کتاب روان شناسی حماقت

قبله معنی وران صبر و درنگ

قبله صورت پرستان نقش سنگ مولوی

در زمانه ای که سرعت زندگی روزمره چنان شتابی گرفته که آدمیان هیچ فرصتی برای بدیهیات رفتار انسانی در اختیار ندارند - زمانه دید و بازدیدهای اینترنتی غذا خوردن های سرپایی خوابیدنهای در مترو و اتوبوس خریدهای سرراهی تفریحات کلیشه ای و دوستیهای مجازی بیش از همه به فرصتی نیاز داریم برای سر زدن به خودمان؛ فرصتی برای احوالپرسی از خویشتن حالا غریب مانده تر از همیشه خودمان فرصتی تا با خودمان خلوت کنیم و کمی برای آرامشمان وقت بگذاریم. در این دنیای شتابان پرهجوم «خود» فراموش شده ترین عنصر زندگی ماست. در این سرسام سرعت باید بایستیم باید توقفی کنیم هر چند کوتاه و بهتر آنکه نه توقف که درنگ کنیم. توقف ایستاست اما درنگ در شرف حرکت و همراه با تفکر درنگ» مجموعه ای است برای خلوت با خود و اندیشیدنی کوتاه به هر آنچه در جهان امروز اهمیت دارد و مشغله جهان قرن بیست و یکم ما را از آن غافل کرده است. مسائل جهان ما هر روز گسترده تر میشوند از همین رو مجموعه «درنگ» گستره وسیعی از موضوعات متعدد و گاه متفاوت و متضاد را پوشش می دهد؛ موضوعاتی که همگی سرنخی از روزمره ما را در خود دارند بپذیریم یا نه زندگی امروز ما ترکیبی است پیچیده و متناقض ترکیبی که در آن باید برای کارایی بهتر و زندگی شادتر قادر باشیم به هر چیزی ولو اندک آگاهی پیدا کنیم این مجموعه درنگی است در موضوعات مختلف که در قامت کتابهای نه چندان حجیم تلاش دارد آن فرصت کوتاه را برایمان بیافریند

سؤال: نوشته اید بشر دو نوع واکنش به اطلاعات نشان می دهد: سریع یا آهسته که شما سیستم ۱ و سیستم ۲ مینامیدشان تفاوتشان با هم چیست؟

پاسخ: این دو سیستم مکمل هم.اند وقتی کسی از ما می پرسد پایتخت انگلستان کجاست، به لطف سیستم ۱ کلمه ای به طور خودکار بی اراده و بی هیچ تلاشی به ذهنمان خطور می کند. سیستم ۱ تفسیرهایی از جهان، خواسته ها و برداشت ها ایجاد میکند که به اعتقادات تبدیل میشوند؛ یعنی تصمیماتی که سیستم ۲ تأییدشان کرده سیستم ۲ پیچیده تر است افکار و رفتار را کنترل میکند. برخلاف سیستم ۱، به حافظه دسترسی مستقیم و خودکار ندارد. بسیار کندتر است چون عموماً از یک رشته افکار محتاطانه پیروی میکند مثلاً قوانینی که بهمان امکان حل مسائل پیچیده ضرب را میدهند. این کار به تلاش نیاز دارد و تلاش باعث میشود فکر کنیم ما تعیین کننده اعمال خودمان هستیم: «من کسی هستم که عمل میکنم من کسی هستم که فکر میکنم.» از نظر ذهنی با سیستم ۲ شناخته میشویم فکر میکنیم استدلالها و اسناد باورهایمان را تعیین میکنند اما این تصور خیالی خام است. سؤال می توان گفت سیستم ۱ برای ساده سازی زندگی واقعیت را ساده میکند؟ پاسخ نمیدانم این کار را به هدف ساده سازی زندگی انجام میدهد یا نه، اما قطعاً واقعیت را ساده میکند؛ چون باعث ایجاد سوگیری شناختی میشود. گفتیم سیستم ۲ هم میتواند اشتباه کند مثلاً چیزهای اشتباهی را قبول دارم یا قادر به درک نظریه نسبیت نیستم چون سیستم ۲ ضعیف است. سیستم ۱ ، آن طور که من متوجه شده ام به احساسات مربوط است چون خود به خود و بدون قصد قبلی به وجود می آید و نشانگر ذهنیت محض است. سیستم ۲ گاهی احساسات را می پذیرد، گاهی نه اما مراقب باشید. هر چند سیستم ۱ درگیر احساسات است ولی کارهای بیشتری هم انجام میدهد و به تفسیر زندگی و ادراک اکثر اقدامات ما مرتبط است. سیستم ۲ هم کنار عقل ،ورزی کارهای بیشتری انجام میدهد

همه جا هست بی مرز و محدودیت بتراود یا بچکد، جاری باشد با بجوشد. گاه گودال آبی است آرام و تقریباً قابل تحمل گاه باتلاقی است. تهوع اور و بعضی اوقات زلزله طوفان با جزرومدی که هر چیزی را سر راهش غرق ویران لگدمال و آلوده می کنند. مهم نیست چه شکلی باشد. حماقت به همه مان سرایت میکنند. گفته می شود ما خود سرچشمه حماقتیم من هم مستثنا نیستم. همه روزانه چرندیاتی می بینند. میشنوند و می خوانند. همچنین هر کداممان برای تولید فکر حلاجی و صحبت راجع به این چرندیات مقصریم گاهی کودن میشویم و بی آنکه عواقبی داشته باشد مهملاتی راجع به زندگی مان می گوییم مهم آگاهی و پشیمانی از این موضوع است. چون انسان جایز الخطاست. باید قبول کنید اشتباه کرده اید تا که ایله فرضان کنند اما بخشیده شوید. همیشه هستند کسانی خودمان به ندرت متوجه بلاهتمان می شویم