کتاب راهنمای تحلیل مسابقه فوتبال

«راهنمای تحلیل مسابقه فوتبال» عنوان کتابی است نوشته‌ی مشترک کریستوفر کارلینگ، مارک ویلیامز و توماس رایلی.

تحلیل مسابقه برای تک‌تک بازیکنان و تیم فوتبال، اگر در پی کسب موفقیت هستند، امری حیاتی است. برای بسیاری از مربیان فوتبال، اطلاعات به‌دست‌آمده از نحوه‌ی نمایش بازیکنان، هم تعیین‌کننده‌ی نوع تمرین‌های هفتگی است و هم نقش مهمی در برنامه‌ریزی فصلی آن‌ها دارد.

برای انجام این کار و بهره‌گیری موفقیت‌آمیز از تحلیل عملکرد، لازم است ابتدا خط‌مشیِ روشنی برای آنچه مایلید تحلیل کنید، اتخاذ نمایید و سپس چگونگی اجرای این فرایند را مشخص سازید و از همه مهم‌تر بتوانید بعداً این اطلاعات را برای ارتقای نحوه نمایش تیمی تفسیر کنید و به کار گیرید. تعریف چنین جزئیاتی غالباً بسیار مشکل است؛ زیرا تصمیم‌گیری درباره «چه»، «چگونه» و «چرا» معمولاً به عوامل متعددی بستگی دارد که ممکن است به نحوی تحت تأثیر سلیقه‌ی مربی قرار گیرد.

هر چند تحلیل مسابقه کار تازه‌ای در ورزش نیست، ولی با پیشرفت فناوری و ورود علوم ورزشی در عرصه‌ی فوتبال، می‌توان از آن استفاده کرد. به‌عنوان مربی، باید در جریان این پیشرفت‌ها باشیم تا بتوانیم بازی را با روش‌های نوین تحلیل کنیم و توانایی‌های فردی و نمایش تیمی را بهبود بخشیم.

این راهنما چنین اطلاعاتی را در اختیار مربیان قرار می‌دهد و به‌طور مبسوط، شیوه‌های مختلف تحلیل مسابقه فوتبال را معرفی می‌کند. همچنین با ذکر مثال‌های مشخص، از مسابقه‌های اخیر فوتبال و آمارها و مباحث روز در سطوح مختلف، منبعی ارزشمند برای یاری مربیان و دانشمندان علوم ورزشی است که می‌خواهند یافته‌های خود را عملاً در خدمت به‌سازی بازیکنان قرار دهند.

این کتاب برای همه‌ی مربیان سخت‌کوشی که مایل‌اند دانش خود را در زمینه‌ی تحلیل مسابقه به بالاترین سطح برسانند، راهنمایی آرمانی است و به‌خوبی توانسته است فوتبال نظری و عملی را به یکدیگر پیوند دهد.

تمامی جنبه‌های مختلف بازی، به‌وسیله دوربین فیلمبرداری ویدیویی قابل مشاهده و تا حدود زیادی قابل ارزیابی است. با وجود این، اطلاعات عرضه‌شده محدود به توانایی چشم دوربین است. غالباً اطلاعات مربوط به بازی بدون توپ از دست می‌رود، چون تمرکز دوربین بازیکن صاحب توپ است. این مسئله درباره‌ی پوشش تلویزیونی هم صدق می‌کند، ولی اگر فیلمبرداری شخصاً انجام شود تا حدودی این مشکل را مرتفع می‌سازد. فقدان اطلاعات مربوط به بازی بدون توپ در شرایطی اهمیت ویژه پیدا می‌کند که بدانیم مدت زمانی که بازیکن توپ را در اختیار دارد، کمتر از دو درصد از کل زمان بازی را پوشش می‌دهد. برای مثال، ممکن است مربی بخواهد از علت گل شدن توپ در یک ضد حمله مطلع شود. متأسفانه، تمرکز این برش از صحنه متوجه ضربه کرنری است که حریف در گوشه زمین می‌زند و در نتیجه تحلیل نحوه جاگیری مدافعان قبل از شروع ضدحمله غیرممکن است. این محدودیت وقتی بیشتر ناامید کننده می‌شود که مربی بخواهد روی نحوه هجوم تیم حریف قبل از به ثمر رسیدن گل تمرکز کند. پیشرفت نظام‌های تحلیل مسابقه بر مبنای ردیابی بازیکن، به کاهش میزان اطلاعات گم‌شده کمک کرده است، به‌ویژه آنکه توسعه‌ی بسته‌های نرم‌افزاری، بازآفرینی و تحلیل دقیق موقعیت‌های مکانی، جابه‌جایی‌ها و حرکات هر بازیکن را در طول بازی امکان‌پذیر ساخته است. در‌حالی‌که نظام ردیابی بازیکن برای تحلیل تکنیکی و رفتاری (بازیکنان به شکل گرافیکی مشخص شده‌اند) از محدودیت‌هایی برخوردار است، ویدیو می‌تواند همزمان با فیلمبرداری و نمایش فیلم، مسابقه را نیز بازآفرینی کند و هر نوع اطلاعات از‌دست‌رفته‌ای را ارائه کند.

نمایش دو بعدی، به‌ویژه برای بررسی تاکتیک بازی، مانند آرایش تیمی و شیوه بازی به کار می‌رود. کم‌کاری و کارایی هر بازیکن در سراسر مسابقه، توسط مربی قابل بررسی است. نرم‌افزار به امکانات پیشرفته پخش مجدد، مانند نمایش کادر به کادر یا حرکت آهسته، مجهز است. با استفاده از ویدیوی دیجیتال نیز می‌توان، هر حرکت هجومی یا دفاعی خاص در مسابقه را به سهولت انتخاب نمود و بلافاصله برای ارزیابی در دسترس قرار داد. برای مثال، ممکن است مربی بخواهد صحنه‌ای را ببیند که تیم حریف پس از عبور از تله آفساید، گل اول را به ثمر رسانده است. تماشای جاگیری‌ها و تحرکات هر بازیکن در هنگام این حرکت روشن می‌کند که بازیکن خط میانی تیم حریف، از مرکز زمین تا عمق خط دفاع، بدون پوشش حرکت کرده است. همچنین دو هافبک مرکزی درحالی‌که با فاصله زیاد از یکدیگر قرار داشتند، فضای وسیعی را در مرکز زمین خالی گذاشته بودند. دیگر اینکه تیم از نظر حفظ توپ ضعیف عمل کرده و مرتباً تحت فشار قرار داشته است. مربی با تماشای فیلم بازی تیم، می‌تواند بفهمد که مدافعان بیش از حد عقب کشیده بودند و در نتیجه به حریفان فرصت جلو آمدن می‌دادند. وقتی مربی با دقت به زمانی که بازیکن حریف به‌راحتی، قبل از اینکه مدافع در درگیری حاضر شود، توپ را در اختیار می‌گیرد، این تفسیر به اثبات می‌رسد. به طور کلی، تیم حریف بیش از حد صاحب فرصت و فضا در انتهای زمین شده است. بالاخره، از طریق انتخاب و موشکافی حرکات هجومی تیم خودی، گرایش مدافعان در باقی ماندن در منطقه دفاعی قابل رؤیت بود و به دلیل فقدان پوشش عرضی زمین، فرصت‌های ناچیزی برای سانتر کردن توپ‌ها ایجاد شده بود.