کتاب تئاتر

(تاریخ نمایش،قرن 20م)

قرن نوزدهم شاهد دوره ای فوق العاده از تغییر سریع در تمامی زمینه های تلاش های بشری بود. اکتشافات و پیشرفت های علوم و مهندسی اقتصاد سیاست و اندیشه دینی تغییراتی برجسته در دیدگاه مردم به وجود آوردند. و انقلاب صنعتی ـ همان طور که نامش نشان می دهد ـ نه فقط در روش های تولید سریع تر و جدیدتر و پیشرفت تجاری بلکه در محیط زیست و رشد انبوه جمعیت شهرها تغییرات عمده ایجاد کرد. پیامدهای اجتماعی به ناچار اجتناب ناپذیر بودند به خصوص ایجاد توده های کارگری شهری که متحمل بیماری ها فقر و بدبختی و استثمار و جمعیت زیاد می شدند. تضادها بین غنی و فقیر گریزناپذیر بود و به غنای ادبیات جدید منجر شد که در سبک های تخیلی و اسنادی بازتاب داشته و تحلیل و نقد می شدند از شلی تا دیکنز و زولا از فرشتگان تا کاوش های اجتماعی کیتینگ ۱۹۷۶ ـ خبرنگاران سیاستمدارن و روحانیون که دنیاهای ناشناخته و هولناک فقرای لندن منچستر و دیگر شهرهای مخوف را جست وجو کردند تا بخش زیرین و تاریک «مراکز مرفه تجاری و امپراتوری» را افشا کنند. کیتینگ ۱۹۷۶ ۶ این دورنمایی است که علیه آن جنبش های مختلف هنرمندانه در ادامه این قرن ظاهر شدند تا تلاش کنند جامعه معاصر را «آن گونه که هست» از طریق تفصیلات و جزئیات دقیق رفتار اجتماعی شرایط زندگی و سلامت جسمی و ذهنی ـ روانی مردمِ تمام سطوح جامعه بررسی و ثبت کنند. تأثیر امیل زولا (۱۸۴۰ تا ۱۹۰۲) در این میان سرنوشت ساز بود. اقتباس وی از رمان خود ترز راکن برای صحنه در ۱۸۷۳ و مجموعه مقالات وی ـ نوشته شده در دهه ۱۸۷۰ و انتشار در سال ۱۸۸۰ ـ مصداقی نیرومند و فصیح و محرک برای نویسندگان با ذهنیت مشابه بود که عقیده داشتند اگر تئاتر بخواهد همه پتانسیل خود را به شکل هنری حفظ کند باید به زندگی واقعی برگردد. وی در مقاله اش با عنوان «ناتورالیسم در تئاتر» بیان می کند درام باید به سادگیِ اجرا و مطالعه منحصربه فردِ روان شناسانه از شخصیت های نمونه در تراژدی یونان قدیم برگردد اما با جای گزین کردن درام در محیط فعلی و انسان هایی از دنیای کنونی... عصر ما عصر متُدها و علوم تجربی است و نیاز اولیه ما تحلیل دقیق است. زولا ۱۸۸۱ بازگویی شده توسط بنتلی ۱۹۶۸ ۳۶۱ پس ناتورالیسم (طبیعت گرایی) نه فقط یک اولویت دارای اسلوب بود ـ تلاش برای تطابق دکوراسیون گفتار و رفتار روی صحنه با زندگی واقعی تا حد امکان ـ بلکه به طرزی قوی تر بیانی فلسفی محسوب می شد اصرار بر «دنیای واقعی» که وقتی زیر میکروسکوپ دراماتیک نگریسته می شد محرکات مخرب روان شناختی پَستی فشار و طمع را نشان می داد که اکثراً با شرایط اجتماعی و اقتصادی زندگی مردم متناسب بود. این ظهور و بروز صرفاً برای ارضای کنجکاوی طبقات متوسط جامعه نبود بلکه فهمِ در حال رشدِ بسیاری از دراماتیست ها را از مسئولیت خودشان در تهییج وجدان های اخلاقی و آگاهی اجتماعی مخاطبان آن ها نشان می داد.