کتاب دایره المعارف رشد1

هر کودکی یک انسان منحصربه‌فرد است و به سبک خاص خود رشد می‌کند؛ بنابراین، شناخت دقیق نیازها و توانایی‌های او برای بهبود کیفیت رشدش ضروری است. در همین راستا،‌ پرستو قلم‌چی مجموعه‌ی دوجلدی «دایرة‌المعارف رشد» را در حوزه‌ی توانمندسازی مادران و ارزیابی رشد کودکان طراحی و در قالب پروژه‌ی مامک (مادر، اولین معلم کودک) منتشر کرده است. هدف اصلی این مجموعه، آشنا کردن والدین با معیارها و شاخص‌های مهم رشد کودکان در ابعاد مختلف و ارائه‌ی راهکارهای عملی برای شناخت و ایجاد بسترهای مناسب جهت رشد و یادگیری بهینه‌ی کودکان است.

جلد اول این کتاب به بررسی رشد کودکان از صفر تا سه‌سالگی می‌پردازد و جلد دوم نیز شامل دوره‌ی سه تا پنج‌سالگی است. در این دو جلد، شاخص‌های مختلفی برای ارزیابی رشد شخصی، اجتماعی و عاطفی کودکان معرفی می‌شود. این شاخص‌ها شامل مهارت‌هایی نظیر ایجاد رابطه، اعتمادبه‌نفس و خودآگاهی، مدیریت احساسات و رفتار، گوش دادن و توجه، ادراک، صحبت‌کردن، نوشتن، ریاضیات (اعداد، شکل، فضا و اندازه)، درک جهان (فن‌آوری)، هنرهای بیانی و طراحی، خلاقیت و رشد فیزیکی (حرکت و جابه‌جایی، سلامتی و خودمراقبتی) هستند.

یکی از ویژگی‌های بارز مجموعه‌ی حاضر، ارائه‌ی شاخص‌های ارزیابی به‌صورت پرسش‌های مدون است که والدین می‌توانند با امتیازدهی به فرزندان خود، وضعیت دقیق آن‌ها را در هر مؤلفه مشخص کنند. این ارزیابی‌ها روی اپلیکیشن مامک نیز قرار دارند و والدین می‌توانند با عضویت و استفاده از برنامه‌ی راهبردی مشخص‌شده، که شامل حمایت هفتگی پشتیبان‌های مامک به‌صورت تلفنی نیز می‌شود، به رشد کودک خود کمک کنند.

«دایرة‌المعارف رشد» با بخش سخنی با اولیا و معرفی برنامه‌ی راهبردی مامک آغاز می‌شود و در ادامه، مدل رشد کودک در این برنامه و الزامات شکل‌گیری یادگیری مؤثر شرح داده می‌شود. سپس ویژگی‌های یادگیری مؤثر کودک در حوزه‌های مختلف، ویژگی‌های حمایت مؤثر والدین و ویژگی‌های یک محیط مناسب و پربار برای یادگیری کودک بیان شده و شاخص‌های ارزیابی به‌تفصیل ارائه می‌شوند.

این کتاب برای گروه بزرگسالان طراحی شده و مخاطبان اصلی آن، والدینی هستند که می‌خواهند با استفاده از اصول علمی و عملی، بهترین شرایط رشد و یادگیری را برای فرزندان خود فراهم آورند. با استفاده از این کتاب، والدین می‌توانند به شناخت دقیق‌تری از توانمندی‌ها و نیازهای فرزندان خود دست یابند و به‌طور مؤثری از آنها در مسیر یادگیری و رشد حمایت کنند.

مجموعه‌ی «دایرةالمعارف رشد» نتیجه‌ی پنج سال تحقیق و بررسی دکتر پرستو قلم‌چی، محقق ارشد آموزشی و فارغ‌التحصیل دانشگاه کمبریج انگلستان، در زمینه‌ی توانمندسازی مادران خردسالان، پیش از ورود به مدرسه و حاصل جلسات و گفت‌وگوهای مدون با متفکران آموزشی مانند کاظم قلم‌چی، بنیان‌گذار بنیاد علمی، آموزشی قلم‌چی و محمدعلی سعادتی، رئیس هیئت امنای بنیاد علمی،‌ آموزشی قلم‌چی است.

ریاضیات: شکل،‌ فضا و اندازه

الف) ویژگی‌های یادگیری کودک

• آگاهی اولیه‌ی کودکان از شکل، فضا و اندازه، از حس آگاهی آن‌ها و فرصت‌هایی که برای مشاهده‌ی اشیاء در اختیار دارند، از حرکات،‌ بازی و کاوش آن‌ها سرچشمه می‌گیرد.


• به مبحث ویژگی‌های یادگیری مؤثر – بازی و کاوش و رشد جسمی رجوع کنید.

ب) ارتباطات مثبت (آنچه والدین و مربیان می‌توانند انجام دهند.)

• به مبحث ویژگی‌های یادگیری مؤثر – بازی و کاوش و رشد جسمی رجوع کنید.

ج) محیط‌های مناسب: (آنچه والدین و مربیان می‌توانند فراهم آورند.)

• به مبحث ویژگی‌های یادگیری مؤثر – بازی و کاوش و رشد جسمی رجوع کنید.

هنرهای بیانی و طراحی: خلاق‌بودن

الف) ویژگی‌های یادگیری کودک

• کودکان و کودکان نوپا قبل از این‌که بتوانند ایده های خود را ازطریق هنر و طراحی بیان کنند، نیاز به کشف جهان و توسعه‌ی طیف وسیعی از راه‌های ارتباطی دارند.


• به مبحث ویژگی‌های یادگیری مؤثر، ارتباط‌ها و زبان، رشد جسمی؛ رشد فردی، اجتماعی و عاطفی آن‌ها رجوع کنید.

ب) ارتباطات مثبت (آنچه والدین و مربیان مهد کودک می‌توانند انجام دهند.)

• به مبحث ویژگی‌های یادگیری مؤثر، ارتباط‌ها و زبان، رشد جسمی؛ رشد فردی، اجتماعی و عاطفی آن‌ها رجوع کنید.

ج) محیط‌های مناسب: (آنچه والدین و مربیان مهد کودک می‌توانند فراهم آورند.)

• به مبحث ویژگی‌های یادگیری مؤثر، ارتباط‌ها و زبان، رشد جسمی؛ رشد فردی، اجتماعی و عاطفی آن‌ها رجوع کنید.