جمشید خانیان (متولد ۱۳۴۰ در آبادان) از نویسندگان برجسته‌ی معاصر ایران در حوزه‌ی ادبیات کودک و نوجوان و رمان بزرگسال است. آثار او به دلیل پرداختن به مسائل اجتماعی، روانشناختی و تاریخی با نثری شاعرانه و عمیق شناخته می‌شوند. در ادامه، به تفصیل به زندگی، سبک و مهم‌ترین آثار او می‌پردازیم:
زندگینامه و پیشینه‌ی فرهنگی
تولد و تحصیلات:
متولد ۱۳۴۰ در آبادان، شهری که تأثیر عمیقی بر فضای داستان‌هایش گذاشته (به ویژه در آثار مرتبط با جنگ ایران و عراق).
تحصیلات دانشگاهی در رشته‌ی مهندسی شیمی، اما علاقه‌ی او به ادبیات موجب شد به صورت حرفه‌ای به نویسندگی بپردازد.
فعالیت‌های ادبی:
آغاز نویسندگی از دهه‌ی ۱۳۶۰ با تمرکز بر ادبیات کودک و نوجوان.
عضو شورای کتاب کودک و از چهره‌های مؤثر در توسعه‌ی ادبیات نوجوان ایران.
سبک و درون‌مایه‌های آثار
خانیان در آثارش به موضوعاتی می‌پردازد که اغلب فراتر از ادبیات صرفاً سرگرم‌کننده هستند:
مسائل اجتماعی و روانشناختی:
تمرکز بر بحران‌های هویتی نوجوانان، مشکلات خانواده‌های ایرانی و چالش‌های مهاجرت.
مثال: رمان «هستی» که به تأثیر جنگ بر زندگی یک نوجوان می‌پردازد.
تاریخ و اسطوره:
استفاده از عناصر تاریخی و اسطوره‌ای برای بازتاب مسائل امروز.
مثال: «شب‌گرد» (بازآفرینی داستان سیاوش از شاهنامه در فضایی معاصر).
نثر شاعرانه و نمادین:
زبان او ایجازی، تصویری و مملو از استعاره است که مخاطب نوجوان و بزرگسال را به تفکر وا می‌دارد.
تمرکز بر ادبیات جنگ:
بازتاب غیرمستقیم جنگ ایران و عراق در بسیاری از آثارش، بدون شعارزدگی.
مهم‌ترین آثار
الف) ادبیات نوجوان
«هستی» (۱۳۸۸):
روایت زندگی نوجوانی به نام «هستی» که درگیر تنش‌های خانوادگی و اجتماعی پس از جنگ است.
برنده‌ی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و جایزه‌ی شهید حبیب غنی‌پور.
«چشم‌های سیاه دانی» (۱۳۹۵):
داستان مهاجرت یک نوجوان افغانستانی به ایران و چالش‌های هویتی او.
«لالایی برای دختر مرده» (۱۳۹۲):
ترکیب واقعیت و خیال در روایتی از مرگ یک دختر نوجوان بر اثر بیماری.
