کتاب روایات گهربار

(نثر فارسی،تفاسیر اهل سنت و عرفانی،قرن 6ق،کوشش:بهروز ثروتیان)

. معراج رسول (ص) و درجات زنی گناهکار در خبر است که آن شب که سیّد را به معراج بردند زنی را ازین زاینهٔ شوریدهٔ دام دریده که در دنیا جز به معصیت مشغول نبودی در فردوس اعلی به نام آن زن درجات دید گفت خداوندا! به چه خدمت به این پایگه رسید؟ گفت روزی سگی را دید تشنه بر کنار چاهی بیفتاده و چاه را نه دلو بود و نه رسن موزه خویش از پای بکند و چادر در آن بست و آب برکشید و آن سگ را سیراب کرد. ما آن حال بر وی بگردانیدیم و به نام وی در علّیّین درجات برآراستیم. (ج ۱ ص ۳۳۸) ۲۹. یحیی اکثم و رحمت خدای ـ تعالی یحی اکثم را به خواب دیدند گفتند خدا ـ عزّوجلّ ـ با تو چه کرد؟ گفت در موقف سوال بداشت مرا و گفت یا شیخ! دیدی که چه کردی؟ گفت عظیم بهراسیدم آنگه گفتم بار خدایا! از تو نه این خبر داده بودند. گفت چگونه؟ گفتم عبدالرزاق مرا خبر داد از زهری از انس از رسول از محمد از جبرئیل از تو خداوندا که گفتی من با بنده آن کنم که از من چشم دارند و من گمان بردم که بر من رحمت کنی. الله تعالی گفت جبرئیل راست گفت محمد راست گفت انس راست گفت زهری راست گفت عبدالرزاق راست گفت رو که ترا آمرزیدم و بر تو رحمت کردم. (ج ۱ ص ۳۷۲) ۳۰. مراحل اجابت دعای رسول اکرم (ص) مصطفی در بدایت وحی و آغاز رسالت چون دعا کردی به زبان گفتی به عبارت صریح و در حال آن دعاء وی به اجابت مقرون بودی چنانک رب العالمین حکایت کرد که از روز بدر که مصطفی (ع) لشکر اسلام را مدد می خواست پس حال وی به جایی رسید که از حضرت عزت به اشارت ملیح وی و بی عبارت صریح وی به اجابت پیوستی و آیتی نازل شد. پس چنان شد که بی اشارت و بی عبارت به اندیشهٔ مجرد اجابت آمدی. چنانک به خاطر وی فراز آمد که چه بودی اگر این گناهکاران امّتم را بیامرزیدی!؟ پس کار بدان رسید که نه اشارت بایست نه اندیشهٔ دل چنانک وقتی بر دل وی گران آمد نشستن یاران در حجرهٔ وی۶۰ رب العالمین آیت فرستاد و گفت «فاذا طَعِمتُم فَانْتَشِروا» (ج ۱ ص ۴۰۵) ۳۱. بویزید و یاد خدا بویزید روزگاری برآمد که ذکر زبان کمتر کردی چون او را از آن پرسیدند گفت عجب دارم از این یاد زبان عجب تر از اینکه او بیگانه است. بیگانه چه کند در میان که یاد اوست خود در میان جان. (ج ۱ ص ۴۲۰) ۳۲. عاشقی که در پیش معشوق تازیانه می خورد بِشرِ حافی گفت در بازار بغداد می گذشتم یکی را هزارتازیانه بزدند که آه نکرد آنگه او را به حبس بردند. از پی وی برفتم پرسیدم که این زخم از بهر چه بود؟ گفت از آنک شیفتهٔ عشقم. گفتم چرا زاری نکردی تا تخفیف کردندی؟ گفت از آنک معشوقم به نظاره بود. به مشاهدهٔ معشوق چنان مستغرق بودم که پروای زاریدن نداشتم. گفتم گر دیدارت بر دیدار دوست مهین۶۴ آمدی خود چون بودی؟ گفت فَزَعقَ زَعقَةً و ماتَ ـ نعره ای بزد و جان نثار این سخن کرد.

در گرفتم به نام خویش

و در پیوستم به نام خویش

و آغاز کردم به نام خویش

درگیرید به نام من

و در پیوندید به نام من

و آغاز کنید به نام من