کتاب تاریخ سیاسی ژاپن نوین

مهمترین پیامی که کتاب «تاریخ سیاسی ژاپن نوین» به خوانندگانش منتقل می‌کند این است که ژاپن تنها با محوریت یک فرد -امپراتور مِیجی- به توسعه دست نیافته و توسعه سیاسی-اقتصادی-فرهنگی منوط به همکاری و نقش افراد و گروه­‌های مختلف است.

کتاب تاریخ سیاسی ژاپن نوین که به بررسی سیر وقایع داخلی این کشور طی دوره ۱۳۰ ساله از اواخر قرن نوزدهم میلادی تا پایان جنگ سرد می­ پردازد، ترجمه‌ای از سعیدرضا اتحادی است که مقدمه آن را دکترعلی گل­‌محمدی استاد دانشکده مطالعات بین ­الملل دانشگاه تهران نگاشته و انتشارات دانشگاه تهران آن را منتشر کرده است.

این کتاب در پانزده فصل به بررسی حوادث سیاسی و نقش سیاستمدارانی می­ پردازد که این کشور منزوی را به استعمارگری، توسعه مرزها و سرانجام شکست سهمگین در جنگ جهانی دوم و اشغال به دست ایالات متحدۀ آمریکا رهنمون می­ سازند.

مولف این کتاب شین­ایچی کیتائوکا استاد دانشگاه و رئیس فعلی سازمان همکاری­های بین­ الملل ژاپن (JICA) است که مجموعه تدریس ­های دانشگاهی خود را به صورت کتابی درآورده است؛ اثری که به صورت بی­طرفانه به بررسی سیر وقایع و حوادث می­ پردازد.

آن گونه که مترجم در مقدمه کتاب آورده است، شاید مهم­ترین دستاورد خوانندگان این کتاب، دستیابی به این حقیقت باشد که ژاپن فقط با محوریت یک فرد -امپراتور مِیجی- به توسعه دست نیافته است و توسعه سیاسی-اقتصادی-فرهنگی منوط به همکاری و نقش افراد و گروه ­های مختلف است.

همچنین، این کتاب را می­ توان مانیفستی در مذمّت حضور نظامیان در امور سیاسی و اداره کشور دانست، زیرا آن­چه که ژاپن را در معرض اصابت بمب­ های اتمی هیروشیما و ناگاساکی قرار داد، توسعه­ طلبی و سیاست­ های خصمانه نظامیانی بود که در مقطع حساس جنگ­ جهانی دوم بر اریکه قدرت تکیه زده بودند.

از مهم­ترین ویژگی ­های این کتاب می ­توان به تقویم وقایع مهم تاریخی حدود ۲۰۰ ساله ژاپن پرداخت که در انتهای کتاب آورده شده است و برای اولین بار اطلاعاتی دست اول و بدون واسطه را در معرض دید خوانندگان و محققان حوزه علوم سیاسی شرق قرار می­ دهد. با توجه به اینکه کتاب تاریخ سیاسی ژاپن نوین به صورت مستقیم از زبان ژاپنی برگردان شده است، تلفظ اسامی، مکان ­ها و اصطلاحات سیاسی ژاپن به صورت دقیق بیان شده است.

شین­ایچی کیتائوکا در توضیح تالیف این کتاب می­ گوید: «شاید بررسی گذشته ­ای نزدیک چون دهه­ های ۷۰ یا ۸۰ میلادی از منظر ارزیابی و درستی‌سنجی وقایع با خطرات بیش و کمی مواجه باشد. اما با قراردادن اواخر دوران اِدو تا پایان جنگ سرد تحت یک عنوان، خواننده به این درک خواهد رسید که­ امروز نیز بخشی از تاریخ است و ما هر روز در حال خلق تاریخ هستیم. همچنین، شاید بتوان به خواننده این امکان را داد که نگاه صحیح­ تری به سیاستمداران حرف ه­ای امروز داشته باشد. هدف از جای دادن برهه ۱۳۰ ساله در تعداد کم صفحات این کتاب همین است.»

دکتر علی گل­‌محمدی نیز در توصیف این کتاب نوشته است: «با مطالعه کتاب حاضر می ­توان به بخشی از واقعیات تاریخی دست یافت. نویسنده در بستری تاریخی، با قلمی ساده و روان و به صورت مستدل، بینش­ های تازه­ای درباره سیاست داخلی و دیپلماسی ژاپن ارائه می ­دهد. او با احاطه بسیار خوب بر اطلاعات تاریخی، اتخاذ روشی درست و روشن و با بهره­ گیری از منابع غنی دست اول و دوم درباره سیزده دهه از تاریخ ژاپن، تلاش می­ کند با شرح رویدادهای منجر به اعاده قدرت به امپراتور و از زمان روی کار آمدن دولت میجی در سال ۱۸۶۸ تا درگذشت امپراتور هیروهیرو در سال ۱۹۸۹، تصویری واقعی از این مقطع تاریخی اراده دهد.»

مترجم کتاب نیز در ضرورت ترجمه این کتاب در مقدمه چنین ذکر کرده است: «با توجه به آشنا نبودن محققان ایرانی به زبان ژاپنی و تصور عامه مردم از دشوار بودن یادگیری خط تصویری و همچنین ورود علوم انسانی و اجتماعی از قلم و تفکر محققان غربی به ایران، طی سالیان متمادی شناخت از ژاپن به سامورای­ های آکیرا کوروساوا، انقیاد به سلطه ایالات متحده آمریکا پس از فرود آمدن بمب­ های اتمی بر هیروشیما و ناگاساکی، داستان­های وهم ­انگیز هاروکی موراکامی و محصولات صنعتی قابل اعتماد این کشور محدود می ­شد. طی سالیان اخیر با افزایش تعداد فارغ‌التحصیلان ایرانی که در ژاپن تحصیل کرده‌اند و همچنین افزایش تعداد آشنایان با زبان و فرهنگ ژاپنی، روند بهبود ‑هر چند اندک‑ این نگاه آغاز شده است. هر چند باید به این واقعیت اشاره کرد که هنوز حجم زیادی از آثار مکتوبی که مربوط به ژاپن هستند و در دسترس خوانندگان وجود دارند، از زبان ­های دیگر(اغلب انگلیسی) به فارسی برگردانده شده ­اند که این خود سبب عدم انتقال صحیح واقعیات فرهنگی و تاریخی این کشور می­ شود.»

چکیده

معرفی مختصر کتاب