کتاب حقوق تجارت الکترونیکی

کتاب حاضر برای دانشجویان رشته حقوق در مقطع کارشناسی ارشد، به عنوان منبع اصلی درس «حقوق تجارت الکترونیکی» به ارزش 2 واحد و منبع کمکی برای دروس «حقوق تجارت» مقطع کارشناسی ارشد و دکترا به ارزش 2 واحد تدوین شده است. امید است علاوه بر جامعه دانشگاهی، سایر علاقه‌مندان نیز از آن بهره‌مند شوند.

پیدایش وسایل ارتباط الکترونیکی و بهره‌گیری روزافزون از آنها در امر تجارت، موجب شکل‌گیری سازوکار ویژه‌ای برای بازرگانی با عنوان «تجارت الکترونیکی» شده است. توسعه این نوع از تجارت و مزایای بسیار آن از جمله سرعت و ارزانی، کشورهای مختلف را به تلاش برای ساماندهی آن تشویق کرده است. زیربنای قواعد حقوقی قابل اجرا در تجارت الکترونیکی، متفاوت از آنچه در دیگر شیوه‌های تجارت به کار گرفته می‌شوند، نیستند. در عین حال، اینکه اصول حقوقی چگونه در تجارت الکترونیکی به کار گرفته می‌شوند و چه تشریفاتی برای اعتبار ارتباطات الکترونیکی باید طی شود، از مسائلی است که نیاز به بررسی دارد. در این کتاب، موضوع قراردادهای الکترونیکی، خدمات مالی و مالیاتِ تجارت الکترونیکی، مسئولیت مدنی در تجارت الکترونیکی، حقوق مصرف‌کننده در تجارت الکترونیکی، قانون حاکم، دادگاه صالح و نظام حل‌وفصل اختلافات در این نوع از تجارت، مورد بررسی قرار گرفته است.

در دو دهه اخیر، کتابها و مقالات متعددی در جنبه های مختلف حقوق تجارت الکترونیکی نگارش یافته و پایان نامه ها و رساله های مختلفی به بررسی مباحث گوناگون این گرایش پرداخته اند. تجارت الکترونیکی و مباحث نظری آن همچنان در کشورهای توسعه نیافته حوزه ای فانتزی محسوب میشوند که توجه پژوهشگران متعددی را به سوی خود جلب کرده اند باید توجه داشت که تجارت» در مفهوم و مفاد خود عملیات را دارد و صرف بررسی علمی موضوع موجب پیشرفت عملی تجارت الکترونیکی نمی شود. کتاب حاضر با این فرض تألیف شده است که تجارت الکترونیکی بخشی جدایی ناپذیر از حقوق تجارت و حقوق مدنی در مفهوم سنتی آن محسوب میشود و در نظر دارد که مسائل مختلف حقوق تجارت الکترونیکی را با تکیه بر رویه قضایی و تجاری بررسی کند نتیجه چنین رویکردی سادگی این گرایش از یک سو و کاربردی بودن مباحث مطرح در آن از سوی دیگر است. نسخه اولیه کتاب بیش از ۶۴۰ صفحه بوده که با توجه به ضرورت تناسب کتاب درسی با فرصت موجود در نیمسال تحصیلی در نهایت به کمتر از ۳۵۰ صفحه کاهش یافت. انواع مختلف قراردادهای الکترونیکی پرداختهای الکترونیکی و مالیات تجارت الکترونیکی مسئولیت مدنی در این نوع از تجارت قانون حاکم و دادگاه صالح در تجارت الکترونیکی و نیز بحث حل و فصل اختلافات، از مباحث اصلی تجارت الکترونیکی محسوب میشوند که در این کتاب بررسی شده اند. 

زمان ارسال هنگامی است که ارتباط الکترونیکی وصول می شود. ۲ زمان وصول ارتباط الکترونیکی هنگامی است که آن ارتباط توسط مخاطب در نشانی الکترونیکی که توسط او طراحی شده قابل دسترسی است. زمان وصول ارتباط الکترونیکی در دیگر نشانی الکترونیکی مخاطب هنگامی است که توسط او در آن نشانی قابل دسترسی است و مخاطب آگاه میشود که ارتباط الکترونیکی به نشانی او ارسال شده است. چنین فرض میشود که ارتباط الکترونیکی توسط مخاطب هنگامی که به نشانی الکترونیکی او می رسد، قابل دسترسی است. چنین فرض می شود که ارتباط الکترونیکی به محل تجارت کسب) اصل ساز، ارسال شده و در محل تجارت کسب) مخاطب، به نحوی که مطابق ماده ۶ تعیین می شود واصل شده است.

۴. حتی اگر محل استقرار سامانه اطلاعاتی پشتیبان نشانی الکترونیکی با مکانی که به نظر میرسد ارتباط الکترونیکی بر اساس بند ۳ این ماده وصول شده متفاوت باشد، باز هم بند ۲ این ماده اعمال می شود. بر خلاف قانون نمونه و ماده ۲۶ ق. تا کنوانسیون به حالتی می پردازد که در آن با وجود ارسال ارتباط الکترونیکی در مفهوم عرفی آن داده پیام موضوع ارتباط از کنترل اصل ساز خارج نمیشود. توجه به این فرض به آن دلیل منطقی است که در اکثر موارد، امکان بازیافت اطلاعات ارسال شده از سوی فرستنده وجود دارد و بنابراین به نظر نمی رسد که این فرض با سایر فرضهای قانون نمونه یا ق.ت. در باب ارسال و دریافت داده پیام تناقض داشته باشد بلکه تنها تکمیل مقررات موجود است. فرض دیگری که در کنوانسیون بررسی شده و در قانون نمونه ۱۹۹۶ سابقه ای ندارد، بررسی زمان دریافت ارتباط الکترونیکی در نشانی دیگر مخاطب، غیر از نشانی اصلی اوست. بنابراین موضوع معرفی بیش از یک نشانی برای ارسال یا دریافت ارتباط الکترونیکی در کنوانسیون پیش بینی شده...

پیدایش وسایل ارتباط الکترونیکی و بهره گیری روز افزون از آنها در امر تجارت موجب شکل گیری سازوکار ویژه ای برای بازرگانی با عنوان تجارت الکترونیکی شده است.

توسعه این نوع از تجارت و مزایای بسیار آن از جمله سرعت و ارزانی، کشورهای مختلف را به تلاش برای ساماندهی آن تشویق کرده است.

زیربنای قواعد حقوقی قابل اجرا در تجارت

الکترونیکی متفاوت از آنچه در دیگر شیوه های تجارت به کار گرفته میشوند نیستند. در عین حال اینکه اصول حقوقی چگونه در تجارت الکترونیکی به کار گرفته می شوند. و چه تشریفاتی برای اعتبار ارتباطات الکترونیکی باید طی خود، از مسائلی است که نیاز به بررسی دارد. در این کتاب موضوع قراردادهای الکترونیکی خدمات مالی و مالیات تجارت الکترونیکی، مسئولیت مدنی Mostafa Elsan, PhD در تجارت الکترونیکی، حقوق مصرف کننده در تجارت الکترونیکی قانون حاکم دادگاه صالح و نظام حل و فصل اختلافات در این نوع از تجارت مورد بررسی قرار گرفته...