کتاب آموزش نویسندگی 7

آموزش نویسندگی

همسایه من نوعی پیش غذای مکزیکی شش لایه و عالی درست می کند. او پنیر آووکادو خامه ترش لوبیا کاهو و گوجه فرنگی را لایه لایه روی هم می چیند لایه هایی که هر یک به تنهایی خوشمزه است اما ترکیب این طعم های مکمل با یکدیگر نتیجه بسیار خوشایندی به دست می دهد. من کوشیده ام در صفحات این کتاب کاری شبیه آن بکنم ارائه «مواد تشکیل دهنده انسان ها» اجزایی که به گونه ای طبیعی یکپارچه و به هم پیوسته با همدیگر عمل می کنند. این فهرست ها می توانند به شما کمک کنند تا عمق شخصیت داستانی خود را تجسم کنید. بعضی از ویژگی ها را به کار ببرید یا آنکه از همه آن ها استفاده کنید بعضی از ویژگی ها را به خواننده نشان دهید و بقیه را در ذهن خود نگه دارید. استفاده از همه ویژگی های غلیظ ممکن است شخصیت داستانی را اغراق آمیز کند (و خواننده را سرخورده) ولی می توانید با ویژگی ها بازی کنید تا شخصیتی خلق کنید که ملایم یا افراطی دوست داشتنی یا نفرت انگیز باشد. مواد تشکیل دهنده انسان ها اقتضامی کند تا «غذاشناس» شوید شخصیتی بی همتا را خلق کنید نه آنکه یک ظرف غذای فست فودی را فرودهید که مشخصه آن این است که آشناست و «معلوم است چیست» بدون آنکه کسی را غافلگیر و شگفت زده کند. حتی در مواقعی که تخیل نویسنده را به جاهایی می بَرَد که بسیار فریبنده تر ازخود واقعیت است شخصیت ها باید از انسجام درونی برخوردار باشند باید معقول باشند. منظور از انسجام این است که عوامل متنوع شخصیت و رفتار باید به گونه ای ترکیب شده باشند که خواننده ها بتوانند آن را دنبال کنند و بپذیرند. جنبه های مختلف شخصیت باید درهم تنیده باشند مثلاً یک بار یکی از مراجعان نزد من اعتراف کرد که پول دزدیده است. من از اعتراف او تعجب کردم چون تصور نمی کردم آن کار از چنین شخصی بربیاید. اما پس از کمی گفت وگو متوجه ماجرا شدم. می توانستم ببینم که آن دسته از ویژگی های شخصیتی که از وجودشان در او آگاه بودم ـ مانند تکبر نیاز به تحت تأثیر قرار دادن دیگران با شیوه زندگی سطح بالا اعتقاد او به اینکه باید او را به خاطر سخت کارکردن بیشتر تشویق کنند و عزت نفس پایین او ـ همراه با دسترسی آسان او به پول می توانست به اختلاس بینجامد. زندگی گذشته او نیز در این امر نقش داشت او والدین موفقی داشت که بیش از اندازه برای پول اهمیت قائل بودند و آشکارا برادر بزرگش را که جاه طلب بود بر او ترجیح می دادند. آیا او تفنگی به دست گرفته و به یک خواربارفروشی دستبرد زده بود؟ به هیچ وجه. او خشن نبود بر مبنای اصول خود زندگی می کرد و خود را بالاتر از آن می دانست که به شیوه ای معمولی دزدی کند. رفتار او تابع منطق خاصی بود از جمله این تصور خودبزرگ بینانه که می توانست همه آن پول را برگردانَد و کسی هم متوجه چیزی نشود. با آشکارشدن این ویژگی های متفاوت و درهم تنیده در او روشن می شد که چرا عاقبت زنی که یکی از ستون های جامعه تلقی می شد به دردسر ختم خواهد شد. من هیچ گاه نمی توانستم چنین چیزی را پیش بینی کنم درک من گذشته نگرانه۲۰ بود داستانی بود که به تدریج آشکار می شد. در اغلب مواقع شخصیت افراد یکدست است مثلاً می توان انتظار داشت که دوستم کارولین همیشه پاسخی بدبینانه بدهد. خود من هم هرگاه در صف منتظر شوم ـ چه در صف بایستم و چه در داخل ماشین انتظار بکشم ـ بی قرار می شوم. هر وقت دخترم هم از دست خانواده خشمگین می شود به سکوت پناه می بَرَد. و یکی از مراجعانم به نام استیو هم هربار که همسرش از او می خواهد که «بیا با هم حرف بزنیم» خوابش می بَرَد. معمولاً ویژگی های هر شخصی به دفعات پدیدار و تکرار می شوند به ویژه زمانی که افراد در معرض رویدادهای مشابهی قراربگیرند. اما نقش هایی که ایفا می کنیم موقعیت هایی که خود را در آن ها می یابیم مردمی که با آن ها در ارتباطیم باعث بروز ویژگی های متفاوتی در ما می شوند. مثلاً کارولین که وکیل است با هیجان و بدون نگرانی از ساختار جمله هایی که به کار می بَرَد قوانین کشوری را برای مراجع سالمند خود توضیح می دهد من در ایام تعطیلات با کسی قرار ملاقات نمی گذارم و آرام هستم دخترم در کنار دوستانش حرف هایش را مستقیم و واضح به زبان می آوَرَد و استیو به هنگام حضور در جلسات درمانی که از امن ترین ساعت های او در هفته است عاشق صحبت کردن است و هیچ نشانه ای از خواب آلودگی از خود ظاهر نمی کند. همه این ویژگی های شخصیتی می توانند صادقانه باشند ضرورتی ندارد که متظاهرانه و دروغین باشند.