاری کنیم؛ زیرا حوزه تحقیق و مهارتهای ما مکمل هم هستند و مذاکرات حرفه ای ما اغلب به سمت نیاز به تضمین آینده ای روشن برای رشته مان به ویژه در یافتن راه هایی برای پیوند نسلهای محققان سالخورده و جوان کشیده میشدند دعوت به نوشتن کتاب این فرصت را فراهم کرد. مهم تر از آن این بود که سی امین سالگرد بخش سالمندی و مسیر زندگی انجمن جامعه شناسی آمریکا فرصتی ارائه داد تا تاریخچه این رشته مطرح شود انقلاب ایده ها پیگیری و دانش تجزیه و تحلیل شود و مسیرهای جدیدی برای آینده آن ارائه شود یکی از نقاط قوت جامعه شناسی سالخوردگی و مسیر زندگی دامنه گسترده موضوعات آن است. البته عمق و گستردگی این رشته هنوز بررسی نشده و چیزی در مورد آن گفته نشده است. بر این اساس در کتاب حاضر ما محققان برجسته این رشته را بسیج کردیم و اقداماتی انجام دادیم تا توجهات را به سمت نیروهای اجتماعی و عواملی که الگوها و فرایندهای سالمندی را تشکیل میدهند و به سمت پیامدهای اجتماعی این الگوها و فرایندها جلب کنیم.

ما از نویسندگان هر فصل خواستیم تا در پرداختن به موضوعات سؤالهای زیر را هم مد نظر قرار دهند. جایگاه این رشته کجا بوده و اکنون کجاست؟ چه ایده های خاصی تفکرات تغییر یافته را به وجود آوردند؟ در این مسیر چه ایده هایی نادیده گرفته شدند که اکنون میتوان در شرایط کنونی دوباره به آنها پرداخت؟

چه مرزهای ذهنی ای را باید دنبال کرد تا رونق دهه پیش رو تضمین شود؟ چه فرصتهایی برای پیش بردن این رشته در این مسیرها وجود دارد؟ چه موانعی پیش بینی میشوند و چگونه میتوان آنها

را برطرف کرد؟

- منابع اجتماعی اصلی و پیامدهای موضوع مورد تحقیق چه هستند؟ توجه بیشتر به «جامعه»

چگونه نظریه ها و تحقیقات تجربی این حوزه را متحول می کند؟

فصل اول - روندها در جامعه شناسی سالمندی سی سال مشاهده ۱۹

جمعیتهای درون گروهی و برون گروهی کنترل و گردش نخبگان و اوضاع دانشگاه ها یعنی جایی که اعضا آموزش میبینند یا در جهت شکل گیری تحرک و پویایی یا تخصیص منابع کار می کنند. ما از مسائل ناپسندی که در کشوی پرونده ها مشاهده کردیم تعجب کردیم تحقیقات جامعه شناختی درباره سالمندی که هرگز از وجود آنها مطلع نبودیم زیرا در سوابق علمی منتشر شده ثبت نمی شوند به ویژه اگر ایده ها و روشهایی را که در هر زمان مفروض مرسوم و متداول هستند. تقویت نکنند یا به شدت آنها را به چالش بکشند. همچنین ما از تعصب به انتشار یافته هایی که در مورد تفاوت ها هستند به جای یافته هایی که در مورد عدم تفاوتها هستند مطلع بودیم اگر چه دومی شاید همان اهمیت اولی را در توسعه نظریه و دانش ما بر اساس جامعه شناسی سالمندی داشته باشد.

ما از چیزهایی که در سوابق مقالات منتشر شده بروز داده نشده بود متعجب بودیم چگونه روند

تحقیقات غیر خطی است؛ یا تصمیمات پیچیده و جزیی که به عنوان یک تحقیق به اجرا گذاشته میشوند؛ جهش اعتقاد و ایمان در تفسیر داده ها یافته هایی که کم اهمیت جلوه داده میشوند یا کنار گذاشته می شوند، حتی به صورت ناخودآگاه و فقط به این دلیل که برخلاف دیدگاههای نظری، یافته های قبلی یا اعتقادهای فردی بوده اند و پذیرش آنچه که اشتباه انجام شده یا به درستی انجام نشده است.

همچنین ما از دلسردی و دمدمی مزاجی که به نظر میرسید بسیاری از محققان هنگام نوشتن به آن دچار بودند و همچنین از نوشته هایی که اغلب به نظر میرسید مصنوعی و مهجور بودند متعجب بودیم - انگار که ما در دنیا هستیم ولی بخشی از آن نیستیم انگار که نظاره گر کار خود هستیم که به تمامی جدا از مردم و موضوعاتی است که بر روی آنها تحقیق میکنیم در اغلب موارد با نگاه جامعه شناختی منتقدانه به نیروهای اجتماعی که موجب افزایش یا توقف پیشرفت دانش مسیرها و سازماندهیهای حرفه ای میشوند میتوانیم منافع بیشتری به دست آوریم. با هوشیاری بیشتر نسبت به سازماندهی اجتماعی در مورد زمینه مورد بررسی ما امکان ایجاد تغییرات در مواردی که مشکوک یا مشکل ساز هستند فراهم میشود.

نظر نهایی در این فصل برخی روندهای گسترده در جامعه شناسی سالمندی را در طول سی سال گذشته مطرح کردیم در فصلهای باقیمانده خوانندگان مطالبی را مطالعه خواهند کرد که به ۳۰ سال تحقیق در زمینه موضوعات خاص اختصاص دارد وعده های بزرگی برای آینده زمینه تحقیقاتی جامعه شناسی داده شده است ولی کارهای زیادی وجود دارد که باید انجام شود.