کتاب راهنمای کدگذاری برای پژوهشگران کیفی

کتاب حاضر براي پژوهشگران کيفي به طور اختصاصي بر کدها و کدگذاري و چگونگي ايفاي نقش آن‌ها در فرايندهاي تحليل يافته‌هاي کيفي تمرکز مي‌کند. اين كتاب براي تازه‌واردان به عرصه پژوهش‌هاي کيفي، منظومه‌اي از روش‌هاي کدگذاري را به شکلي عمومي عرضه مي‌کند. تازه‌واردان مي‌توانند دانش تکميلي و بحث‌هاي مفصل‌تر درباره اين روش‌ها را در منابع ديگر بيابند.

هوالعلیم دعای صبح و آه شب کلید گنج مقصود است بدین راه و روش میرو که با دلدار پیوندی دانش های نو فرآورده اجتماعاتی خاص است که ورود به آنها و از زمره آنان بودن تابع قواعدی آیینی است. جغرافیای دانشگاهها و موسسه های پژوهشی قلمروی اختصاصی این اجتماعات است. اعضای این اجتماعات و به زبانی سرراست تر دانشگاهیان، برای متمایز کردن خود از غیر، مرزهای نمادین بی شماری دور خود کشیده اند و به شدت از آنها مراقبت می کنند. ورود به سلک ایشان پس از گذراندن آزمون های خاص امکان پذیر می شود؛ عضویت در جمع ایشان مستلزم موفقیت در آزمایش های ویژه است؛ و ارتقا در سلسله مراتب اختصاصی آنان نیز در گرو رعایت قواعدی خاص است که با شعائر گذار، از جمله دریافت عنوان دانشیاری و استاد تمامی، بزرگ داشته می شود. در این اجتماعات به زبانی اختصاصی سخن گفته می شود که هم وجوه نمادین و هم جنبه های کارکردی دارد. این زبان ایشان را از غیر متمایز می کند و ابزاری برای برقراری ارتباط و مفاهمات آنان و در عین حال، ابزاری برای تولیدات اختصاصی ایشان است که قوام و دوام آنها را تضمین می کند؛ زیرا فرض بر این است که این زبان واقع نما و راهی برای رسیدن به حقیقت است؛ روش درست تحقیق بنابر تعریف، یگانه ابزار رهنمون شدن به آن چیزی است که در یک پارادایم علمی رژیم حقیقت فرض می شود. اگر این تولیدات را همچون متنهایی بدانیم، روش های تحقیق دستور زبان آن متن ها خواهد بود. کاربرد درست این زبان و رعایت بسامان دستور آن از الزامات ناگزیر عضویت در این اجتماعات علمی است. وقوف بر این دستور زبان البته که اعضا را یاری می کند به گونه ای بگویند وبنویسند تا در اجتماع دانش پژوهان یک رشته خاص و رشته های علمی نزدیک به آن فهم شود. اگرچه دانستن دستور یک زبان الزاما امکان سخنوری به آن زبان را فراهم نمی کند، به میزان زیادی کمک می کند تا بدانیم و دست کم حس کنیم اندیشیدن به افق آن اجتماع به چه شیوه هایی مطلوب است . بدون رعایت این دستور و این زبان محصول تکاپوهای فرد، «علم» و فرایند تدارک آن «علمی» به شمار نخواهد آمد. دانستن دستور زبان از این منظر مانند آشنایی با فناوری است. هر پارادایم علمی فقط برخی روش های پژوهش را مشروع می داند و استفاده از روش های دیگر را برای تولید «دانش» و «علم» غیر مجاز و باطل اعلام می کند. بنابراین، روشهای تحقیق فناوری های به رسمیت شناخته شده ای هستند که در هر پارادایم علمی برای پژوهشگر و اثر پژوهشی او مشروعیت می آورند، فرآورده او را پذیرفتنی می کنند و بر تعیین جایگاه او در اجتماع اثر می گذارند. امروزه، شاهد شکل گیری پارادایم های متعدد و متنازعی در حوزه مطالعات اجتماعی و انسانی هستیم. این پارادایم ها اجتماعات فرعی تر و کوچکتری هستند که برای کسب مشروعیت، بقا و توسعه، گاه با پارادایم مسلط و گاه با یکدیگر در تنازع اند. این پارادایم ها تلاش می کنند تا با گسترش دامنه حضور خود در جغرافیای ذهنی (نزد دیگر دانش پژوهان) و در جغرافیای عینی اجتماعات علمي دانشگاهها، مراکز علمی و انتشاراتی) با دیگر پارادایم ها رقابت کنند. در این میان، پارادایم(های) مسلط نیز می کوشد موقعیت خود را با جلوگیری از گسترش پارادایم های رقیب تثبیت کند. رقابت بین پارادایم ها سویه های فرهنگی، اقتصادی و سیاسی پیچیده ای دارد. این رقابت در حوزه های مختلفی رخ می دهد که می توان آنها را ذیل عنوان مولفه ها و عناصر كانت موثر بر شکل گیری پارادایم ها یعنی هستی شناسی، معرفت شناسی، روش شناسی و اخلاقیات دسته بندی کرد؛ مثلا قدرت سیاسی که ضامن مشروعیت نهادهای رسمی تعریف، تولید و ترویج علم است، امکان دارد حامی دیدگاهی خاص باشد

فصل اول درآمدی بر کد و کدگذاری خلاصه فصل در این فصل، ابتدا نیات و اهداف کتاب راهنمای کدگذاری برای پژوهشگران کیفی بیان می شود؛ سپس تعريفها، نمونه هایی از کدها و مقوله ها، و نقش آنها در تحلیل کیفی داده ها مطرح می شود؛ در ادامه شیوه ها و سازوکارهای کدگذاری به همراه بحث های مرتبط با نرم افزارهای تحلیل رایانه ای داده های کیفی و همکاری گروهی در میان آورده می شود؛ سرانجام این فصل با تأملاتی در ویژگی های ضروری پژوهشگر و نقش شیوه ها در کدگذاری نتیجه گیری می شود. هدفهای این کتاب راهنما ی سه هدف بنیادین این کتاب عبارت اند از: بحث درباره کارکردهای کدها، کدگذاری و یادداشت نگاری های تحلیلی در فرایندهای گردآوری و تحلیل داده های کیفی؛ تشریح و تدوین مجموعه ای برگزیده (اگرچه هنوز متنوع و پراکنده از شیوه های کد گذاری که نوعا در تحلیل داده های کیفی به کار بسته می شوند؛ تدارک منابع، توضیحات، معرفی شیوه های مرجع کاربرد، مثالها، و تمرین هایی برای کدگذاری و مراحل پیشرفته تر تحلیل دادهها. در این کتاب، به موضوعاتی مانند طراحی پژوهش کیفی، چگونگی اجرام دم و مشاهده مشارکتی در کار میدانی اشاره نمی شود. این موضوعات به شکلی استادان کتاب های دیگر بحث شده اند. این کتاب برای بهره گیری از کارهای موجود، به آنها ارجاع می دهد. کتاب راهنمای حاضر به طور اختصاصی بر کدها و کدگذاری، و چگونگی ایفا نقش آنها در فرایندهای تحلیل یافته های کیفی تمرکز می کند. این کتاب برای تازه واردان به عرصه پژوهش های کیفی، منظومه ای از روشهای کدگذاری را به شکلی عمومی عرضه می کند. تازه واردان می توانند دانش تکمیلی و بحث های مفصل تر درباره این روش ها را در اکثر منابع ارجاع داده شده بیابند؛ مثلا نظریه زمینه ای (بحث شده در فصل دوم) به روشنی در کتاب بر ساختن نظریه زمینه ای: راهنمای عملی از خلال تحلیل کیفی" نوشته کیتی چارماز (۲۰۰۶) تشریح شده، ویژگی های اصلی آن توضیح داده شده و مورد بازنگری قرار گرفته است؛ در حالی که کتاب تحلیل یافته های کیفی نوشته گراهام آر. گیبز (۲۰۰۷) وارسی درخشانی از فرایندهای بنیادین تحلیل ارائه می کند. این کتاب به هیچ گونه ویژه ای از پژوهش یا روش شناسی خاص تعهدی ندارد. شما در خلال این کتاب، گستره وسیعی از دیدگاه های موجود درباره کدها و کدگذاری ها را مشاهده خواهید کرد که گاه عامدانه در کنار هم قرار داده شده اند تا نظریات گوناگون در این زمینه معرفی و درشت نمایی شود. آنچه در پی می آید، فقط نمونه ای از این واگرایی حرفه ای است: هر پژوهشگری که آرزو دارد در تحلیل کیفی کارآمد شود، باید بیاموزد چگونه خوب و روان کدگذاری کند. شایستگی پژوهش تا اندازه زیادی ریشه در شایستگی کدگذاری دارد.(Strauss, 1987, p. 27) با وجود این، کاراترین مخالفت با کدگذاری به مثابه راهی برای تحلیل مصاحبه های پژوهش کیفی، مخالفتي فلسفی نیست؛ بلکه ناشی از این واقعیت است که کد گذاری درست عمل نمی کند و نمی تواند درست عمل کند. درست عمل کردن کدگذاری غیر ممکن است.(Packer, 2011, p. 80)