کتاب آفلاتوکسین ها

افلاتوکسین ها گروه بزرگ و متنوعی از مایکوتوکسینها هستند که بوسیله طیف گسترده ای از قارچ ها بویژه اعضای گروه فلاووی ساکنین طبیعی خاک با پراکندگی جهانی تولید میشوند. بر اساس اطلاعات موجود این دسته از سموم قارچی در آلوده سازی ۲۰ درصد محصولات کشاورزی در سطح جهان نقش دارند آفلاتوکسینها نه تنها باعث زبانهای اقتصادی شدید به کشاورزی در کشورهای توسعه یافته میشوند بلکه در کشورهای در حال توسعه بدلیل غیر قابل اجتناب بودن مصرف دانه های آلوده در اغلب موارد منجر به آفلاتوکسیکوز حاد و مزمن و همچنین هپاتوکارسینوما در انسان و حیوانات می گردند.

از زمان کشف آفلاتوکسینها در دهه ۱۹۶۰ تاکنون پیشرفتهای قابل ملاحظه ای در زمینه های مختلف از سم شناسی گرفته تا بیولوژی ملکولی سم در قارچ و میزبان کنترل آلودگی آفلاتوکسینی از طریق به نژادی به روش سنتی مهندسی ژنتیک با هدف تولید واریته های مقاوم از گونه های گیاهی حساس شناسایی و استانداردسازی مهارکنندگان تولید سم از منابع طبیعی شامل گیاهان و میکروارگانیسم ها و کنترل بیولوژیک قارچهای مولد سم با استفاده از قارچها و باکتریهای آنتاگونیست صورت پذیرفته است به نحوی که در حال حاضر آفلاتوکسینها بعنوان شناخته شده ترین متابولیتهای ثانویه میکروبی در سطح دنیا مطرح میباشند ژنهای مسئول تولید آنها در آسپرژیلوس فلاووس مهمترین قارچ مولد سم در دسته ژنی شماره ۵۴ از میان ۵۵ دسته ژنی شناخته شده مسئول متابولیسم ثانویه در قارچ قرار دارند. با توجه به اهمیت آفلاتوکسینها در میان سموم قارچی پس از تقدیم کتاب "مایکوتوکسین ها به عنوان یکی از جامع ترین مراجع فارسی در زمینه سموم قارچی به دانش پژوهان در سال ۱۳۸۰ ضرورت ارائه اطلاعات جامع و جدید در خصوص این دسته از سموم بیش از هر زمان دیگر احساس میگردید؛ لذا کتاب حاضر با هدف ارائه جدیدترین اطلاعات در خصوص آفلاتوکسین ها با تاکید بر جنبه های بهداشت عمومی و کشاورزی این دسته از سموم در نهایت دقت و امانت داری و با بهره گیری از تجربیات شخصی و تحقیقاتی مولفین در این خصوص به زیور طبع آراسته گردید.

فصل دوم - قارچ های مولد افلاتوکسین / ۸۵

مطالعات میکروسکوپ الکترونی نگاره (SEM) و زمینه روشن روی گونه های مطرح مولد آفلاتوکسین، کنیدیوم هایی با دو آرایش مشخص را آشکار ساخته است. یکی از این آرایش ها در ایزوله های آسپرژیلوس پارازیتیکوس شکل) ۲-۵) الف) و دیگری مربوط به آسپرژیلوس فلاووس می باشد (شکل ۲-۵۰ ب) با شناسایی آسپرژیلوس نومیوس تمایز این گونه ها پیچیده تر شده است. از نظر مورفولوژیکی آسپرژیلوس نومیوس مشابه با با آسپرژیلوس فلاووس است. اما آسپرژیلوس نومیوس اسکروتیای گلوله ای شکل کوچک تولید میکند در حالی که در آسپرژیلوس فلاووس اسکروتیا بیشتر کروی است. علاوه بر این الگوی ایزوآنزیمی و تولید مایکوتوکسین نیز امکان شناسایی دقیق تر این گونه ها را فراهم میکند. به عبارت دیگر آسپرژیلوس نومیوس همانند آسپرژیلوس پارازیتیکوس هر چهار نوع آفلاتوکسین های B و G را تولید می کند. اما برخلاف آن قادر به تولید CPA نیست. آسپرژیلوس فلاووس تنها قادر به تولید آفلاتوکسین های B و B و CPA است.

تشخیص کنونی گونه های مولد آفلاتوکسین در دسته فلاوی برپایه توصیفات و کلیدهای ارایه شده توسط Raper و Fennell است. طبق این کلید در ایزوله های مربوط به آسپرژیلوس فلاووس سرهای کنید یال به صورت دوردیفه است. این بدان معنی است که هر دوی متولاً و فیالید حضور دارند. اما سرهای کنیدیال در ایزوله های مربوط به آسپرژیلوس پارازیتیکوس به صورت یک ردیفه است یعنی تنها شامل فيالیدهاست شکل ۵۲ ج). این در حالی است که بررسی تعداد زیادی از ایزوله های آسپرژیلوس پارازیتیکوس نشان داده که بیش از ۱۰ درصد سرهای کنید یال در پرگنه آسپرژیلوس پارازیتیکوس میتواند دارای متولا و فیالید (biseriate) باشد. علاوه بر این تمام ایزوله های آسپرژیلوس فلاووس بطور پایدار متولا تولید نمیکنند آرایش دیواره کنیدیال نیز اکنون به عنوان یک صفت تشخیصی اصلی برای جداسازی گونه های مولد آفلاتوکسین مورد توجه قرار گرفته است. کنیدیوم آسپرژیلوس فلاووس دیواره ای نسبتا نازک دارد که تا حدودی خاردار است و می تواند از کروی تا بيضي شکل متغییر باشد. کنیدیوم آسپرژیلوس پارازیتیکوس بیشتر کروی و بطور قابل توجهی خاردار یا مضرس است. ریزنگارهای میکروسکوپ الکترونی نگاره به وضوح این اختلافات آرایشی را نشان...