کتاب یک فیلم یک جهان 20 پول

من اصولاً نوشته هایم را بازخوانی نمیکنم. در نادر مواقعی که به آنها باز می گردم و از نو میخوانمشان این واقعیت برایم یادآور میشود که در نقد فيلم غالباً مسئله تعصبات زیبایی شناختی متعارض در میان است؛ من نیز قطعاً از این موضوع مستثنی نیستم، گرچه فکر میکنم طی سال ها کوشیده ام نقدهایم را فارغ از این تعصبات به رشته تحریر درآورم. حین ورق زدن این کتاب که هفده سال پیش به انگلیسی منتشر شده بود به بعضی از این تعصبات بر میخورم اگر چیزی ارزشمند در این کتاب می یابید بی ارتباط با اظهارات کلی و سلسله پندهای اخلاقی متقن و کوبنده است. صرفاً میخواهم بگویم این کاستی ها نشانگر شیفتگی و شوری است که نه فقط مرا به نوشتن کتاب حاضر درباره پول روبر برسون سوق داد، بلکه سبب شد بخش شایانی از زندگی ام را در مواجهه با هنر سینما بگذرانم.

کتاب پول برای مجموعه فیلمهای کلاسیک مدرن، شاخه فرعی مجموعه فیلم های کلاسیک مؤسسه فیلم بریتانیا بی اف آی)، نوشته شد.

در هم می آمیزند که برسون به درستی تأثیر سه بعدی می نامد. تمرکز روی خرده شیشه های گیلاس شکسته شراب بر زمین چوبی برق افتاده سردی اتاق را به زمین گیلاس شراب و نور آفتابی که از پنجره به درون شر خورده منتقل می سازد و حضور را به روشنی و گویایی این موقعیت القا می کند گیلاس که در پی سهل انگاری پدر پیرو مست و مستبد بر لبه پیانو گذاشته شده، می شکند؛ دختر صدای شکستن را می شنود و بی اراده به جست و جوی اسفنجی می شتابد که با آن خرده شیشه ها را جمع کند. این صحنه نمونه ای تکان دهنده از رویکرد برسون است او به سیاق نقشه کشی که طرح منظره ای را بر نقشه ترسیم میکند هر قاب را با دقت و مشقت فراوان طرح می ریزد در تمام طول روایت از ژستی که بیشترین اطلاعات روایت را دربر دارد و محمل انتقال ارزنده ترین غنای این تجربه است پیوسته مراقبت می کند، چنان که گویی تأکیدی مؤکد اما ناپیوسته تقریباً بر همه چیز فیلم احساس می شود و گویی به ما این حس دست می دهد که تأمل موشکافانه برسون بر صحنه مانند اجرای بسیار دقیق و نعل به نعل موسیقیدان خبره ای است که در نتیجه این دقت گزافه از زیبایی خود موسیقی میکاهد. این ترکیبی غریب از طراحی بی کم و کاست و شوک خودانگیخته ادراک است که بر سینمای برسون مهر سرگیجه آور بودن میزند.

به بیانی ساده میتوان گفت که یکپارچگی سینمای برسون از یک محکوم به مرگ گریخته است به بعد و روشنی و زندگی جاری در تمام لحظه های آثارش حاصل اعتقاد او به مسیحیت است که در آن جایی برای دغدغه های نفس گرایانه و مسائل و آشفتگی هایی وجود ندارد که در سویی بسیار بعید در قلب آثار کاساوتیس جای میگیرند. چنان که پیش تر اشاره شد، شخصیتها در فیلمهای برسون پیوسته غریب و بیگانه باقی می مانند و ما برخلاف نودونه درصد دیگر شخصیت های سینمایی هرگز به آنها نزدیک نمیشویم اما آیا این به دلیل نگاه خداگونه برسون به جهان در فیلم هایش نیست؟

پول فیلم وحشت هاست فیلم بی تفاوتی ظلم و بزدلی مرگ ها خودکشی ها و جنایتهای خشونت آمیز که با این همه می توان تلالو و جذبه ناسوتی آن را به خاطر سپرد؛ فیلمی درباره از دست دادن بهشت است. بهشت نه به عنوان واقعیتی متناهی بلکه به عنوان رویدادی پیوسته تکرار شونده بهشت مدام انکار میشود اما یکسر به هیئت نوری که از لابه لای درختان پرتوافشانی میکند حاضر است. تک نگاری کنت جونز درباره پول روبر برسون می تواند راهنمایی باشد برای چگونگی پرداختن به یک فیلم از ابعاد گوناگون و نگارش تحلیلی موشکافانه و ترسیم تصویری از جهان بینی فیلم ساز یکی از ویژگی های این کتاب توجه به منبع اقتباس فیلم برسون - داستان یک کوین جعلی لف تالستوی است. تحلیل جونز نمونه ای از تک نگاری درباره

فیلمی اقتباسی است که نشان می دهد چگونه می شود اثر مورد نظر را بر اساس منبع اقتباسش کاوید.