کتاب تجربه و هنر زندگی 5

شاید بتوان ترس را مهم‌ترین احساسی نامید که بر تفکر و تعقلِ درست، سایه می‌افکند و آن را به‌شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد. از طرفی ترس احساسی است که در تکامل انسان نقش به سزایی داشته است، چراکه یکی از بن‌مایه‌های بقا برای نژاد انسان است.
اما ما تا چه حد باید بترسیم؟ ترس چه چیزهایی را حفظ می‌کند و چه چیزهایی را از ما می‌گیرد؟ چرا بااینکه زندگی‌های ما این‌قدر امن شده است باز ترس بر زندگی ما سایه افکنده است؟ چرا ترس برخی مواقع جذاب است؟ وجود سایه ترس و هراس در جامعه چه تأثیری دارد؟ رابطه قدرت و ترس چیست؟
در این کتاب لارس اسوندسن نویسنده جوان نروژی، ترس را از جنبه‌های مختلف به پرسش می‌گیرد و به واکاوی آن می‌پردازد. به‌زعم نویسنده، این کتاب حمله‌ای است به این گرایش که عملاً همه پدیده‌ها را باید از منظر ترس موردتوجه قرارداد. یک ویژگی فرهنگ ترس این است که ترس درست زمانی سر بر آورده است که با احتساب همه جوانب، زندگی ما نسبت به هر دوره تاریخی دیگر امن‌تر است. بااین‌حال مهم‌ترین انگیزه‌ی نویسنده در حمله علیه فرهنگ ترس، آن است که این فرهنگ، آزادی ما را کمتر و کمتر می‌کند.
بخشی از مقدمه کتاب در معرفی فصل‌های آن:
«کتاب هفت فصل دارد.
در فصل اول شرح و گزارش مختصری از فرهنگ ترس به دست می‌دهیم، یعنی اینکه چگونه ترس ازنظر فرهنگی بدل به عینکی ذره‌بینی شده است که ما جهان را از پشت آن می‌نگریم.
در فصل دوم، می‌کوشیم توصیفی به دست دهم از اینکه ترس چه جور پدیده‌ای است و شماری از رویکردها و نگرش‌های مختلف از نوروبیولوژی تا پدیدارشناسی را در برمی‌گیرد.
در فصل سوم به بررسی نقش ترس در جامعه خطر خیز می‌پردازم و نشان می‌دهم تلاش‌های ما برای به حداقل رساندن خطر حاوی چه جنبه‌های غیرعقلانی زیادی است.
در فصل چهارم سروکارمان با این واقعیت است که ما غالباً با داوطلبانه به دنبال چیزهای ترسناک می‌رویم - مثل ورزش‌ها و سرگرمی‌های دیوانه‌وار - نکته متناقض اینجاست که ما معمولاً سعی می‌کنیم از هرچه ترس آفرین است پرهیز کنیم.
در فصل پنجم نگاهی می‌اندازیم به مفهوم اعتماد و این نکته را به بحث می‌گذاریم که فرهنگ ترس تأثیری مخرب و تضعیف‌کننده بر اعتماد دارد - و همین متقابلاً و به‌نوبه خود دامنه ترس را افزایش می‌دهد. وقتی اعتماد عمومی کاهش پیدا می‌کند، این کاهش تأثیری متلاشی کننده بر روابط اجتماعی می‌گذارد، اگرچه ترس به‌نوبه خود می‌تواند تأثیری یکپارچه کننده هم داشته باشد. این نقش یکپارچه کننده ترس در شماری از فلسفه‌های سیاسی اهمیت دارد، خصوصاً در فلسفه سیاسی ماکیاولی و هابز.
در فصل ششم من به همین نقش ترس که بنیان برخی از فلسفه‌های سیاسی است می‌پردازم و درعین‌حال نشان می‌دهم از ترس در همین سال‌های اخیر در جنگ علیه تروریسم چه بهره‌برداری‌های سیاسی شده است.
سرانجام در فصل پایانی این پرسش را مطرح می‌کنم که آیا راهی برای برون‌رفت از ترس وجود دارد یا نه، آیا ما می‌توانیم این جو ترسی را که امروزه ما را احاطه کرده است بشکنیم یا نه.»

معرفی مختصر کتاب کتاب حاضر، یکی از کتاب‌های مجموعه‌ای فلسفی است که به مسائل فلسفی که ما در زندگی با آن روبرو هستیم، می‌پردازد. از سؤال‌های کلی نظیر معنای زندگی تا مسائل جزئی‌تر نظیر درد، ترس پرداخته است. این کتاب‌ها تخصصی نیست و برای عموم مردم قابل‌فهم است. این اثر به انگیزه‌ها و عواملی که در پشت سر ترس و خوف قرار دارد می‌پردازد. ادعای نویسنده این است که ترس و خوف در همه ابعاد زندگی مدرن واردشده است. ترس از حملات تروریستی، انواع خطراتی که انسان مدرن را تهدید می‌کند و سایر عوامل تهدید زا امروزه پیرامون هر شخصی را در برگرفته است. برای بررسی این ترس و هراس نویسنده گریزی به حوزه‌هایی چون علوم، سیاست، جامعه‌شناسی و ادبیات می‌زند تا این مفهوم را در آن حوزه‌ها موردبررسی قرار دهد. بررسی زیست شناسانه عواملی که در پشت ترس و هراس قرار دارند و احساساتی که منجر به ترس می‌شوند موردتوجه نویسنده است.